Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 18/6 bất ngờ dọa áp thuế 10% lên thêm 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, dẫn tới sự cảnh báo trả đũa ngay lập tức từ Bắc Kinh, kéo căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang nhanh chóng.

Theo tin từ Reuters, trong một tuyên bố, ông Trump cho biết đã yêu cầu đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizerr lên danh sách những mặt hàng Trung Quốc bị áp thuế theo kế hoạch này.

Nhà lãnh đạo Mỹ nói đây là động thái nhằm đáp trả việc Trung Quốc áp thuế quan lên 50 tỷ USD hàng hóa Mỹ. Trong khi đó, kế hoạch đánh thuế 50 tỷ USD hàng Mỹ mà Bắc Kinh đưa ra là nhằm đáp trả việc ông Trump quyết định đánh thuế 50 tỷ USD hàng Trung Quốc hôm thứ Sáu tuần trước.

"Sau khi quy trình pháp lý hoàn thành, việc đánh thuế này sẽ có hiệu lực nếu Trung Quốc không chịu thay đổi hành vi, và nếu họ nhất quyết triển khai việc đánh thuế hàng Mỹ như đã tuyên bố", ông Trump nói.

Thông tin về những động thái "ăn miếng trả miếng" thương mại liên tiếp giữa Mỹ và Trung Quốc đã khiến thị trường chứng khoán toàn cầu giảm điểm trong phiên ngày thứ Hai và sáng thứ Ba. Cả đồng USD và đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc cùng giảm giá.

Từ Bắc Kinh, Bộ Thương mại Trung Quốc nói nước này sẽ đáp trả mạnh mẽ cả về "lượng và chất" đối với những biện pháp mà Mỹ đưa ra, đồng thời cáo buộc Washington đang cố tình châm ngòi chiến tranh thương mại.

"Hành động gây sức ép cực đoan như vậy đi chệch hướng khỏi sự đồng thuận mà hai bên đạt được qua nhiều dịp, và là một sự thất vọng đối với cộng đồng quốc tế", tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc có đoạn.

"Nước Mỹ đã khơi mào chiến tranh thương mại và vi phạm các nguyên tắc thị trường, gây thiệt hại không chỉ cho nhân dân Trung Quốc, mà cả người dân Mỹ và toàn thể thế giới", tuyên bố viết.

Nếu Mỹ đưa ra bản danh sách mới để đánh thuế 200 tỷ USD hàng Trung Quốc, Bắc Kinh sẽ có hành động đáp trả mạnh để bảo vệ lợi ích của mình - theo tuyên bố.

Ông Lighthizer nói rằng Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) đang chuẩn bị bản danh sách mà ông Trump yêu cầu, và danh sách này cũng trải qua quy trình tương tự như các kế hoạch thuế quan khác, bao gồm tiếp thu ý kiến phản hồi của công chúng và một số điều chỉnh. Ông Lighthizer không nói rõ bao giờ thì danh sách được công bố.

Mỹ và Trung Quốc đang tiến ngày càng gần đến một cuộc chiến tranh thương mại, sau khi ba vòng đàm phán gần đây không thể giải quyết được những phàn nàn của Mỹ về chính sách công nghiệp và độ mở cửa thị trường của Trung Quốc, cũng như khoản thâm hụt thương mại Mỹ-Trung 375 tỷ USD.

"Trung Quốc rõ ràng không có ý định thay đổi hành vi bất bình đẳng liên quan đến thâu tóm tài sản trí tuệ và công nghệ Mỹ. Thay vì điều chỉnh hành vi, họ giờ còn đe dọa các công ty, công nhân và nông dân của Mỹ, những người chẳng làm gì sai", ông Trump nói.

Một phát ngôn viên của USTR nói danh sách đánh thuế 200 tỷ USD hàng Trung Quốc sẽ thay thế cho bản danh sách đánh thuế 100 tỷ USD hàng Trung Quốc mà ông Trump yêu cầu chuẩn bị hồi tháng 4.

Ông Trump nói ông có "một mối quan hệ tuyệt vời" với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và hai nhà lãnh đạo "sẽ tiếp tục hợp tác trong nhiều vấn đề". Tuy nhiên, ông Trump nói "nước Mỹ sẽ không còn tiếp tục bị lợi dụng về thương mại bởi Truung Quốc và các quốc gia khác trên thế giới nữa".