Ngành hải quan nỗ lực vượt khó khi nhiều mặt hàng nhập khẩu chủ lực sụt giảm hàng tỷ USD

Ngày 3/8, thông tin về tình hình công tác 7 tháng của năm 2023, Tổng cục Hải quan cho biết trong tháng 7, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam đạt 57,07 tỷ USD, tăng 2,3% so với tháng trước. Trong đó, tổng trị giá xuất khẩu đạt 30,07 tỷ USD, tăng 2,1% và tổng trị giá nhập khẩu đạt 27 tỷ USD, tăng 2,4%.

NHIỀU MẶT HÀNG NHẬP KHẨU CHỦ LỰC GIẢM HÀNG TỶ USD

Theo ghi nhận, hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa tích cực hơn trong tháng 7, từ đó, hãm bớt đà suy giảm của tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá 7 tháng năm 2023. Tính chung 7 tháng của năm 2023, tổng trị giá kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước trong 7 tháng năm 2023 đạt 374,36 tỷ USD, giảm 13,8% (tương ứng giảm 60,14 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, tổng trị giá xuất khẩu đạt 195,42 tỷ USD, giảm 10,3% (tương ứng giảm 22,5 tỷ USD) và tổng trị giá nhập khẩu vẫn duy trì đà giảm sâu hơn khoảng 17,4%, đạt 178,94 tỷ USD (tương ứng giảm 37,64 tỷ USD).

"Cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong tháng 7 năm 2023 thặng dư 3,07 tỷ USD. Qua đó, nâng mức thặng dư lũy kế trong 7 tháng năm 2023 lên 16,48 tỷ USD, cao hơn nhiều so với con số thặng dư 1,34 tỷ USD của cùng kỳ năm trước", Tổng cục Hải quan thông tin.

Công tác thu ngân sách nhà nước do ngành hải quan quản lý tiếp tục gặp sức ép và khả năng hoàn thành dự toán được giao khá khó khăn bởi kim ngạch nhập khẩu có thuế phục vụ sản xuất của nhiều mặt hàng chủ lực đều giảm mạnh.

Trong 7 tháng năm 2023 có 35 mặt hàng nhập khẩu đạt trị giá trên 1 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 88,8% tổng kim ngạch nhập khẩu. Trong đó, có 2 mặt hàng nhập khẩu trên 10 tỷ USD, chiếm đến 40% tổng giá trị nhập khẩu đều giảm hai con số.

Theo thống kê đến giữa tháng 7, các nhóm hàng chủ lực giảm hàng tỷ USD như: máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện giảm 4,99 tỷ USD, tương ứng giảm 10,6%; máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng giảm 3,45 tỷ USD, tương ứng giảm 14%; vải các loại giảm 1,65 tỷ USD với mức giảm gần 20%...

Trong bối cảnh thu ngân sách gặp khó, ngành hải quan đang nỗ lực triển khai đồng bộ, đầy đủ các giải pháp thu ngân sách đôn đốc các đơn vị triển khai quyết liệt các nhiệm vụ để tăng thu ngân sách cả năm; đồng thời, chủ động nắm bắt tình hình hoạt động kinh doanh để hỗ trợ doanh nghiệp.

SIẾT QUẢN LÝ, THU NỘP NGÂN SÁCH TRÊN 330 TỶ ĐỒNG

Bên cạnh đó, ngành hải quan cũng siết chặt quản lý, chống thất thu ngân sách, ngăn buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Theo Tổng cục Hải quan, các địa bàn phát sinh các vụ việc buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa có số vụ việc, trị giá tang vật lớn như: Điện Biên, Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hà Nội, Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh, Hà Nam Ninh, Quảng Bình, Long An....

"Các đối tượng tập trung vào một số hành vi như: không khai báo, khai hải quan không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng nhằm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, ma túy, động vật hoang dã, tiền tệ qua biên giới nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn", Tổng cục Hải quan thông tin về thủ đoạn.

Bên cạnh đó, tình hình hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy vẫn diễn biến hết sức phức tạp, có chiều hướng gia tăng, nhất là tại các cửa khẩu biên giới đường hàng không, đường bộ...

Các đối tượng lợi dụng loại hình này để vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy qua biên giới về Việt Nam và chuyển tiếp đi các nước khác tiêu thụ.

"Thủ đoạn cất giấu tinh vi, thường ngụy trang ma túy trong các gói kẹo, thực phẩm chức năng, thức ăn chó mèo, mỹ phẩm... Trong đó, xuất hiện phương thức mới các chất ma túy từ các nước quá cảnh đi Lào", Tổng cục Hải quan nêu rõ.

Trước tình hình trên, với vai trò Cơ quan tham mưu, giúp việc cho Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan chủ động ban hành các văn bản chỉ đạo, cảnh báo cho các cục hải quan tỉnh thành phố, hướng dẫn thực hiện công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại như: tăng cường sử dụng máy phát hiện ma túy; triển khai thông báo kết luận của Trưởng Ban chỉ đạo 389 quốc gia tại Công văn số 59/BTC-BCĐ ngày 16/6/2023...

Đặc biệt, thực hiện vai trò tích cực của cơ quan tham mưu, giúp việc cho Lãnh đạo Bộ Tài chính trong công tác phòng, chống rửa tiền; chống tài trợ, phòng chống khủng bố, Tổng cục Hải quan thực hiện các nhiệm vụ của Tổ giúp việc Ban chỉ đạo phòng, chống rửa tiền quốc gia, Tổ giúp việc sau đánh giá đa phương APG, Nhóm đánh giá rủi ro quốc gia về phòng, chống rửa tiền trong việc tổng hợp số liệu, báo cáo, tham gia ý kiến, đánh giá rủi ro của ngành hải quan liên quan đến công tác phòng, chống rửa tiền và chống tài trợ, phòng, chống khủng bố.

Bên cạnh đó, ngành hải quan triển khai các hoạt động hưởng ứng ngày “Người dân phòng, chống mua bán người – 30/7”; báo cáo Bộ Tài chính kết quả triển khai tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2023; kết quả công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy 6 tháng đầu năm 2023...

Kết quả bắt giữ và xử lý vi phạm từ 16/6-15/7/2023, toàn ngành hải quan phát hiện, bắt giữ và xử lý: 1.748 vụ việc vi phạm pháp luật hải quan. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 1.495 tỷ đồng. Cơ quan hải quan khởi tố 3 vụ và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 10 vụ. Số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là 16,2 tỷ đồng.

Với kết quả công tác đấu tranh phòng, chống ma tuý, Tổng cục Hải quan cho biết từ 16/6-15/7/2023, ngành hải quan chủ trì, phối hợp với các lực lượng công an, bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ: 27 vụ/30 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 6 vụ, đồng chủ trì 1 vụ. Tang vật thu được gồm khoảng: 1kg thuốc phiện 11,1kg heroin; 36,4kg ketamin và 2.000 viên ketamin; 3,2kg ma tuý tổng hợp; 9,5 gram ma tuý khác.

Lũy kế 7 tháng năm 2023, ngành hải quan chủ trì, phối hợp với các lực lượng công an, bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ: 167 vụ/178 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 77 vụ.

Tang vật thu được gồm: 2,351 kg thuốc phiện; 71,3kg cần sa; 81,3kg heroin; 321,3 kg cocain; 179kg ketamin và 14.452 viên ketamin; 538,9 kg ma tuý tổng hợp và 224 viên ma túy tổng hợp; 2.393g ma tuý khác và 990 viên ma tuý khác (dạng viên).