Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đặt các cố vấn của ông vào "thế khó" sau khi tuyên bố rằng Trung Quốc đã nhất trí xóa, giảm thuế quan cho xe hơi nhập khẩu từ Mỹ - một thỏa thuận chưa hề có trên giấy tờ và cũng chưa được Bắc Kinh xác nhận.

Tuyên bố Trung Quốc sẽ xóa, giảm thuế cho xe hơi từ Mỹ được ông Trump đưa ra trong một dòng trạng thái (tweet) gồm hai câu ngắn gọn vào đêm muộn ngày Chủ nhật.

Nhà Trắng hiện chưa đưa ra thông tin bổ sung nào ch tuyên bố này của nhà lãnh đạo. Trong một cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh ngày thứ Hai, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc từ chối bình luận về dòng tweet của ông Trump - hãng tin Bloomberg cho hay.

Khi được hỏi về thỏa thuận trên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin và cố vấn kinh tế cấp cao nhất của ông Trump là ông Larry Kudlow cố gắng kiềm chế các kỳ vọng.

"Ở thời điểm này, tôi gọi đó là ‘cam kết.’ Những cam kết thì chưa hẳn là thỏa thuận thương mại, nhưng có thể sẽ được xem xét thực thi", ông Kudlow noi với các nhà báo trong một cuộc họp báo tại Nhà Trắng.

Trước đó, trả lời phỏng vấn báo giới, ông Mnuchin cũng tỏ quan điểm thận trọng.

"Tôi cho rằng hai nhà lãnh đạo đã đạt được một sự nhất trí có thể trở thành một thỏa thuận thực sự trong 90 ngày tới đây", ông Mnuchin phát biểu. "Tôi đang nói về những gì Chủ tịch Tập nói, về cam kết của ông ấy với Tổng thống Trump. Nhưng những cam kết đó còn chưa được thực thi".

Ông Mnuchin cũng từ chối nói chi tiết hơn về những gì Trung Quốc cam kết sẽ làm với Mỹ.

Trong cuộc gặp ở Buenos Aires hôm thứ Bảy, ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhất trí dừng áp thêm thuế lên hàng hóa của nhau trong 90 ngày và đẩy mạnh đàm phán thương mại để giải quyết triệt để mâu thuẫn. Nhà Trắng nói, Trung Quốc sẽ ngay lập tức tăng mua nhiều mặt hàng của Mỹ, gồm nông sản.

Dòng tweet của ông Trump nói Trung Quốc sẽ xóa, giảm thuế cho xe hơi Mỹ được đăng sau khi ông đã về tới Washington từ Buenos Aires.

Theo giới phân tích, sự bấp bênh trên cho thấy rủi ro từ việc ông Trump đạt thỏa thuận mà không đi vào chi tiết từ trước. Mọi thứ càng khó đoán hơn bởi sau cuộc gặp, Mỹ và Trung Quốc không đưa ra tuyên bố chung nào.

"Đó là kết quả của việc không có đàm phán chi tiết trước khi bước vào cuộc gặp thượng đỉnh", chuyên gia Bonnie Glaser thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở Washington nhận định. "Cách làm đó rất rủi ro. Không hề có sự đảm bảo nào rằng cuộc gặp sẽ mang đến điều mà chúng ta mong muốn".

Ông Trump liên tục ca ngợi những kết quả mà ông đã đạt được trong cuộc gặp với ông Tập. Ông nhấn mạnh việc Trung Quốc sẽ tăng mua nông sản Mỹ, bên cạnh việc xóa, giảm thuế cho xe hơi từ Mỹ. Mặc dù vậy, trao đổi với hãng tin CNBC ngày thứ Hai, ông Mnuchin thừa nhận rằng các cam kết mua hàng Mỹ của Trung Quốc vẫn cần phải có sự thảo luận, đàm phán thêm giữa hai nước.

Mùa hè năm nay, Trung Quốc áp thuế bổ sung 25% lên xe nhập khẩu từ Mỹ để trả đũa việc ông Trump áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc. Mức thuế này được áp song song với thuế quan 15% mà Bắc Kinh thực thi đối với xe nhập khẩu từ tất cả mọi quốc gia. Như vậy, xe từ Mỹ vào Trung Quốc đang chịu thuế suất 40%.

Trong cuộc họp báo ngày thứ Hai, ông Kudlow nói ông cho rằng sẽ đến lúc Trung Quốc xóa thuế nhập khẩu xe hơi, và một sự thay đổi như vậy sẽ được áp dụng với xe nhập từ mọi quốc gia theo quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

"Chúng tôi chưa có một thỏa thuận cụ thể nào về việc đó", ông Kudlow nói - trái ngược với nội dung dòng tweet của ông Trump. "Nhưng tôi sẽ nói với các bạn rằng chúng tôi kỳ vọng thuế đó giảm về 0".