TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
“Đế chế” kinh doanh của con trai ông Yanukovych
Tài sản của Oleksander Yanukovych đã tăng 7.285% trong vòng 5 năm qua
Trên một con phố ở Donetsk, nơi được coi là vùng ảnh hưởng chính trị của Tổng thống bị phế truất của Ukraine, ông Viktor Yanukovych, có đặt trụ sở của Mako Group. Đây là một tập đoàn lớn hoạt động trong nhiều lĩnh vực từ ngân hàng tới xây dựng.
Tòa nhà trụ sở cao 20 tầng này được xây dựng cách đây chưa lâu, nhưng mang phong cách của thời Stalin và bên trong có một khách sạn, nhà hàng, ngân hàng, cùng các văn phòng của tập đoàn Mako. Theo cư dân trong vùng, tòa nhà thuộc sở hữu của con trai cả ông Yanukovych là ông Oleksander Yanukovych, 40 tuổi.
Là một người được đào tạo từ trường y, sở hữu bằng nha sỹ, nhưng ông Oleksander là một “trùm” kinh doanh ở Ukraine. Các hoạt động làm ăn của ông này từ lâu là chủ đề theo dõi của những người theo phe đối lập với ông Yanukovych.
Theo dữ liệu mà hai nhóm nghiên cứu của phe đối lập là PEPWatch và Anticorruption Action Centre cung cấp trên trang Yanukovich.info, tài sản của ông Oleksander đã tăng 7.285% trong vòng 5 năm qua. Năm ngoái, tạp chí Forbes ở Ukraine ước tính, giá trị tài sản ròng của ông này đạt mức 510 triệu USD.
Dữ liệu từ Ngân hàng Trung ương Ukraine cho thấy, ông Oleksander nắm cổ phần trong Ngân hàng Phát triển Ukraine, (UBD) một ngân hàng lớn của nước này. Mako Group cũng xác nhận, ông Oleksander là cổ đông chủ chốt của tập đoàn tư nhân này.
UDB và Mako Group có sự tham gia vào những dự án lớn ở khắp Ukraine trong các lĩnh vực khí đốt, than và bất động sản. Điều này đồng nghĩa với việc, các hoạt động kinh doanh của ông Oleksander sẽ là trung tâm trong cuộc điều tra của các công tố viên nhằm vào tài sản của gia đình ông.
Một vấn đề cốt lõi của cuộc điều tra nhằm vào ông Yanukovych cũng như các chính trị gia Ukraine giàu có khác có quan hệ mật thiết với ông này là liệu họ có sử dụng các mối quan hệ của mình để chuyển tiền công quỹ nhà nước vào các công ty riêng.
Trước khi ông Yanukovych trở thành Tổng thống Ukraine vào năm 2010, tài sản trong ngân hàng UBD của Oleksander là 191 triệu Hryvnia, tương đương khoảng 24 triệu USD, đứng thứ 157 ở Ukraine. Tuy nhiên, đến tháng 1/2014, tài sản của ngân hàng này đã tăng lên 6,5 tỷ Hryvnia, tương đương khoảng 770 triệu USD, đứng thứ 32 - theo số liệu của Ngân hàng Trung ương Ukraine.
Tuần trước, Chính phủ Thụy Sỹ đã công bố danh sách một loạt công dân Ukraine bị đóng băng tài sản trong các ngân hàng nước này. Giám đốc điều hành của UBD, bà Valentyna Arbuzova, cũng nằm trong số này. Bà Arbuzova là mẹ của một quyền Thủ tướng dưới thời ông Yanukovych là ông Serhiy Arbuzov.
Ông Tetyana Chervovil, người được đề cử lãnh đạo cơ quan chống tham nhũng của Ukraine, nói với Reuters: “Rất khó để chia tách giữa cha và con. Nếu ông bố nắm độc quyền chính trị ở đất nước này, thì ông con sẽ độc quyền trong kinh doanh”. Theo ông Chernovil, nhà Yanukovych nắm quyền ở hầu hết mọi hoạt động kinh doanh tại Ukraine, cho dù tài sản được đăng ký dưới tên của người khác.
Trong cuộc họp báo tổ chức ở Nga vào thứ Sáu tuần trước, ông Yanukovych phủ nhận việc mình có bất kỳ tài khoản ngân hàng nào ở nước ngoài. Cuộc họp báo này là lần xuất hiện đầu tiên của ông Yanukovych sau khi rời khỏi Ukraine trước đó 5 ngày.
Hiện tung tích ông Oleksander đang ở đâu là một câu hỏi chưa có lời giải đáp. Ngôi nhà của ông này ở ngoại ô Donetsk được bao quanh bởi những bức tường bê tông dày cao 3m, vào không có dấu hiệu Oleksander đang ở đây. Hàng xóm nói chưa bao giờ nhìn thấy Oleksander. “Mỗi khi ông ấy về nhà bằng xe hơi, cảnh sát đứng ra cấm đường nên chúng tôi chưa bao giờ thấy ông ấy cả”, một người hàng xóm nói.
