Cảnh báo nguy cơ xâm nhập mặn tiến sâu vào nội đồng vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Theo thông tin từ Ủy ban sông Mekong Việt Nam (VNMC), nền dòng chảy mùa khô năm 2025 ở Đồng bằng sông Cửu Long vẫn đang ở mức thấp, dự báo nước mặn sẽ còn xâm nhập mạnh hơn vào trong nội đồng.

Do đó, các khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng mặn cần theo sát các thông tin giám sát mặn và các bản tin dự báo xâm nhập mặn để vận hành công trình ngăn mặn phù hợp, bảo vệ sản xuất.

Ủy ban sông Mekong Việt Nam cho biết tổng lượng mưa trong tháng 4 trên lưu vực sông Mekong sẽ ở mức xấp xỉ hoặc cao hơn trung bình nhiều năm, chênh lệch so với trung bình nhiều năm từ 5 - 20%, tùy từng tiểu lưu vực.

Trong đó, các khu vực thượng lưu sông Mekong ở mức tương đương trung bình nhiều năm; khu vực Đông bắc Thái Lan, Trung và Nam Lào có xu thế cao hơn trung bình nhiều năm. Các hồ trên sông Lan Thương đang chứa ở mức tương đối cao khoảng 60% tổng dung tích hữu ích. Các hồ ở hạ lưu vực sông Mekong cũng đang chứa ở mức khoảng 40% dung tích hữu ích và có thể sẽ tiếp tục phát điện như hiện nay.

Cụ thể, dự báo dòng chảy qua trạm Kra-chê (Campuchia) trong tháng 4/2025 biến động trong khoảng từ 9,2 tỷ m3 đến 11,3 tỷ m3. Tuy nhiên, do lượng nước trữ ở Biển Hồ vào thời điểm cuối tháng 3 vừa qua ở mức khá thấp (1,4 tỷ m3) nên khả năng đóng góp vào dòng chính sông sông Mekong trong tháng 4 này sẽ rất hạn chế.

Kết hợp các thông tin trên với dự báo xu thế thủy triều, tài nguyên nước, Ủy ban sông Mekong Việt Nam nhận định mực nước lớn nhất ngày tại trạm Tân Châu (tỉnh Tây Ninh) trong tháng 4 sẽ biến động theo thủy triều trong khoảng từ 1,1 - 1,5m.

Đồng thời, lưu lượng trung bình ngày qua trạm Tân Châu trong tháng 4 sẽ biến động trong khoảng 3.000 m3/s đến 5.000 m3/s, ở mức cao hơn so với cùng kỳ trung bình nhiều năm và năm 2024 từ 5 đến 8%. Tổng lượng dòng chảy trong tháng 4 tại trạm Tân Châu sẽ ở mức từ 10,1 tỷ m3 đến 11,7 tỷ m3; đây là mức chênh lệch so với trung bình nhiều năm từ dưới 6% đến hơn 9% và cao hơn cùng kỳ 2024 khoảng từ 1 - 17%.

Tại trạm Châu Đốc (tỉnh An Giang), mực nước lớn nhất ngày tại trạm này trong tháng 4 được nhận định sẽ biến động trong khoảng từ 1,2 - 1,6 m. Lưu lượng trung bình ngày qua trạm Châu Đốc trong tháng này sẽ biến động trong khoảng 280 m3/s đến 800 m3/s ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm và cao hơn cùng kỳ năm 2024 khoảng 25%.

Tổng lượng dòng chảy qua trạm Châu Đốc được dự báo ở mức từ 1,3 - 1,6 tỷ m3 ở mức tương đương trung bình nhiều năm và cao hơn cùng kỳ năm 2024 từ 23 - 53%.

Trên cơ sở kết quả dự báo dòng chảy và dự báo triều tháng 4, Ủy ban sông Mekong Việt Nam dự báo mức độ xâm nhập mặn có xu thế thấp so với cùng kỳ tháng 4/2024.

Theo các phân tích ở trên, nền dòng chảy mùa khô năm 2025 vẫn đang ở mức thấp. Do vậy, các địa phương trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ thông tin về diễn biến nguồn nước trên các sông, kênh để chủ động trữ nước ngọt phục vụ sản xuất, tránh hiện tượng cạn kiệt cục bộ.

Ngoài ra, mặn sẽ xâm nhập mạnh hơn vào trong nội đồng, nên các khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng mặn cần theo sát các thông tin giám sát mặn và các bản tin dự báo xâm nhập mặn để vận hành công trình ngăn mặn phù hợp bảo vệ sản xuất.

Các huyện thường xuyên bị nhiễm mặn bao gồm: Tân Trụ, Bến Lức, Thủ Thừa, Cần Đước, Cần Giuộc, Thạnh Hóa và thành phố Tân An (tỉnh Long An); Gò Công Đông, Gò Công Tây, thị xã Gò Công, Chợ Gạo, Tân Phú Đông (tỉnh Tiền Giang); Ba Tri, Bình Đại (tỉnh Bến Tre); Cầu Ngang, Trà Cú, Tiểu Cần, Châu Thành (tỉnh Trà Vinh); Mỹ Xuyên, Long Phú, Thạnh Trị, Ngã Năm (tỉnh Sóc Trăng); Vĩnh Lợi, Hòa Bình, Phước Long (tỉnh Bạc Liêu); Vĩnh Thuận, An Biên, Hòn Đất, Giang Thành (tỉnh Kiên Giang); Long Mỹ, Vị Thủy, Ngã Bảy, Vị Thanh (tỉnh Hậu Giang). 

Trước đó, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia dự báo xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long và TP.HCM sẽ tăng cao trong tháng 2 đến tháng 4/2025, ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, xấp xỉ và thấp hơn năm 2024, thấp hơn các năm 2016 và năm 2020.

Thời kỳ cao điểm xâm nhập mặn, có khả năng xảy ra thiếu nước ngọt cục bộ, nhất là tại khu vực ven biển, xâm nhập mặn sâu vào các cửa sông có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt của nhân dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Trước tình hình trên, giữa tháng 2/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 15/CĐ-TTg về việc chủ động ứng phó đợt xâm nhập mặn cao điểm ở Đồng bằng sông Cửu Long và TP. Hồ Chí Minh.

Công điện gửi Bộ trưởng các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Thông tin và Truyền thông và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố: Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Vĩnh Long, Long An, Đồng Tháp, An Giang và TP.HCM.