Khẩn trương nhưng phải đảm bảo chất lượng các dự án Luật khoa học công nghệ

Ngày 14/8, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chủ trì họp rà soát nội dung các dự án luật Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV.

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long cho biết, tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Bộ dự kiến trình Quốc hội xem xét thông qua đối với 4 dự án luật gồm: Luật Chuyển đổi số, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Công nghệ cao (sửa đổi) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ. 

Trong đó, dự án Luật Chuyển đổi số đưa ra 6 chính sách: (1) Thúc đẩy số hóa toàn diện thế giới thực và kết nối thực ảo; "Bản sao số" (Digital Twin) và dữ liệu từ hạ tầng vật lý - số (IoT); (2) Đẩy mạnh triển khai chính phủ số và chuyển đổi số hoạt động của các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; (3) Quản lý, thúc đẩy phát triển kinh tế số, đặc biệt là kinh tế số nền tảng, kinh tế số ngành, lĩnh vực; (4) Quản lý, thúc đẩy phát triển xã hội số theo định nghĩa công dân số, quy định về chính sách của Nhà nước trong xây dựng, phát triển xã hội số; (5) Thể chế hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển hạ tầng cho chuyển đổi số quốc gia đã được nêu tại Nghị quyết số 57-NQ/TW; (6) Quy định các biện pháp bảo đảm hoạt động chuyển đổi số như: tài chính cho chuyển đổi số; thống kê, đo lường, giám sát (trực tuyến), đánh giá hiệu quả chuyển đổi số; nhân lực số; tiêu chuẩn, quy chuẩn cho chuyển đổi số; dữ liệu cho chuyển đổi số; và an toàn không gian số.

Đối với dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi), nội dung cơ bản gồm 6 chính sách: (1) Hoàn thiện khái niệm và tiêu chí về công nghệ cao; (2) Thiết kế lại hệ thống các chính sách và đối tượng hưởng chính sách ưu tiên, ưu đãi, hỗ trợ đầu tư; (3) Khuyến khích phát triển hệ sinh thái công nghệ cao; (4) Bổ sung quy định về các mô hình khu công nghệ cao, đô thị công nghệ cao; (5) Bổ sung và hoàn thiện các quy định quản lý nhà nước về công nghệ cao, cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả; (6) Bổ sung các quy định về yêu cầu chuyển đổi số toàn diện hoạt động công nghệ cao.

Dự án luật tiếp theo là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ gồm 5 chính sách: (1) Hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo; (2) Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ; (3) Nâng cao hiệu quả của hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ; (4) Bảo đảm thi hành đầy đủ cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo hộ sở hữu trí tuệ trong quá trình hội nhập; (5) Cập nhật các vấn đề mới trong bảo hộ sở hữu trí tuệ trên thế giới phù hợp với chính sách và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ, nội dung cơ bản tập trung vào quản lý nhà nước, thực hiện giám sát, thống kê, đo lường hiệu quả chuyển giao công nghệ.

Bên cạnh đó, Bộ KH&CN được giao chủ trì xây dựng thêm một dự án luật nữa là Luật AI. Theo Thứ trưởng Phạm Đức Long, thời gian phải hoàn thành và trình các dự án luật rất ngắn. Thời hạn trình Quốc hội vào 30/8 tới đây là một thách thức vô cùng lớn.

Sau khi lắng nghe báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ và ý kiến từ các cơ quan liên quan, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhận định đây là cơ hội để khái quát, tổng hợp tốt hơn, đồng bộ hơn hệ thống quy phạm pháp luật về khoa học công nghệ. 

 Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh: "Phải đảm bảo tính khẩn trương, chất lượng các dự án luật", đồng thời lưu ý phả rà soát cẩn trọng,  “"Không thể nào có một quy định mà tồn tại ở cả hai luật. Càng không thể để quy định tại luật này lại mâu thuẫn với quy định trong luật khác”... 

Phó Thủ tướng đề nghị, trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, cần thúc đẩy việc xử lý hồ sơ tồn đọng; đảm bảo thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên; thủ tục cấp quyền sở hữu trí tuệ…

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng gợi mở việc thúc đẩy M&A, mua bán sáp nhập các công ty đang nắm công nghệ lõi để hợp tác nghiên cứu, tiếp cận chuỗi giá trị và thương mại hóa được ngay. 

Trong chuyển giao công nghệ, cần rà soát kỹ các chính sách ưu đãi, hỗ trợ; các tồn tại, vướng mắc, trên cơ sở đó xem xét, đề xuất chính sách ưu đãi, thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, phát triển, chuyển giao, làm chủ công nghệ chiến lược, công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, công nghệ xanh, thân thiện với môi trường… cắt giảm đơn giản hóa các thủ tục hành chính; bảo đảm hiệu lực, hiệu quả trong quá trình thực hiện luật; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động chuyển giao công nghệ.