Ngân hàng Thế giới (WB) ngày 6/6 nâng triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2023 trên cơ sở cho rằng Mỹ, Trung Quốc và các nền kinh tế lớn khác đã cho thấy sự vững vàng tốt hơn so với dự báo. Tuy nhiên, định chế có trụ sở ở Washington cho rằng lãi suất tăng lên và tín dụng thắt chặt sẽ gây tổn thất lớn hơn cho tăng trưởng trong năm tới.

Trong báo cáo Triển vọng Kinh tế toàn cầu (Global Economic Prospects) mới nhất, WB dự báo tổng sản phẩm trong nước (GDP) của thế giới trong năm nay tăng 2,1% so với năm ngoái. Con số này tăng từ mức dự báo 1,7% đưa ra hồi tháng 1, nhưng thấp hơn nhiều so với mức tăng trưởng 3,1% đạt được trong năm ngoái.

Báo cáo của WB hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2024 còn 2,4%, từ mức dự báo 2,7% đưa ra hồi tháng 1, cho rằng hiệu ứng đến trễ của việc các ngân hàng trung ương thắt chặt chính sách tiền tệ và điều kiện tín dụng thắt chặt hơn khiến cho hoạt động đầu tư giảm sút.

Những yếu tố này sẽ làm tăng trưởng giảm tốc thêm trong nửa cuối năm 2023 và sang năm 2024, nhưng WB đưa ra dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2025 mới là 3%.

Chuyên gia kinh tế trưởng của Indermit Gill của WB đã phác một nét ảm đạm trong các dự báo mới, khi nói rằng năm 2023 vẫn sẽ đánh dấu một trong những năm tăng trưởng chậm nhất đối với các nền kinh tế tiên tiến trong 5 thập kỷ qua. Ông Gill nói thêm rằng 2/3 các nền kinh tế đang phát triển sẽ có mức tăng trưởng năm nay thấp hơn so với năm 2022, gây trở ngại lớn cho quá trình phục hồi sau đại dịch, giảm nghèo và làm gia tăng khó khăn về nợ chính phủ.

“Thậm chí đến cuối năm tới, 1/3 các nước đang phát triển sẽ không vượt qua được mức thu nhập bình quân đầu người mà họ có vào cuối năm 2019. Đó là 5 năm mất mát thu nhập đối với gần 1/3 các quốc gia trên thế giới”, ông Gill nhấn mạnh.

Hồi tháng 1, WB đã cảnh báo rằng GDP toàn cầu đang tăng trưởng chậm lại và nhích gần tới bờ vực suy thoái, nhưng kể từ đó, sức mạnh trên thị trường lao động và sức tiêu dùng ở Mỹ đã vượt quá mong đợi, chưa kể đến sự phục hồi của Trung Quốc sau các đợt phong tỏa chống COVID-19.

Tăng trưởng của kinh tế Mỹ cho năm 2023 hiện được WB dự báo đạt 1,1%, cao hơn gấp đôi so với mức dự báo tăng 0,5% đưa ra vào tháng 1. Tốc độ tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc năm nay dự kiến ​​sẽ đạt 5,6%, so với mức dự báo 4,3% mà WB đưa ra vào tháng 1. Năm 2022, do ảnh hưởng của Covid-19, kinh tế Trung Quốc chỉ tăng trưởng 3%.

Tuy nhiên, WB giảm một nửa dự báo tăng trưởng năm 2024 của kinh tế Mỹ xuống còn 0,8% và cắt giảm 0,4 điểm phần trăm dự báo tăng trưởng 2024 của Trung Quốc xuống 4,6%.

Kinh tế khu vực sử dụng đồng Euro được dự báo tăng trưởng 0,4% cho năm 2023, từ triển vọng đi ngang đưa ra hồi tháng 1, nhưng dự báo cho năm tới của khu vực này cũng bị cắt giảm nhẹ.

WB cho rằng căng thẳng gần đây của ngành ngân hàng ở Mỹ cũng đang góp phần vào các điều kiện tài chính thắt chặt hơn và tình trạng này sẽ tiếp tục kéo dài đến năm 2024.

Báo cáo của WB  trích dẫn một kịch bản bất lợi tiềm ẩn khi căng thẳng ngân hàng dẫn đến khủng hoảng tín dụng nghiêm trọng và căng thẳng thị trường tài chính rộng lớn hơn ở các nền kinh tế phát triển. Một kịch bản như vậy trở thành hiện thực sẽ gây giảm gần một nửa mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu của năm 2024 xuống chỉ còn 1,3% - tốc độ chậm nhất trong 30 năm ngoài cuộc suy thoái năm 2009 và 2020.

“Trong một kịch bản khác khi căng thẳng tài chính lan rộng trên toàn cầu ở mức độ lớn hơn nhiều, nền kinh tế thế giới sẽ rơi vào suy thoái vào năm 2024”, WB cho biết thêm.

Báo cáo nhận định lạm phát dự kiến ​​sẽ giảm dần khi tăng trưởng giảm tốc và nhu cầu lao động ở nhiều nền kinh tế giảm và giá cả hàng hóa vẫn ổn định. Nhưng các chuyên gia của WB cũng cho rằng lạm phát cơ bản dự kiến ​​​​sẽ vẫn cao hơn mục tiêu của ngân hàng trung ương ở nhiều quốc gia trong suốt năm 2024.