Theo ông Chernovil, gia đình Yanukovch và các tay chân thân tín bị nghi chiếm đoạt một phần bí mật trong các thỏa thuận nhập khẩu khí đốt từ Nga, các thỏa thuận về quyền khai thác dầu khí ở Biển Đen, và các hợp đồng khai mỏ than. Ngoài ra, các công tố viên cũng điều tra về quyền sở hữu và quản lý các dinh thự của tổng thống, bao gồm dinh thự của ông Yanokovych ở ngoại ô Kiev, một dự án nhà văn phòng lớn có sân đậu trực thăng trên nóc được xây dựng đối diện tòa nhà quốc hội Ukraine.
Quyền trưởng công tố của Ukraine, ông Oleh Makhnytsky, nói rằng, các phụ tá của ông Yanukovych đã đánh cắp “không phải là hàng triệu mà là hàng tỷ” USD. Theo ông Makhnytsky, bằng chứng về điều này có thể được tìm thấy trong hàng chục ngàn tài liệu bị phát hiện tại các nơi ở cũ của ông Yanukovych và các bạn bè của ông này.
Trong dinh thự của ông Yanukovych ở Kiev, nơi có sân golf, vườn thú, và một hồ nhân tạo, các nhà báo đã phát hiện gần 200 tệp hồ sơ, mỗi tệp hơn 500 trang. Nhiều tệp hồ sơ đã bị ném xuống hồ để phi tang và đã phải nhờ tới thợ lặn để tìm kiếm.
Theo một nhà báo có tham gia, số tài liệu nói trên chủ yếu xuất phát từ công ty Tantalit, một công ty thuộc sở hữu của ông Serhiy Klyuev, một doanh nhân kiêm nghị sỹ Quốc hội Ukraine. Ông này là một trong những quan chức Ukraine bị Thụy Sỹ đóng băng tài sản, đồng thời có anh trai là Andriy Klyuev, chánh văn phòng dưới quyền Yanukovych.
Ông Serhiy Klyuev nói rằng, đang có một chiến dịch “truyền thông bẩn” nhằm chống lại anh em ông. Ông này cũng phủ nhận những cáo buộc cho rằng, ông là một phần trong cái gọi là “gia đình” - từ mà phe đối lập dùng để chỉ bè phái của ông Yanukovych, đồng thời tuyên bố anh em ông không hề có tài khoản ngân hàng nào ở Thụy Sỹ hay Áo.
Tòa nhà trụ sở cao 20 tầng này được xây dựng cách đây chưa lâu, nhưng mang phong cách của thời Stalin và bên trong có một khách sạn, nhà hàng, ngân hàng, cùng các văn phòng của tập đoàn Mako. Theo cư dân trong vùng, tòa nhà thuộc sở hữu của con trai cả ông Yanukovych là ông Oleksander Yanukovych, 40 tuổi.
Là một người được đào tạo từ trường y, sở hữu bằng nha sỹ, nhưng ông Oleksander là một “trùm” kinh doanh ở Ukraine. Các hoạt động làm ăn của ông này từ lâu là chủ đề theo dõi của những người theo phe đối lập với ông Yanukovych.
Theo dữ liệu mà hai nhóm nghiên cứu của phe đối lập là PEPWatch và Anticorruption Action Centre cung cấp trên trang Yanukovich.info, tài sản của ông Oleksander đã tăng 7.285% trong vòng 5 năm qua. Năm ngoái, tạp chí Forbes ở Ukraine ước tính, giá trị tài sản ròng của ông này đạt mức 510 triệu USD.
Dữ liệu từ Ngân hàng Trung ương Ukraine cho thấy, ông Oleksander nắm cổ phần trong Ngân hàng Phát triển Ukraine, (UBD) một ngân hàng lớn của nước này. Mako Group cũng xác nhận, ông Oleksander là cổ đông chủ chốt của tập đoàn tư nhân này.
UDB và Mako Group có sự tham gia vào những dự án lớn ở khắp Ukraine trong các lĩnh vực khí đốt, than và bất động sản. Điều này đồng nghĩa với việc, các hoạt động kinh doanh của ông Oleksander sẽ là trung tâm trong cuộc điều tra của các công tố viên nhằm vào tài sản của gia đình ông.
Một vấn đề cốt lõi của cuộc điều tra nhằm vào ông Yanukovych cũng như các chính trị gia Ukraine giàu có khác có quan hệ mật thiết với ông này là liệu họ có sử dụng các mối quan hệ của mình để chuyển tiền công quỹ nhà nước vào các công ty riêng.
