Nhiều mỏ vật liệu xây dựng tại Thanh Hóa “án binh bất động” sau đấu giá

Theo dữ liệu từ Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa, giai đoạn từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh đã tổ chức đấu giá thành công 90 mỏ khoáng sản, được UBND tỉnh công nhận kết quả trúng đấu giá quyền khai thác.

Chỉ riêng từ năm 2023 đến nay, có 46 mỏ đá được đấu giá thành công với trữ lượng khoảng 124 triệu m3; 38 mỏ đất san lấp (60,3 triệu m3) và 5 mỏ cát xây dựng (1,6 triệu m3).

SIẾT TIẾN ĐỘ, NGĂN NGỪA LÃNG PHÍ TÀI NGUYÊN

Tuy nhiên, tiến độ triển khai khai thác trên thực tế vẫn chậm so với kỳ vọng. Hiện mới chỉ có 21 mỏ được cấp Giấy phép khai thác, 27 mỏ đã được phê duyệt trữ lượng, trong khi còn đến 42 mỏ vẫn “mắc kẹt” trong các thủ tục thăm dò và xin cấp phép.

Nguyên nhân chủ yếu được UBND tỉnh Thanh Hóa xác định là do vướng mắc về quy hoạch sử dụng đất, chồng lấn với quy hoạch lâm nghiệp quốc gia hoặc chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp chưa hoàn tất thỏa thuận mặt bằng, gặp khó trong đưa thiết bị lên hiện trường hoặc đang chờ hướng dẫn thi hành các quy định mới từ Luật Địa chất và Khoáng sản có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Trước thực trạng “trúng mà chưa khai thác”, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành văn bản chỉ đạo khẩn, yêu cầu các sở, ngành, địa phương và doanh nghiệp nghiêm túc triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm đưa các mỏ vào hoạt động trong thời gian sớm nhất.

Tỉnh nhấn mạnh, nếu doanh nghiệp cố tình chây ỳ, kéo dài thời gian hoàn thiện hồ sơ thì sẽ bị xem xét hủy bỏ quyết định công nhận kết quả đấu giá quyền khai thác.

Đối với các đơn vị đã được cấp Giấy phép khai thác nhưng chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất, tỉnh yêu cầu phải khẩn trương phối hợp với UBND cấp xã, phường và Sở Nông nghiệp và Môi trường để hoàn tất công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, thủ tục thuê đất và sớm tổ chức khai thác.

Các doanh nghiệp đã được phê duyệt trữ lượng thì phải lập hồ sơ xin chấp thuận chủ trương đầu tư, tiến tới xin cấp giấy phép khai thác khoáng sản. Trong khi đó, những mỏ đang trong giai đoạn thăm dò được yêu cầu đẩy nhanh tiến độ, áp dụng công nghệ hiện đại để đánh giá trung thực, đầy đủ trữ lượng và chất lượng tài nguyên, kịp thời báo cáo cơ quan có thẩm quyền.

Văn bản của tỉnh cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị liên quan: Sở Tài chính, Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp đẩy nhanh quá trình thẩm định hồ sơ; UBND các xã, phường nơi có mỏ trúng đấu giá phải chủ động rà soát quy hoạch đất đai, hướng dẫn thủ tục cho doanh nghiệp.

Đồng thời, các hiệp hội doanh nghiệp, hiệp hội đá cũng được đề nghị phối hợp, hỗ trợ trong suốt quá trình thăm dò, xin phép đến khai thác.

Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao là đầu mối theo dõi, giám sát, đôn đốc toàn bộ tiến trình thực hiện, đồng thời có trách nhiệm báo cáo kịp thời Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá những vướng mắc vượt thẩm quyền để có giải pháp xử lý phù hợp.

QUY HOẠCH VẪN CÒN THIẾU HỤT

Trong bối cảnh hàng loạt dự án giao thông, khu công nghiệp, khu đô thị đang đồng loạt khởi công, thị trường xây dựng tại Thanh Hóa có dấu hiệu “nóng” trở lại. Điều này kéo theo nhu cầu lớn về vật liệu xây dựng như đất, đá, cát – vốn là những loại khoáng sản chủ yếu trong các mỏ đã trúng đấu giá nhưng chưa thể khai thác.

Theo Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2045, toàn tỉnh Thanh Hóa có tổng cộng 557 mỏ khoáng sản được tích hợp vào Phương án bảo vệ, thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản. Trong đó, có 187 mỏ đá xây dựng (trữ lượng khoảng 652 triệu m3); 233 mỏ đất làm vật liệu xây dựng (235 triệu m3); 124 mỏ cát xây dựng (18 triệu m3) và 13 mỏ khoáng sản nhỏ lẻ (2,72 triệu m3).

Tuy nhiên, theo tính toán, khả năng đáp ứng vật liệu xây dựng trong quy hoạch đến năm 2030 vẫn còn thiếu hụt đáng kể: khoảng 24,2 triệu m3 cát xây dựng và 69,3 triệu m3 đất san lấp.

Điều này càng đặt ra yêu cầu cấp bách phải đưa các mỏ đã trúng đấu giá vào khai thác, không chỉ để kịp thời đáp ứng nhu cầu thực tế, mà còn nhằm giải phóng nguồn lực tài nguyên, tăng thu ngân sách và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội địa phương.