Theo lời Tổng thống Philippines Benigno Aquino, ở nước này, mỗi bữa ăn dù lớn dù nhỏ đều được coi là dịp vui. Và khi cười nói vui vẻ bên Tổng thống Mỹ Barack Obama trong bữa tối ngày 18/11 ở Manila, ông Aquino đã ngầm gửi đi một thông điệp.

Trong trang phục truyền thống của Philippines, ông Obama và ông Aquino dẫn đầu đoàn 21 nhà lãnh đạo tham dự hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á Thái Bình Dương (APEC) bước vào căn phòng để dùng bữa tối.

Đi sau cùng là Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mexico Pena Nieto.

Với vai trò là lãnh đạo nước chủ nhà hội nghị thượng đỉnh APEC năm nay, ông Aquino có cơ hội chứng tỏ liên minh chiến lược mạnh mẽ Philippines-Mỹ, cũng như việc Philippines phản đối những tuyên bố chủ quyền vô căn cứ của Trung Quốc trên biển Đông. Thái độ của ông Aquino trong bữa tối ngày 18/11 đã thể hiện thông điệp này.

Về phần mình, ông Obama cùng thể hiện rõ sự ủng hộ dành cho Philippines. Sau khi đặt chân tới Manila ngày 17/11, một trong những việc đầu tiên của nhà lãnh đạo Mỹ là đi thăm một chiến hạm Philippines từng vài lần chạm trán tàu Trung Quốc trên biển Đông.

Trong bữa tối ngày 18/11, ông Aquino nói với các nhà lãnh đạo APEC tham dự rằng bữa tối này sẽ không phải là một dịp để thảo luận về chính trị. “Những dịp như thế này không chỉ giúp chúng ta tăng cường tình bạn lâu năm, mà còn là một cơ hội để chúng ta có thêm những tình bạn mới”, Tổng thống Philippines phát biểu.

“Ở Philippines, mỗi bữa ăn luôn được coi là một dịp vui, cho dù chỉ là một bữa ăn đơn giản. Khi dùng bữa, người Philippines luôn sẵn lòng chia sẻ đồ ăn của mình, cho những người xung quanh, cho dù đó hoàn toàn là người xa lạ”, ông Aquino nói với các vị khách.

Sau đó, ông Aquino đã cùng các nhà lãnh đạo nâng ly vì một APEC tương lai “không một quốc gia nào bị tụt lại phía sau”.

Phát biểu trước đó trong ngày 18/11 sau một cuộc gặp với ông Aquino bên lề hội nghị thượng đỉnh APEC, ông Obama kêu gọi những bước đi quyết đoán để giảm căng thẳng trên biển Đông.

“Chúng tôi [Mỹ] không phải là một nước tuyên bố chủ quyền trên biển Đông, nhưng chúng tôi hoàn toàn ủng hộ một quy trình giải quyết tranh chấp thông qua luật pháp và quy định quốc tế”, nhà lãnh đạo Mỹ nói.

Ông Obama cũng nói Mỹ ủng hộ quyết định của Philippines kiện Trung Quốc lên tòa án trọng tài quốc tế về tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông. Tiếp đó, Tổng thống Mỹ công bố chuyển giao thêm hai tàu cho Hải quân Philippines.

Trong ngày đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh APEC, ông Tập Cận Bình không đề cập tới từ “biển Đông”. Tuy nhiên, khi phát biểu trước lãnh đạo doanh nghiệp các nước APEC, ông Tập kêu gọi “thúc đẩy môi trường hòa bình” trong khu vực thông qua đối thoại và hợp tác.

Trước đó, giới truyền thông đã ghi lại và đưa lên mạng Internet một đoạn video cho thấy ông Tập bước đi “đơn độc” trên thảm đỏ ở Trung tâm Hội nghị Quốc tế Philippines (PICC).

Trong đoạn video này, Tổng thống Chile Michelle Bachelet đi giữa ông Tập và Tổng thống Aquino. Tuy nhiên, bà Michelle Bachelet chỉ trò chuyện với ông Aquino và có vẻ như “phớt lờ” ông Tập.

Hai nhà lãnh đạo Trung Quốc và Philippines cũng không nói với nhau câu nào, và ông Tập cũng không đi gần hay trò chuyện với một nhà lãnh đạo nào khác.

Mặc dù vậy, Bộ trưởng Tài chính Philippines Cesar Purisima viết trên tài khoản mạng xã hội Twitter rằng ông Aquino và ông Tập đã có một cuộc trò chuyện trước đó trong ngày 18/11.