Chia sẻ tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 12/2023, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy, thông tin tới báo chí về những điểm sáng trong đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông trong năm 2023.

ĐẦU TƯ CÔNG TRÌNH ĐỘT PHÁ, HOÁ GIẢI ĐIỂM NGHẼN CẢ 5 LĨNH VỰC

Theo Thứ trưởng, với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương kết quả việc phát triển kết cấu hạ tầng đạt khối lượng rất lớn.

Cụ thể, về hàng không, cuối năm 2023, chúng ta vừa khánh thành sân bay Điện Biên. Lần đầu tiên máy bay tầm trung A320, A321, Boeing 727 có thể cất cánh trực tiếp từ sân bay Điện Biên thực hiện những đường bay dài đến TP.HCM và các nước trong khu vực châu Á. Cùng với đó, khánh thành nhà ga hành khách Phú Bài.

Bên cạnh đó, trong năm vừa qua khởi công hai công trình rất lớn là nhà ga T3 - Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất và Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Về hàng hải, các luồng cho tàu biển lớn vào các cảng biển lớn đều được đầu tư hoàn thành.

Lớn nhất có thể kể đến là luồng hàng hải cho tàu biển vào cảng Nam Nghi Sơn (Thanh Hoá) từ phao số 0. Thứ hai là luồng từ phao số 0 vào cảng CMIT thuộc khu vực Cái Mép - Thị Vải có thể đón được tàu lên đến 100.000 tấn đưa vào khai thác không cần đợi thuỷ triều.

Về đường sắt, năm vừa qua, tuyến đường sắt hiện hữu được nâng cấp và đưa vào khai thác rất hiệu quả. Trong vòng 10 năm gần đây, lần đầu tiên Bộ Giao thông vận tải mở mới 1 ga liên vận quốc tế tại Bắc Giang.

Chỉ sau 3 tháng mở ga liên vận, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam và cả lực lượng hải quan hoàn thành cửa khẩu đường sắt vào sâu trong nội địa.

"Từ ga liên vận này, lần đầu tiên hàng hoá có thể xuất khẩu trực tiếp từ Bắc Giang sang Trung Quốc cũng như chiều ngược lại. Dự kiến khối lượng hàng hoá xuất khẩu qua ga này lên đến 12 tỷ USD/năm, góp phần giải quyết tình trạng ách tắc nông sản hàng năm", lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải chia sẻ.

Bên cạnh đó, đường sắt Việt Nam cũng nâng cấp, mở ra các kho hàng, bãi hàng, kho liên vận quốc tế như từ ga Yên Viên mở thẳng sang ga Thạch Gia Trang (Trung Quốc) với 2 đôi tàu chạy liên tục hằng tuần hay tuyến đường sắt liên vận chạy thẳng từ ga Sóng Thần (Bình Dương) sang Trung Quốc.

Đáng nói, trong 5 năm trở lại đây, nhờ phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt mà Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam kinh doanh có lãi.

Đường thuỷ nội địa cũng có nhiều công trình tạo động lực, phải kể đến là kênh Nối Đáy - Ninh Cơ rút ngắn tuyến vận tải thuỷ từ Hoà Bình về đến Ninh Bình rút ngắn hơn 80km, chi phí tiết kiệm về xăng dầu cho các doanh nghiệp khoảng 5 giờ và hơn 400 tỷ đồng.

Ở phía nam, tuyến kênh Chợ Gạo là tuyến huyết mạch kết nối từ vùng đồng bằng sông Cửu Long lên vùng Đông Nam Bộ nâng cấp và được đưa vào khai thác.

"Riêng năm 2023 chúng ta đưa vào khai thác 475 km cao tốc. Con số này so sánh xấp xỉ bằng cả giai đoạn 2016 - 2020. Đây là những điểm sáng về kết cấu hạ tầng năm 2023", Thứ trưởng khẳng định.

HIỆU QUẢ TỨC THÌ TỪ PHÂN CẤP

Về phân cấp uỷ quyền trong đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải khẳng định việc phân cấp uỷ quyền là tất yếu khách quan.

Ở bất kỳ quốc gia nào để phát triển hiện đại, một trong những điều kiện tiên quyết là kết cấu hạ tầng phát triển. Năm vừa qua, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 5 quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông, tạo bức tranh hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại.

Đặc biệt, việc phân cấp thời gian vừa qua phát huy ngay hiệu quả.

Theo đó, Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải chủ trương là tập trung vào quản lý Nhà nước, chỉ thực hiện các dự án có tính phức tạp cao, sử dụng công nghệ mới.

Còn với cao tốc Hải Phòng - Hạ Long, Hạ Long - Vân Đồn, Vân Đồn - Móng Cái các địa phương chủ động xin được phân cấp là cơ quan có thẩm quyền thực hiện đầu tư dự án, thực tiễn chứng minh việc phân cấp mang lại hiệu quả rõ rệt.

Vừa qua, tuyến cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ do tỉnh Tuyên Quang làm chủ đầu tư được khánh thành. Tất cả các dự án do địa phương làm chủ đầu tư như Vành đai 3 TP.HCM, Vành đai 4 Hà Nội, Biên Hoà - Vũng Tàu… đều khởi công.

Các địa phương đều chủ động giải phóng mặt bằng và thu xếp nguồn vật liệu xây dựng thực hiện dự án.

Như vậy, theo Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy, về phân cấp uỷ quyền có 2 vấn đề, thứ nhất, là tất yếu khách quan; hai là, việc đầu tư phân cấp và đang phát huy hiệu quả tốt.

Cũng theo Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, năm vừa qua ngành giao thông có nhiều điểm sáng về đường cao tốc, đường bộ, đường sắt, hàng không, cảng biển.

Hiện có rất nhiều nhà đầu tư muốn tham gia các dự án xây dựng cảng nước sâu, cảng container như ở Cần Giờ, Ninh Chiểu…

Về đường bộ, không chỉ là phân cấp cho địa phương cùng làm mà việc huy động nguồn vốn theo phương thức PPP cũng thực hiện tốt. Như chúng ta thấy, ngày 1/1 vừa qua khởi công tuyến đường cao tốc từ cửa khẩu Hữu Nghị đi Trà Lĩnh (Cao Bằng) thực hiện bằng phương thức đối tác công tư (PPP). Sân bay Điện Biên cũng hoàn thành nâng cấp, mở rộng trong năm qua.