Tổng thống Donald Trump ngày 26/11 nói rằng cuộc đàm phán thỏa thuận giai đoạn 1 giữa Mỹ và Trung Quốc đã gần hoàn tất. Tuyên bố này được đưa ra sau khi các nhà đàm phán thương mại cấp cao nhất của hai nước có cuộc điện đàm, phát đi một tín hiệu mới về tiến bộ trong cuộc thương lượng đầy cam go giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

"Chúng tôi đang ở giải quyết nốt những vướng mắc cuối cùng của một thỏa thuận rất quan trọng", ông Trump phát biểu trước báo giới ở Nhà Trắng. "Mọi chuyện đang diễn ra rất tốt đẹp".

Sau đó, trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh Fox News, ông Trump nói ông không vội đi đến thỏa thuận vì muốn giành lấy những điều khoản tốt hơn cho nước Mỹ. "Tôi không vội vì đó phải là một thỏa thuận tốt. Chúng ta không thể ký một thỏa thuận bình đẳng được. Thỏa thuận đó phải tốt hơn cho chúng ta, vì chúng ta bị thiệt nhiều rồi".

Vào hôm 11/10, ông Trump tuyên bố đã nhất trí sơ bộ với Trung Quốc về một thỏa thuận thương mại một phần, bao gồm các nội dung như Trung Quốc tăng mua hàng nông sản Mỹ, đưa ra cam kết mới về bảo vệ tài sản trí tuệ của Mỹ, không thao túng tỷ giá, và mở rộng cửa hơn thị trường tài chính cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, quá trình đàm phán thỏa thuận này không hề dễ dàng. Sau hơn một tháng rưỡi đàm, hai bên vẫn chưa thống nhất được nội dung cụ thể của thỏa thuận, đặc biệt trong vấn đề dỡ thuế quan và mua hàng nông sản.

Cuộc đàm phán còn bị phủ bóng bởi việc Mỹ ủng hộ người biểu tình đòi dân chủ ở Hồng Kông - một lập trường mà Trung Quốc cho là can thiệp vào công việc nội bộ của nước này. Ông Trump ngày 26/11 phát biểu rằng nước Mỹ muốn mọi chuyện "diễn ra tốt đẹp ở Hồng Kông", và nói thêm rằng ông tin tưởng vào một kết quả tích cực của vấn đề Hồng Kông.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình "có thể mang lại kết quả như vậy", ông Trump nói. "Tôi biết ông ấy và tôi biết ông ấy muốn mang lại một kết quả như thế".

Trong cuộc trả lời phỏng vấn, ông Trump không đưa ra tín hiệu nào về việc liệu ông có ký dự luật Hồng Kông mà Quốc hội Mỹ thông qua vào tuần trước hay không. Bộ Ngoại giao Mỹ đã cảnh báo về "biện pháp đáp trả mạnh mẽ" đối với dự luật này.

Vào sáng ngày 26/11 theo giờ Bắc Kinh, các nhà đàm phán thương mại cấp cao nhất của Mỹ và Trung Quốc đã có một cuộc điện đàm mà Bộ Thương mại Trung Quốc miêu tả là "tốt đẹp". Cơ quan này nói hai bên đã "đạt đồng thuận về giải quyết tố đẹp các vấn đề còn vướng mắc" và nhất trí duy trì liên lạc về những nội dung còn chưa đồng thuận.

Trao đổi với Fox News, cố vấn Nhà Trắng Kellyanne Conway ngày 26/11 cũng nói các nhà đàm phán Mỹ và Trung Quốc "đang thực sự tiến gần" đến thỏa thuận thương mại giai đoạn 1. Bà Conway cho biết hai bên đang tiếp tục đàm phán các vấn đề còn chưa thóng nhất được, nhất là vấn đề chuyển giao công nghệ và sở hữu trí tuệ. Bà nói "những vấn đề như thế này cần thêm thời gian".

Cho dù thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 giữa Mỹ và Trung Quốc được ký, giới phân tích vẫn tỏ ra nghi ngờ về ý nghĩa thực sự của thỏa thuận và đặt câu hỏi liệu thỏa thuận này có dẫn tới những vòng đàm phán tiếp theo nữa hay không.

Nhưng dù sao, nếu thỏa thuận này được chốt trước ngày 15/12, ông Trump rất có thể sẽ hủy kế hoạch áp thuế quan trừng phạt 15% lên khoảng 160 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.