Tại phiên chất vấn chiều 8/6, đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) đặt câu hỏi về diễn biến không bình thường của giá vàng SJC nhất là đầu năm 2022, khi chênh lệch quá cao giữa giá vàng trong nước và thế giới có lúc trên 20 triệu đồng/lượng.

"Chênh lệch quá khác biệt giữa vàng miếng SJC với giá vàng trang sức SJC cùng hàm lượng hay giá vàng miếng SJC với giá vàng miếng các thương hiệu khác gây tâm lý hoang mang, bất an cho người dân, làm giảm niềm tin vào giá trị đồng tiền Việt Nam, gia tăng lạm phát", theo bà Thủy.

Do đó, đại biểu này "truy" trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước với vấn đề này với các câu hỏi như: Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành tranh tra, kiểm tra yếu tố hình thành giá khi giá vàng miếng biến động hay chưa? Liệu có trường hợp bắt tay, thao túng giá vàng miếng SJC trên thị trường hay không? Bao giờ ngân hàng nhà nước sửa đổi Nghị định 24?

Cùng câu hỏi, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng, có lẽ Việt Nam là nước duy nhất có giá vàng lên xuống kiểu "khi nào giá thế giới giảm ta lại tăng".

"Đây là chuyện không thể chấp nhận được. Sau chuyện này có làm lợi cho doanh nghiệp, tổ chức nào hay không cần đánh giá kỹ. Tôi không ủng hộ việc tích lũy vàng nhưng quy luật kinh tế như thế rất có vấn đề", đại biểu Trịnh Xuân An nêu quan điểm.

Trả lời vấn đề trên, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho rằng, diễn biến giá vàng trên thị trường thế giới phức tạp và khó lường. Trong đó, giá vàng chịu tác động nhiều yếu tố: chỉ số USD; căng thẳng giữa Nga và Ukraine; nhiều sự kiện chính trị khác.... Giá vàng diễn biến khó lường có khi lên tới 2.000 USD/ounce nhưng có lúc xuống 1.700 - 1.800 USD/ounce.

Ở trong nước, theo Ngân hàng Nhà nước tổng hợp, giá vàng ở trong nước có cùng xu hướng với giá vàng của thế giới, nhưng tốc độ điều chỉnh tăng của giá vàng trong nước thì nhanh hơn và tốc độ điều chỉnh giá vàng xuống thì lại chậm hơn giá vàng của thế giới.

Đồng thời, đại diện Ngân hàng Nhà nước cũng nhận thấy, giá vàng của các nhãn thương hiệu khác ngoài SJC, tức là vàng nguyên liệu, về cơ bản, chênh lệch giá vàng trong nước so với quốc tế thì chênh vào khoảng 2 triệu đồng một lượng. Riêng có giá vàng SJC tăng ở mức lớn, có khoảng 16-17 triệu.

Người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước nêu 2 nguyên nhân cho loạt diễn biến trên.

Thứ nhất, thực hiện chủ trương chống vàng hóa trong nền kinh tế, từ năm 2012 thực hiện Nghị định số 24 và đặc biệt là từ năm 2014 trở lại đây thì Ngân hàng Nhà nước không nhập vàng về để sản xuất vàng miếng. Do đó, nguồn cung vàng miếng trong nước đã bị giảm đi, bởi vì có thể có một phần vàng đó được chuyển sang sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.

Thứ hai, với biến động của giá vàng thế giới như vậy, bản thân các doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng cũng rất lo ngại về rủi ro. Bởi vậy, họ thường niêm yết giá rất cao. Với SJC là một thương hiệu vàng mà người dân ưa chuộng hơn cả, cho nên họ niêm yết giá cao. Trên thực tế theo dõi thì giá vàng niêm yết, giá vàng mua và giá vàng bán của các tổ chức về cơ bản là chênh nhau khoảng 1 triệu hoặc 1,5 triệu đồng một lượng.

"Đối với SJC mua cao thì bán cao và các thương hiệu vàng khác mua thấp lại bán thấp, cho nên việc này thì Ngân hàng Nhà nước cũng đánh giá", Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nói.

Với vai trò quản lý nhà nước về vấn đề vàng, Thống đốc cho biết đã chuẩn bị sẵn sàng các phương án để can thiệp nếu cần thiết. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, qua tổng hợp số liệu của các tổ chức kinh doanh vàng, người dân không có nhu cầu mua vàng miếng nhiều mà ngược lại, nhu cầu bán ròng đang rất cao.

"Điều này có nghĩa khi giá càng cao thì nhiều người dân mang đi bán để lấy VNĐ. Mặt dù chưa tổ chức thực hiện nhập khẩu về để can thiệp vàng nhưng Ngân hàng Nhà nước đã xây dựng phương án dự trù, trong trường hợp cần thiết sẽ thực hiện. Bởi vì khi nhập khẩu vàng thì chúng tôi cũng sử dụng dự trữ ngoại hối nhà nước của quốc gia để nhập khẩu vàng về để can thiệp. Nhưng với nhu cầu thị trường hiện nay thì Ngân hàng Nhà nước cũng chưa triển khai giải pháp này", Thống đốc cho hay.