Thưa Bộ trưởng, có thể nói một trong những dấu ấn lớn nhất của ngành xây dựng, bất động sản trong năm qua là việc nhiều bộ luật liên quan đến bất động sản mới được ban hành đều có hiệu lực từ 1/8/2024. Theo Bộ trưởng, với sự tác động của các luật này, thị trường bất động sản năm 2025 sẽ chuyển biến ra sao?

Các Luật Kinh doanh bất động sản 2023, Luật Nhà ở 2023, Luật Đất đai 2024, Luật Các tổ chức tín dụng 2024… cùng nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác mới được ban hành và có hiệu lực đồng bộ với những nội dung mới, tạo thuận lợi, thông thoáng cho môi trường đầu tư, kinh doanh, là một trong các nhân tố quan trọng, tạo tâm lý tích cực cho thị trường bất động sản.

Các chính sách, quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật này thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc tháo gỡ các vướng mắc, rào cản pháp lý đối với thị trường bất động sản. Từ đó, thị trường bất động sản đã có chuyển biến tích cực, tín hiệu tốt dần lên từ quý 3/2024 và kỳ vọng tạo ra bước chuyển mình phát triển bền vững trong năm 2025 và những năm tới.

Với các tác động tích cực từ hành lang pháp luật mới và chính sách thúc đẩy đầu tư công, phát triển hạ tầng, khơi thông các nguồn vốn xã hội… sẽ góp phần gia tăng nguồn cung, tạo niềm tin, động lực mới đối với thị trường bất động sản, thu hút sự quan tâm tham gia của các nhà đầu tư và doanh nghiệp.

Đặc biệt, các chính sách, pháp luật về thúc đẩy phát triển nhà xã hội cùng với chương trình tín dụng hỗ trợ phân khúc nhà ở này và việc tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án bất động sản từ cấp trung ương đến địa phương sẽ tác động đến việc cân đối cơ cấu sản phẩm trên thị trường, đáp ứng nhu cầu đa dạng về nhà ở, bất động sản của mọi tầng lớp dân cư.

Cùng với đó, triển vọng tốt đẹp của nền kinh tế và bối cảnh kinh tế vĩ mô ngày càng ổn định cũng sẽ tác động tích cực đến sự phát triển ổn định, bền vững trong dài hạn của thị trường bất động sản.

Trong thời gian qua, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cũng như nhiều bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án bất động sản. Đến nay, kết quả đã đạt được như thế nào, thưa Bộ trưởng?

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cùng các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều chỉ đạo, thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản. Tổ công tác đã có nhiều hướng dẫn, đôn đốc các địa phương, doanh nghiệp giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các dự án theo thẩm quyền.

Theo đó, thị trường bất động sản đã có những chuyển biến tích cực, vượt qua giai đoạn khó khăn nhất. Tuy nhiên, thị trường bất động sản và các doanh nghiệp bất động sản vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức do chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố bất lợi trong và ngoài nước.

Tổ công tác đã làm việc với nhiều địa phương có nhiều dự án bất động sản gặp khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai thực hiện. Tổ công tác cũng đã tổ chức làm việc với nhiều doanh nghiệp bất động sản nắm bắt thông tin, rà soát từng dự án bất động sản cụ thể để hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản.

Trong năm 2024, Tổ công tác nhận được 47 văn bản về khó khăn, vướng mắc và kiến nghị của địa phương, người dân và doanh nghiệp (gồm: 3 văn bản của địa phương; 18 văn bản của người dân; 26 văn bản của 22 doanh nghiệp) liên quan đến 32 dự án bất động sản. Theo chức năng nhiệm vụ, thẩm quyền được giao, Tổ công tác ban hành 25 văn bản để xử lý 47 kiến nghị nêu trên.

Với sự vào cuộc quyết liệt, phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành và chính quyền địa phương thông qua việc triển khai thực hiện hàng loạt các nhiệm vụ, giải pháp, biện pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, nhất là các khó khăn, vướng mắc về mặt thể chế, nguồn vốn và trái phiếu… tạo được sự đồng tình, ủng hộ của người dân và doanh nghiệp, nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc về mặt thể chế đã được tháo gỡ thông qua việc ban hành mới cũng như sửa đổi, bổ sung nhiều luật, nghị định, thông tư liên quan đến lĩnh vực bất động sản.

