“Quốc hội có thể xem xét, tạm “đóng băng” mức bội chi ngân sách và biên chế bộ máy quản lý Nhà nước trong 3 năm?”, đại biểu Trần Văn (Cà Mau) đề nghị như vậy tại phiên thảo luận về ngân sách chiều 3/11 của Quốc hội.

Nhiều đề nghị thể hiện sự sốt ruột về tình trạng căng thẳng của ngân sách cũng được nêu trong suốt phiên thảo luận.

Nợ công dự kiến lên 2,7 triệu tỷ

Như nhiều vị đại biểu khác, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Trần Văn bày tỏ lo lắng trước xu hướng mất cân đối ngân sách Nhà nước kéo dài, liên tục ở mức trên 5% GDP/năm. Còn nếu tính về giá trị tuyệt đối thì đã tăng mạnh hàng năm từ 112 nghìn tỷ đồng năm 2011 lên đến 226.000 tỷ đồng năm 2015.

Đó là chưa kể nguồn vốn trái phiếu Chính phủ cho đầu tư để ngoài cân đối ngân sách và giải ngân ODA vượt dự toán, ông Văn nói thêm.

Do đó nợ công của Việt Nam tăng rất nhanh, bình quân 5 năm khoảng 20% mỗi năm, từ khoảng 1,3 triệu tỷ năm 2011 lên dự kiến 2,7 triệu tỷ năm 2015, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách nêu con số cụ thể.

Đại biểu Trần Văn cũng đặc biệt lưu ý đến tình trạng phải vay nợ cũ để trả nợ mới.

Nếu năm 2013, lần đầu tiên Việt Nam phải vay để đảo nợ là 40.000 tỷ thì năm 2014 là 77.000 tỷ và 2015 là khoảng 125.000 tỷ đồng.

“Qua tiếp xúc cử tri, tôi thấy người dân đang đặc biệt quan tâm đến vấn đề cân đối ngân sách Nhà nước. Khó có thể nói mọi việc đều suôn sẻ khi nợ đến hạn chúng ta không trả được và phải cơ cấu lại nợ theo hướng kéo dài thời gian trả nợ”, ông Văn phát biểu.

Nhấn mạnh là an ninh tài chính quốc gia tùy thuộc rất nhiều vào cách giải quyết vấn đề cân đối ngân sách và nợ công, đại biểu Văn đề nghị Quốc hội có thể xem xét, tạm “đóng băng” mức bội chi ngân sách Nhà nước 254 nghìn tỷ đồng của năm 2016 trong 3 năm kế tiếp (thay vì tăng hàng năm theo tỷ lệ % so với GDP).

Việc này được đại biểu Văn nhấn mạnh để giảm dần tỷ lệ bội chi so với GDP khi xây dựng kế hoạch tài chính trung hạn, kế hoạch đầu tư công trung hạn và mục tiêu, định hướng vay và trả nợ quốc gia 5 năm 2016-2020.

Chưa phú quý, đừng sinh lễ nghĩa

Ông Văn còn đề nghị tạm “đóng băng” biên chế bộ máy quản lý Nhà nước trong 3 năm, để đánh giá xác định lại từng vị trí việc làm của cán bộ công chức, để tiến đến giảm mạnh biên chế vào các năm tiếp theo, song song với lộ trình cải cách hành chính và thực hiện chính phủ điện tử.

“Tôi đề nghị Chính phủ thể hiện rõ định hướng tích cực này khi trình các kế hoạch 5 năm về kinh tế xã hội, tài chính, đầu tư công, nợ công để Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp cuối cùng của Quốc hội tháng 3/2016”, ông Văn phát biểu.

“Tất cả để nhằm cân đối ngân sách một cách tích cực hơn, làm chậm lại tốc độ tăng nợ công, giảm dần vay đảo nợ theo nghị quyết của Quốc hội, đảm bảo ổn định vĩ mô, an ninh tài chính quốc gia”.

Đại biểu Văn cũng cho rằng đã đến lúc phải tự giác “thắt lưng buộc bụng” trước khi bị buộc phải “thắt lưng buộc bụng” theo yêu cầu của các định chế tài chính nước ngoài.

Chia sẻ nỗi khổ của Bộ trưởng Bộ Tài chính khi ngân sách luôn ở tình trạng giật gấu vá vai, đại biểu Trần Du Lịch (Tp.HCM) đề nghị, “chúng ta chưa phú quý, không nên sinh lễ nghĩa, nên cắt giảm những khoản chi dạng này”.

Nhưng chính ông - một trong gần 500 người có quyền nhấn nút thông qua dự toán ngân sách cho năm sau - cũng thừa nhận là nhìn vào phân bổ chi tiết thì ông cũng không biết cắt của ai cho thêm ai và nếu muốn  tăng lương thì lấy tiền ở đâu ra.

Việc phân bổ có gì đó không ổn, đại biểu Lịch nhận xét.

Bàn về giải pháp, đại biểu Lịch thể hiện sự đồng tình việc bán cổ phần Nhà nước nhưng đề nghị dành số tiền này đầu tư có địa chỉ, không hòa vào ngân sách.

Cũng liên quan đến việc bán cổ phần Nhà nước tại doanh nghiệp, đại biểu Đỗ Mạnh Hùng nói ông không tán thành với đề nghị phương án sử dụng khoảng 10.000 tỷ đồng tiền bán bớt cổ phần Nhà nước tại doanh nghiệp để xử lý hụt thu ngân sách Trung ương.

“Như thế khác gì ăn vào vốn cố định, mục đích bán vốn là để đầu tư vào chỗ có hiệu quả hơn chứ không phải để tiêu”, ông Hùng thể hiện quan điểm.