Diễn đàn cấp cao chuyển đổi số Việt Nam - châu Á 2025 (Vietnam – Asia DX Summit 2025) với chủ đề “Làm chủ công nghệ – Đột phá, Vươn mình”, do Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) tổ chức đã chính thức khai mạc tại Hà Nội ngày 27/5. Diễn ra trong hai ngày 27 và 28/5, Vietnam – Asia DX Summit 2025 dự kiến quy tụ hơn 2.500 lượt đại biểu là lãnh đạo các cơ quan, ban ngành, doanh nghiệp công nghệ và chuyên gia đến từ 22 tỉnh thành phố trên cả nước và 16 quốc gia và nền kinh tế trong khu vực.

VIỆT NAM CÓ THỂ VƯƠN LÊN CHIẾM LĨNH “KHOẢNG TRỐNG” CỦA THỊ TRƯỜNG TOÀN CẦU

Ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA, Tổng giám đốc Tập đoàn FPT, cho biết Việt Nam đã bước vào một giai đoạn mới, nơi khoa học công nghệ trở thành động lực then chốt của tăng trưởng. Theo ông Khoa, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, một bước khởi đầu quan trọng, có thể gọi là "bà đỡ" cho sự phát triển của doanh nghiệp khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Hiện nay Việt Nam có khoảng 50.000 doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, tuy nhiên phần lớn vẫn là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong bối cảnh thế giới đang thiếu hụt nghiêm trọng nguồn nhân lực công nghệ thông tin, dự báo trong 10 năm tới toàn cầu cần thêm khoảng nửa triệu kỹ sư công nghệ thông tin. “Đây chính là cơ hội vàng để Việt Nam phát huy lợi thế dân số trẻ, đam mê công nghệ, sẵn sàng trở thành trung tâm cung cấp nhân lực công nghệ chất lượng cao cho thế giới”, Chủ tịch VINASA nhận định.

Theo ông Khoa, Việt Nam đang trở thành trung tâm dịch vụ số quốc tế, với lực lượng lao động IT lớn, năng động, đáp ứng yêu cầu của các thị trường khó tính như: Nhật Bản, Hoa Kỳ, châu Âu. Các tổ chức như VINASA đã, đang và sẽ tiếp tục cung cấp kỹ sư cho các quốc gia này – những nơi đang rất thiếu nguồn nhân lực trẻ và có năng suất lao động cao.

Trong 5 năm gần đây, điểm đầu vào đại học ngành công nghệ thông tin luôn nằm trong top cao, cho thấy sức hút của ngành đối với giới trẻ. Tuy nhiên, với hơn 50.000 doanh nghiệp và khoảng 1,2 triệu lao động công nghệ thông tin hiện nay, con số này vẫn còn khiêm tốn. Theo ước tính, Việt Nam cần ít nhất 2,5 triệu người để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng.

“Làm sao để kỹ năng lập trình, khả năng ứng dụng AI của người Việt đứng đầu thế giớ? Làm sao để Việt Nam – một quốc gia thu nhập trung bình thấp, có thể vươn lên, chiếm lĩnh “khoảng trống” của thị trường toàn cầu?”, ông Nguyễn Văn Khoa đặt vấn đề.

Nhiều chuyên gia tham dự diễn đàn, cho rằng các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế bằng tinh thần làm chủ công nghệ, sáng tạo các sản phẩm, giải pháp trí tuệ Việt Nam, và không ngừng đổi mới để vươn ra thị trường khu vực và quốc tế. Với nền tảng là nguồn nhân lực trẻ, linh hoạt cùng khát vọng hội nhập toàn cầu, doanh nghiệp Việt đang trở thành lực lượng tiên phong trong kiến tạo tương lai số, đóng góp quan trọng vào mục tiêu phát triển kinh tế số chiếm 50% GDP vào năm 2045 theo tinh thần Nghị quyết 57.

Từ góc nhìn của các chuyên gia quốc tế, ôg Stan Singh, Chủ tịch Tổ chức Công nghiệp điện toán châu Á-châu Đại dương (ASOCIO), cho biết các nền kinh tế khu vục châu Á-Thái Bình Dương xem công nghệ xanh là xu hướng hợp tác quan trọng. Trong khi ông Junya Kawamoto, Chủ tịch Uỷ ban Hợp tác quốc tế, Hiệp hội Công nghệ thông tin Nhật Bản (JISA), cho rằng Nhật Bản hiện có nhu cầu lớn trong phát triển ứng dụng AI trong y tế, giáo dục và sản xuất và đây là cơ hội cho các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam.