 Chính phủ đã nỗ lực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn, tăng khả năng hấp thụ vốn tín dụng của nền kinh tế. Ngân hàng Nhà nước đã 4 lần điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành, với mức giảm 0,5 - 2,0%/năm, tạo điều kiện để giảm mặt bằng lãi suất cho vay. Đến nay, mặt bằng lãi suất tiền gửi và cho vay mới của các ngân hàng thương mại đã giảm hơn 2,0%/năm so với cuối năm 2022.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp nằm trong tổng thể thị trường tài chính, có mối quan hệ chặt chẽ với diễn biến kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước, đặc biệt liên quan đến tốc độ phục hồi của thị trường bất động sản. Theo đó, thời gian qua, Bộ Tài chính đã có các báo cáo Chính phủ để chỉ đạo tổng thể các giải pháp ổn định thị trường trái phiếu doanh nghiệp (gồm giải pháp về cơ chế chính sách, quản lý giám sát, tuyên truyền phổ biến pháp luật trong ngắn, trung và dài hạn).

Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã ban hành các văn bản triển khai thực hiện các nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành giao; đồng thời, tập trung chỉ đạo giải quyết các khó khăn, vướng mắc cho các dự án bất động sản trên địa bàn theo thẩm quyền. Qua đó, một số địa phương đã có kết quả giải quyết tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hết sức tích cực.

Với các giải pháp nêu trên, thị trường bất động sản dần tốt lên và đã qua giai đoạn khó khăn nhất.

Mặc dù đã có nhiều chuyển biến tích cực nhưng thị trường vẫn khan hiếm nguồn cung nhà ở, nhất là nhà ở có mức giá phù hợp với khả năng chi trả của đại bộ phận người dân; giá bán cũng tăng đột biến và neo ở mức rất cao. Theo Bộ trưởng, đâu là nguyên nhân và trong năm 2025 cần triển khai những giải pháp gì để khắc phục tình trạng trên?

Qua tổng hợp, phân tích cho thấy giá bán bất động sản tăng một phần do biến động tăng đối với chi phí liên quan đến đất đai gần đây cũng như chịu tác động khi áp dụng phương pháp tính và bảng giá đất mới.

Tại một số địa phương, khu vực có hiện tượng đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm. Hiện tượng “tạo giá ảo”, “thổi giá” của giới đầu cơ và các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản cũng là yếu tố đẩy giá bất động sản lên cao, nên các dự án tầm trung trở nên khan hiếm.

Ngoài ra, do biến động của nền kinh tế trong thời gian qua liên quan đến thị trường chứng khoán, trái phiếu, vàng... đã tác động đến tâm lý của người dân, nhà đầu tư, dẫn đến xu hướng chuyển dịch dòng tiền của người dân, nhà đầu tư sang đầu tư nhà, đất để làm nơi “trú ẩn” an toàn cho nguồn tiền tích lũy, nguồn vốn đầu tư.

Nhằm khắc phục tình trạng dư thừa sản phẩm bất động sản cao cấp và thiếu hụt các sản phẩm nhà ở giá bình dân, nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng đã đưa ra nhiều đề xuất, kiến nghị, giải pháp, nhất là giải pháp tập trung phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân còn gặp nhiều khó khăn, chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Để giải quyết vấn đề này, trong thời gian tới, các bộ ngành, địa phương cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp.

Theo đó, cần tổ chức thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 24/5/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới và các chính sách, pháp luật có liên quan trong lĩnh vực bất động sản mới được ban hành.

Chú trọng quy hoạch, bố trí quỹ đất phù hợp để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; chủ động nghiên cứu, ban hành các cơ chế chính sách hỗ trợ để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn.

Cải cách, đơn giản hóa quy trình thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội; nghiên cứu, định hướng về quy hoạch và cơ cấu sản phẩm nhà ở nhằm đảm bảo tỷ lệ phát triển nhà ở phù hợp với nhu cầu của người dân, đặc biệt là nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ; khuyến khích các dự án nhà ở thương mại giá rẻ giúp người dân tiếp cận dễ dàng hơn.

Các địa phương phải đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm của địa phương. Đồng thời, cần tăng cường quản lý, kiểm soát việc tăng giá bất động sản đảm bảo phù hợp điều kiện thực tế của các khu vực trên địa bàn tránh ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động đầu tư, kinh doanh bất động sản tại địa phương; tổ chức công bố, công khai thông tin về quy hoạch, các dự án hạ tầng… nhằm bảo đảm minh bạch, ngăn chặn các hiện tượng gian lận, lừa đảo trong kinh doanh bất động sản.

Với những giải pháp tổng thể cùng sự vào cuộc quyết liệt, phối hợp đồng bộ của các cấp, ngành và chính quyền địa phương thông qua việc triển khai hàng loạt các chính sách, nhiệm vụ, giải pháp, biện pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, nhất là tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về mặt thể chế, nguồn vốn và trái phiếu…, thị trường sẽ dần khắc phục được tình trạng khan hiếm nguồn cung nhà ở, nhất là nhà ở xã hội, nhà ở phân khúc phù hợp với thu nhập của đa số người dân.

VnEconomy 24/01/2025 08:00

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 4+5-2025 phát hành ngày 27/1/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:  

https://postenp.phaha.vn/tap-chi-kinh-te-viet-nam/detail/1194