Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Việt Nam hiện có 395 khu công nghiệp tại 61 tỉnh, thành phố, tổng diện tích gần 123.000ha; 26 khu kinh tế cửa khẩu tại 21 tỉnh, thành phố, tổng diện tích 766.000ha; 18 khu kinh tế ven biển tại 17 tỉnh, thành phố, tổng diện tích mặt đất và mặt nước 871.500ha.

LOẠT DỰ ÁN TỶ USD VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP

Số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho thấy, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam tính đến ngày 20/12/2021 đạt 31,15 tỷ USD, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2020.  

Trong số 106 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, Singapore dẫn đầu với 10,7 tỷ USD, Hàn Quốc đứng thứ 2 với gần 5 tỷ USD, Nhật Bản đứng thứ 3 với 3,9 tỷ USD.cũng

Một điều bất ngờ là dòng vốn FDI từ Thái Lan “đổ” vào Việt Nam trong năm 2021 đã vươn lên đứng thứ 11/106 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam, với 35 dự án mới, 20 dự án tăng vốn và 37 dự án góp vốn mua cổ phần, với tổng vốn đầu tư đăng ký là 349,47 triệu USD.

Các doanh nghiệp FDI đã đầu tư vào 59 tỉnh, thành phố trên cả nước trong năm 2021. Trong đó, TP. Hải Phòng dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đăng ký trên 5,26 tỷ USD, chiếm 16,9% tổng vốn đầu tư đăng ký và gấp gần 3,5 lần so với cùng kỳ năm 2020.

Long An xếp thứ 02 với trên 3,84 tỷ USD, chiếm 12,3% tổng vốn đầu tư cả nước. TP.HCM đứng vị trí thứ 03 với gần 3,74 tỷ USD, chiếm gần 12% tổng vốn đầu tư. Ngoài các địa phương trên, Bình Dương, Hà Nội, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh… cũng được đánh giá thu hút được nhiều dự án FDI trong năm 2021.

Trong năm qua, các dự án FDI tỷ USD nổi bật phải kể đến dự án Nhà máy điện LNG Long An I và II (Singapore), tổng vốn đăng ký trên 3,1 tỷ USD, đặt trong Khu Dịch vụ công nghiệp Đông Nam Á, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An.

Dự án LG Display Hải Phòng (Hàn Quốc), điều chỉnh tăng vốn đầu tư thêm 2,15 tỷ USD, trở thành dự án có vốn đầu tư FDI lớn nhất trên địa bàn Hải Phòng.

Dự án Nhà máy nhiệt điện Ô Môn II (Nhật Bản), tổng vốn đăng ký trên 1,31 tỷ USD tại Cần Thơ. Dự kiến, nhà máy sẽ vận hành thương mại vào năm 2024-2025.

Tập đoàn LEGO đầu tư 1 tỷ USD để xây dựng nhà máy mới rộng 44ha tại Bình Dương, dự kiến đi vào hoạt động trong năm 2024.

Công ty TNHH Polytex Far Eastern Việt Nam (Đài Loan) tăng vốn đầu tư thêm 610 triệu USD, đưa tổng vốn đầu tư lên 1,37 tỷ USD tại Khu công nghiệp Bàu Bàng, tỉnh Bình Dương…

Theo Cushman & Wakefield, dòng vốn FDI không chỉ tập trung vào các khu kinh tế trọng điểm phía Bắc và phía Nam, mà còn lan rộng ra các khu vực đầy tiềm năng như Quảng Trị, Nghệ An và Hà Tĩnh...

CUỘC ĐUA “SĂN ĐÓN” FDI

Về thu hút FDI của các tỉnh, thành vào các khu công nghiệp, hiện Bà Rịa – Vũng Tàu có lợi thế lớn với cảng nước sâu Cái Mép, năng lực tiếp nhận 1,8 triệu TEU mỗi năm (thuộc nhóm 20 cảng nước sâu lớn nhất thế giới), cùng với giá thuê trung bình của bất động sản công nghiệp 90 – 100 USD/m2/kỳ hạn thuê, thấp hơn mức giá thuê tại Bình Dương hay Đồng Nai. Ngoài ra, khi cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu và sân bay Long Thành được hoàn thiện trong tương lai, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ có thêm phí cạnh tranh về logistic rất đáng kể, theo nhận định của Collier.