Bà Ivy Chang, Phó Tổng Thư ký CISA, Đài Loan (Trung Quốc), cho biết có thể chia sẻ kinh nghiệm và công nghệ để Việt Nam triển khai 5G hiệu quả hơn, hợp tác trong R&D và chuyển giao công nghệ bán dẫn, đồng thời cần hợp tác với Việt Nam để phát triển ứng dụng AI trong y tế, giáo dục, và sản xuất xanh thông minh.

CẦN CÓ CHIẾN LƯỢC LÀM CHỦ CÔNG NGHỆ, TRƯỚC HẾT LÀ AI

Châu Á-Thái Bình Dương hiện là khu vực đầu tàu tăng trưởng kinh tế số. Theo báo cáo của IDC, khu vực châu Á-Thái Bình Dương dự kiến chi tiêu hơn 1.000 tỷ USD vào chuyển đổi số vào năm 2025. Các quốc gia trong khu vực châu Á đang ưu tiên một số công nghệ then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và chuyển đổi số như AI, công nghệ xanh và thông minh, 5G và hạ tầng mạng, Blockchain.

Việt Nam hiện sở hữu hơn 1.000 doanh nghiệp công nghệ số đang xuất khẩu dịch vụ phục vụ các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, châu Âu, Hàn Quốc, Australia, tạo ra doanh thu hàng tỷ USD mỗi năm.

Việt Nam lựa chọn phát triển các sản phẩm công nghệ chiến lược để từ đó đẩy mạnh nghiên cứu, làm chủ các công nghệ. Một số nhóm các công nghệ chiến lược đang được chú trọng nghiên cứu và phát triển hiện nay bao gồm: trí tuệ nhân tạo (AI) và khoa học dữ liệu (Data Science); Internet vạn vật (IoT); Mạng di động 5G, 6G; Công nghệ chuỗi khối (Blockchain); an ninh mạng (Cybersecurity), chip, bán dẫn, robot...

Theo các chuyên gia, khát vọng làm chủ công nghệ của doanh nghiệp Việt Nam gặp đúng "thời điểm vàng" khi thị trường chuyển đổi số, chuyển đổi công nghệ trong nước bùng nổ mạnh mẽ, mở ra không gian phát triển rất lớn. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng nền tảng số tăng từ 30% (2021) lên gần 70% (2024), chính phủ số đang phát triển mạnh với hơn 95% dịch vụ công cấp độ 4. Kinh tế số chiếm khoảng 16,5% GDP năm 2024, hướng tới mục tiêu 20% GDP vào năm 2025.

Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia và Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử đã tạo ra một cuộc cách mạng trong hoạt động của cơ quan nhà nước. Nhu cầu là rất lớn và cụ thể: Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, Số hóa quy trình và dịch vụ công: Mục tiêu đến hết năm 2025, 100% thủ tục hành chính đủ điều kiện được cung cấp dưới dạng dịch vụ công trực tuyến toàn trình, phát triển hạ tầng số cho các ngành…

Trong khi đó, thị trường chuyển đổi số doanh nghiệp dự kiến sẽ bùng nổ trong thời gian tới với những chính sách ưu đãi đột phá về thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi công nghệ từ chính phủ. Tốc độ tăng trưởng kinh tế số của Việt Nam, dự kiến đạt trên 20%/năm - chủ yếu được thúc đẩy bởi sự chuyển mình của khối doanh nghiệp.

Ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT, cho rằng Việt Nam cần có chiến lược tự chủ công nghệ.

Thứ nhất là làm chủ công nghệ AI.

Thứ hai là tự chủ dữ liệu, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang thiếu dữ liệu chất lượng, do vậy phải đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện các ngành y tế, giáo dục, hành chính công và khuyến khích chia sẻ nguồn dữ liệu công cộng, phục vụ cho nghiên cứu và phát triển.

Thứ ba là tự chủ hạ tầng AI – AI Factory, giúp rút ngắn thời gian thử nghiệm một ý tưởng AI từ 45 ngày xuống chỉ còn 1 ngày, mở ra tiềm năng lớn trong R&D và thương mại hóa công nghệ.

Thứ tư là đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển (R&D). Để R&D phát triển bền vững ở quy mô quốc gia, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước – doanh nghiệp – nhà trường.

Hiện chiến lược phát triển của Việt Nam hiện dựa trên 4 trụ cột, gắn liền với 4 Nghị quyết lớn của Bộ Chính trị, gồm Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59 về đổi mới hoạt động đối ngoại trong tình hình mới; Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; Nghị quyết 68 về phát triển khu vực kinh tế tư nhân.

Với các chiến lược trên, các chuyên gia cho rằng đây là thời điểm vàng để doanh nghiệp công nghệ Việt bứt phá, làm chủ các công nghệ chiến lược, tận dụng chính sách hỗ trợ của chính phủ và khai thác thị trường chuyển đổi số đầy tiềm năng và vươn mình ra thế giới.