Trước khi ông Yanukovych trở thành Tổng thống Ukraine vào năm 2010, tài sản trong ngân hàng UBD của Oleksander là 191 triệu Hryvnia, tương đương khoảng 24 triệu USD, đứng thứ 157 ở Ukraine. Tuy nhiên, đến tháng 1/2014, tài sản của ngân hàng này đã tăng lên 6,5 tỷ Hryvnia, tương đương khoảng 770 triệu USD, đứng thứ 32 - theo số liệu của Ngân hàng Trung ương Ukraine.
Tuần trước, Chính phủ Thụy Sỹ đã công bố danh sách một loạt công dân Ukraine bị đóng băng tài sản trong các ngân hàng nước này. Giám đốc điều hành của UBD, bà Valentyna Arbuzova, cũng nằm trong số này. Bà Arbuzova là mẹ của một quyền Thủ tướng dưới thời ông Yanukovych là ông Serhiy Arbuzov.
Ông Tetyana Chervovil, người được đề cử lãnh đạo cơ quan chống tham nhũng của Ukraine, nói với Reuters: “Rất khó để chia tách giữa cha và con. Nếu ông bố nắm độc quyền chính trị ở đất nước này, thì ông con sẽ độc quyền trong kinh doanh”. Theo ông Chernovil, nhà Yanukovych nắm quyền ở hầu hết mọi hoạt động kinh doanh tại Ukraine, cho dù tài sản được đăng ký dưới tên của người khác.
Trong cuộc họp báo tổ chức ở Nga vào thứ Sáu tuần trước, ông Yanukovych phủ nhận việc mình có bất kỳ tài khoản ngân hàng nào ở nước ngoài. Cuộc họp báo này là lần xuất hiện đầu tiên của ông Yanukovych sau khi rời khỏi Ukraine trước đó 5 ngày.
Hiện tung tích ông Oleksander đang ở đâu là một câu hỏi chưa có lời giải đáp. Ngôi nhà của ông này ở ngoại ô Donetsk được bao quanh bởi những bức tường bê tông dày cao 3m, vào không có dấu hiệu Oleksander đang ở đây. Hàng xóm nói chưa bao giờ nhìn thấy Oleksander. “Mỗi khi ông ấy về nhà bằng xe hơi, cảnh sát đứng ra cấm đường nên chúng tôi chưa bao giờ thấy ông ấy cả”, một người hàng xóm nói.
Theo ông Chernovil, gia đình Yanukovch và các tay chân thân tín bị nghi chiếm đoạt một phần bí mật trong các thỏa thuận nhập khẩu khí đốt từ Nga, các thỏa thuận về quyền khai thác dầu khí ở Biển Đen, và các hợp đồng khai mỏ than. Ngoài ra, các công tố viên cũng điều tra về quyền sở hữu và quản lý các dinh thự của tổng thống, bao gồm dinh thự của ông Yanokovych ở ngoại ô Kiev, một dự án nhà văn phòng lớn có sân đậu trực thăng trên nóc được xây dựng đối diện tòa nhà quốc hội Ukraine.
Quyền trưởng công tố của Ukraine, ông Oleh Makhnytsky, nói rằng, các phụ tá của ông Yanukovych đã đánh cắp “không phải là hàng triệu mà là hàng tỷ” USD. Theo ông Makhnytsky, bằng chứng về điều này có thể được tìm thấy trong hàng chục ngàn tài liệu bị phát hiện tại các nơi ở cũ của ông Yanukovych và các bạn bè của ông này.
Trong dinh thự của ông Yanukovych ở Kiev, nơi có sân golf, vườn thú, và một hồ nhân tạo, các nhà báo đã phát hiện gần 200 tệp hồ sơ, mỗi tệp hơn 500 trang. Nhiều tệp hồ sơ đã bị ném xuống hồ để phi tang và đã phải nhờ tới thợ lặn để tìm kiếm.
Theo một nhà báo có tham gia, số tài liệu nói trên chủ yếu xuất phát từ công ty Tantalit, một công ty thuộc sở hữu của ông Serhiy Klyuev, một doanh nhân kiêm nghị sỹ Quốc hội Ukraine. Ông này là một trong những quan chức Ukraine bị Thụy Sỹ đóng băng tài sản, đồng thời có anh trai là Andriy Klyuev, chánh văn phòng dưới quyền Yanukovych.
Ông Serhiy Klyuev nói rằng, đang có một chiến dịch “truyền thông bẩn” nhằm chống lại anh em ông. Ông này cũng phủ nhận những cáo buộc cho rằng, ông là một phần trong cái gọi là “gia đình” - từ mà phe đối lập dùng để chỉ bè phái của ông Yanukovych, đồng thời tuyên bố anh em ông không hề có tài khoản ngân hàng nào ở Thụy Sỹ hay Áo.