Còn tại Bình Dương, ông Nguyễn Thành Trung, Phó trưởng Ban quản lý Khu công nghiệp tỉnh này cho biết, tỉnh đang khẩn trương nghiên cứu và thành lập Khu công nghiệp khoa học công nghệ do Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển công nghiệp-CTCP (Becamex IDC Corp) làm chủ đầu tư. Bên cạnh đó, việc hoàn thiện và triển khai hoạt động Khu công nghiệp Việt Nam-Singapore III và Khu công nghiệp Cây Trường sẽ cung cấp thêm 1.700ha đất, các khu công nghiệp khác cũng đang trình hồ sơ mở rộng diện tích. Mục tiêu của năm 2022, tỉnh Bình Dương sẽ cho thuê và cho thuê lại đất từ 100-150ha; thu hút 1,2-1,3 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài; thu hút từ 1.100-1.200 tỷ đồng vốn đầu tư trong nước…

Tại Đồng Nai, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Thị Hoàng cho biết, tỉnh tiếp tục ưu tiên phát triển công nghiệp để làm trụ đỡ cho kinh tế. Đến tháng 01/2022, các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã thu hút được hơn 2.000 dự án, trong đó, 1.380 dự án FDI với tổng vốn đăng ký gần 27,6 tỷ USD và 624 dự án đầu tư trong nước có tổng vốn đầu tư gần 68.400 tỷ đồng. Hiện gần 1.800 dự án đã đi vào hoạt động, doanh thu mỗi năm 25 tỷ USD (xuất khẩu chiếm 60%).

Tỉnh Long An được dự báo sẽ đón nhận nhiều hơn nữa vốn FDI trong thời gian tới, ông Nguyễn Thành Thanh, Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh này cho biết toàn tỉnh có 16 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động, tổng diện tích gần 3.800ha, tỷ lệ lấp đầy đạt 89,6%, hiện còn 306ha đất sạch chưa cho thuê. Có 07 khu công nghiệp khác đang xây dựng, với diện tích 290ha. Long An phấn đấu trở thành địa phương đứng đầu các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Tại Bắc Ninh, đến nay, các khu công nghiệp đã thu hút được 1.716 dự án (trong nước 541 dự án, FDI là 1.175 dự án), với tổng vốn đầu tư cấp mới và điều chỉnh đạt trên 22,1 tỷ USD. Riêng trong năm 2021, giá trị sản xuất công nghiệp của các khu công nghiệp đạt 1,245 triệu tỷ đồng, xuất khẩu đạt 38 tỷ USD. Theo ông Nguyễn Văn Phúc, Trưởng Ban quản lý các Khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh, tỉnh sẽ đẩy mạnh thu hút, phát triển các khu, cụm công nghiệp hiện có theo chiều sâu...

Tại Vĩnh Phúc đã thu hút được 1,1 tỷ USD vốn FDI trong năm 2021. Lũy kế đến nay, toàn tỉnh có 429 dự án FDI còn hiệu lực, tổng vốn đầu tư đăng ký là 7,1 tỷ USD. Để cạnh tranh, tỉnh đã áp dụng nhiều chính sách ưu đãi thu hút đầu tư, như: Áp dụng mức thuế suất thu nhập doanh nghiệp 10% trong thời hạn 15 năm với các công ty sản xuất phần mềm, năng lượng tái tạo, năng lượng sạch.... giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ 2-4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp từ 4-9 năm tiếp theo…

Hiện tại, hầu hết các dự án khu công nghiệp của Việt Nam đều đã được lấp đầy hoặc có diện tích cho thuê hạn chế. Với những ưu đãi của Chính phủ Việt Nam, chi phí lao động cạnh tranh, môi trường chính trị ổn định, triển vọng kinh tế tích cực và các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã được ký kết, Việt Nam được ưa chuộng bởi các nhà đầu tư nước ngoài đang di chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc, theo Cushman & Wakefield.

Tuy nhiên, để cạnh tranh, các địa phương cần có quy hoạch mới để hấp dẫn nhà đầu tư. Vì theo bà Lê Thanh Vân, Ủy viên Ủy ban Tài Chính, Ngân sách của Quốc hội, mô hình khu công nghiệp rộng tới vài trăm hoặc 1.500ha đã lỗi thời.

Cụ thể, các mô hình khu công nghiệp hiện tại phần lớn diện tích đất cho thuê đều dành cho sản xuất, hạn chế đầu tư trung tâm logistics. Ông John Campbell, Quản lý bộ phận Bất động sản công nghiệp, Savills Việt Nam, gợi ý các dự án khu công nghiệp phải tạo ra các dự án công nghiệp hỗn hợp bằng cách phân vùng đất cho hậu cần, kho lạnh, trung tâm dữ liệu và trung tâm nghiên cứu và phát triển…