Thị trường bất động sản ngày càng có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, đồng thời cũng là thị trường chịu nhiều ảnh hưởng từ các quyết sách kinh tế vĩ mô của Chính phủ, xu hướng đầu tư, tiêu dùng của người dân. Vì vậy, để thị trường bất động sản vận hành an toàn, minh bạch, vai trò của nhà môi giới bất động sản ngày càng được đánh giá cao với những yêu cầu khắt khe.

Theo thống kê của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), hiện nay có khoảng 200 nghìn người hoạt động môi giới bất động sản. Tuy nhiên, chỉ 40 nghìn người có chứng chỉ môi giới bất động sản, đã trải qua quá trình đào tạo chuyên môn nghiệp vụ một cách bài bản.

Do đó, VARS cho rằng muốn thị trường phát triển an toàn, lành mạnh, và người dân thật sự thấy yên tâm khi lựa chọn giao dịch qua môi giới, qua sàn giao dịch bất động sản, thì cần quản lý chặt chẽ những cá nhân hành nghề môi giới bất động sản chính thức tại sàn giao dịch bất động sản. Hoạt động của sàn giao dịch bất động sản và môi giới bất động sản cùng phải đảm bảo chuyên nghiệp, kỹ năng hành nghề cao, năng lực hỗ trợ công việc đạt chuẩn, văn hóa đạo đức thành nguyên tắc không thể vi phạm...

Muốn vậy, phải luật hóa với những quy định ràng buộc chặt chẽ hơn, mạnh hơn về hoạt động của sàn giao dịch và môi giới bất động sản. Đặc biệt là quy định về vai trò, trách nhiệm của sàn giao dịch trong cung cấp thông tin, bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư, hoặc người mua nhà khi tham gia giao dịch. 

“Tất cả người hành nghề tư vấn môi giới cho khách hàng phải hoàn thành đúng, đủ quy định trước khi hoạt động, trong đó, bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề môi giới. Chứng chỉ này sẽ được mã hóa, số hóa dưới hình thức thẻ hành nghề, hình thành hệ thống thông tin dữ liệu để cơ quan nhà nước quản lý. Người có thẻ là người giao dịch cuối cùng, xác nhận thông tin cần thiết tư vấn cho khách hàng; mã thẻ sử dụng khi ký hợp đồng là căn cứ để đánh giá trách nhiệm liên đới khi giao dịch xảy ra vấn đề, và như vậy người hành nghề bắt buộc hoạt động nghiêm túc, có uy tín”, đại diện VARS nhận xét. 

Vị này cũng cho rằng cần rà soát lại, làm rõ vai trò của các hội chuyên môn nghề nghiệp tham gia vào trong quá trình đào tạo chuyên môn, chứng chỉ hành nghề. Cần bổ sung vào Luật Kinh doanh bất động sản quy định cụ thể về vai trò, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức xã hội nghề nghiệp về bất động sản và môi giới bất động sản. Điều này không chỉ giúp Nhà nước trong việc quản lý, giám sát thị trường bất động sản, tiết kiệm ngân sách quốc gia, mà còn phù hợp với chuẩn mực pháp luật của nhiều quốc gia.

Theo phân tích của VARS, trên thế giới, nhiều nước đã có hệ thống pháp luật điều chỉnh các quan hệ liên quan đến hoạt động môi giới như: Hàn Quốc, Úc, Mỹ Anh, Thụy Điển... Trong đó, nhiều nước còn quy định vai trò, chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức xã hội nghề nghiệp tại các điều luật. Thậm chí ở một số nước, Hiệp hội ngành nghề còn là đơn vị cấp chứng chỉ môi giới. Ví dụ ở Anh, thẻ hành nghề môi giới bất động sản được cấp bởi Hiệp hội Bất động sản (National Association of Estate Agents -NAEA), còn tại Úc, do các tổ chức đào tạo của Hiệp hội ANTA.

Trong khi đó tại Việt Nam, Luật Kinh doanh bất động sản có cả 1 chương, mục liên quan đến hoạt động môi giới bất động sản, nhưng lại chưa có quy định về tổ chức nào là đầu mối để hỗ trợ nhà nước kiểm soát các đối tượng này. Với vấn đề này, các Hội nghề nghiệp nên là nơi có tiếng nói cao nhất về chuyên môn, ban hành quy tắc đạo đức, ứng xử hành nghề; chuẩn hóa tiêu chuẩn, kỹ năng nghiệp vụ hành nghề, chứng nhận năng lực nghề nghiệp, tổ chức hệ thống đào tạo đạt chuẩn và xây dựng hệ thống định danh, mã hóa để quản lý, hỗ trợ hành nghề.