Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JETRO) vừa có báo cáo sơ bộ về kết quả “Khảo sát thực trạng các doanh nghiệp Nhật Bản tại nước ngoài năm tài chính 2023”.

Cụ thể, từ tháng 8 đến tháng 9 năm 2023, JETRO đã thực hiện khảo sát thực trạng của các doanh nghiệp Nhật Bản đang đầu tư tại Việt Nam bằng hình thức gửi email và doanh nghiệp trả lời các câu hỏi qua phiếu khảo sát online.

Đối tượng tham gia khảo sát bao gồm cả doanh nghiêp có vốn đầu tư Nhật Bản từ 10% trở lên, các chi nhánh, văn phòng đại diện doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam. JETRO đã nhận được tổng số doanh nghiệp có câu trả lời hợp lệ là 849 doanh nghiệp. Ngoài ra, JETRO còn thực hiện khảo sát này đối với các doanh nghiệp Nhật Bản đang đầu tư tại 20 quốc gia/khu vực châu Á và Châu Đại Dương. Vì vậy có thể so sánh thực trạng hoạt động của doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam với các quốc gia khác dựa trên kết quả khảo sát được thể hiện qua các biểu đồ trong báo cáo.

Về kết quả khảo sát, JETRO cho biết tại Việt Nam, 54,3% doanh nghiệp Nhật Bản kỳ vọng có lãi trong năm 2023, tỷ lệ này thấp hơn 6,6 điểm so với mức trung bình của ASEAN. Tương tự, số doanh nghiệp trả lời kỳ vọng lợi nhuận kinh doanh trong năm 2023 “cải thiện” hơn cũng chỉ là 32%, giảm 15,6 điểm so với năm trước.

Điều này cho thấy sự phục hồi kinh tế có dấu hiệu đình trệ với độ suy giảm ở mức tương tự như năm 2021 trong thời kỳ đại dịch Covid (là năm thứ 2 năm tệ nhất trong 10 năm trở lại đây).

Dự báo về lợi nhuận kinh doanh năm 2024, nhiều công ty đang kỳ vọng vào sự cải thiện của nền kinh tế nhất là những tháng cuối năm 2023. Theo đó, 50,4% doanh nghiệp kỳ vọng tình hình sẽ “cải thiện” và 8,3% doanh nghiệp cho rằng sẽ “xấu đi” so với dự báo lợi nhuận kinh doanh của năm 2023.

Lý do các doanh nghiệp kỳ vọng cải thiện về lợi nhuận kinh doanh năm 2023 là do nhu cầu các mặt hàng thuộc ngành chế tạo tăng ở thị trường xuất khẩu trong nhu cầu các mặt hàng phi chế tạo lại tăng ở thị trường nội địa.

Ngoài ra sự nỗ lực của doanh nghiệp trong “cải thiện năng suất” và “cắt giảm chi phí” cũng đươc xếp ở thứ hạng cao trong số những giải pháp nhằm tiết giảm chi phí sản xuất, gia tăng lợi nhuận.

Dẫu vậy, nhiều doanh nghiệp cho rằng lý do kinh doanh xấu đi là do sự sụt giảm nhu cầu trong và ngoài nước còn vượt xa sự gia tăng chi phí nhân công và mua nguyên vật liệu.

Về phương hướng triển khai kinh doanh trong 1-2 năm tới, tỷ lệ doanh nghiệp trả lời tiếp tục “mở rộng” tại Việt Nam là 56,7% (giảm 3,3 điểm so với năm trước). Mặc dù tham vọng mở rộng vẫn cao, nhưng tỷ lệ trả lời mở rộng ở Việt Nam có mức giảm so với năm trước. Trong đó, đáng chú ý, tỷ lệ doanh nghiệp mở rộng “Chức năng bán hàng” do mở rộng nhu cầu thị trường trong nước là 62%.