Tại hội nghị triển khai nhiệm vụ lao động, người có công và xã hội năm 2024 mới đây, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung một lần nữa nhắc lại quyết tâm đó và nhấn mạnh đến giải pháp tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động, góp phần nâng cao năng suất lao động, chất lượng thị trường lao động, đặc biệt những vấn đề mới như chip, bán dẫn, thị trường tín chỉ carbon…

THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG TIẾP TỤC PHỤC HỒI

Năm 2023 là năm bản lề giữa nhiệm kỳ, có ý nghĩa rất quan trọng. Trong một năm đầy khó khăn, thách thức, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã thực hiện đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực lao động, người có công và xã hội; kịp thời xử lý, phản ứng chính sách; vừa thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên, vừa chú trọng xử lý những tồn đọng, những vấn đề mới phát sinh.

Theo báo cáo tổng kết công tác năm 2023 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, thị trường lao động tiếp tục được phục hồi, lực lượng lao động, số người lao động có việc làm và thu nhập đều tăng so với năm 2022. Tình trạng hàng trăm nghìn lao động bị buộc nghỉ giãn việc, thôi việc, mất việc ở các doanh nghiệp diễn ra từ quý 4/2022 đã giảm trong các tháng cuối năm 2023.

Bên cạnh đó, kết nối cung - cầu lao động được tăng cường và lần đầu tiên triển khai thí điểm sàn giao dịch làm việc trực tuyến toàn quốc, qua đó hỗ trợ kịp thời cho người lao động tìm kiếm việc làm. Hoạt động đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài phục hồi tích cực, cao hơn thời điểm trước đại dịch Covid-19, đạt mức cao nhất từ trước đến nay.

Năm 2023, ngành lao động - thương binh và xã hội đã đưa hơn 150.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, vượt 29% so với kế hoạch năm, tăng 8,55% so với năm 2022, đạt mức cao nhất từ trước đến nay.

Các chính sách ưu đãi người có công với cách mạng, trợ giúp xã hội, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, giảm nghèo, chăm sóc người cao tuổi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được thực hiện đầy đủ, kịp thời, góp phần nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội.

Công tác phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực. Ước thực hiện cả năm, tỷ lệ lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội là 39,25%; tỷ lệ lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm thất nghiệp là 31,58%, đạt và vượt các mục tiêu đề ra.

Tính đến ngày 30/11/2023, tổng số có 1.034.889 người nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2022; trên 955.000 người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp, tăng 9,5%.

Đáng chú ý, năm 2023, công tác phòng, chống tệ nạn xã hội được quan tâm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả. Tỷ lệ người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý được tiếp cận các dịch vụ tư vấn, điều trị, cai nghiện ma túy ước đạt 74%.

Người nghiện ma túy tham gia cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng, cơ sở cai nghiện trong tổng số người nghiện được cai nghiện đạt 30%; 100% người bán dâm có nhu cầu và đủ điều kiện được tiếp cận và sử dụng các dịch vụ hỗ trợ xã hội, hòa nhập cộng đồng; 100% nạn nhân bị mua bán có nhu cầu được hưởng các chế độ hỗ trợ theo quy định của pháp luật.

Về chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao trong năm 2024, tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị dưới 4%; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 69%, trong đó tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ đạt khoảng 28 - 28,5%; tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm trên 1%.

XÂY DỰNG THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Đánh giá về những tồn tại, người đứng đầu ngành lao động nhìn nhận chất lượng cung lao động còn hạn chế, chưa đáp ứng cho cầu lao động của một thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập… Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng xin lùi, rút văn bản hoặc chậm trình cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật so với thời hạn được giao.

Với phương châm “Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết toàn ngành sẽ nỗ lực hoàn thành năm 2024 với kết quả cao hơn năm 2023. Đặc biệt, phấn đấu hoàn thành ba chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao: năm 2024, phấn đấu tỷ lệ thất nghiệp đạt dưới 4%; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt gần 69%, trong đó lao động được cấp chứng chỉ, bằng cấp đạt 28%; giảm nghèo đạt chuẩn đa chiều trên 1% đồng thời hoàn thành 16 chỉ tiêu ngành đặt ra.

Để thực hiện được mục tiêu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh: trước hết sẽ tập trung triển khai có hiệu quả Nghị quyết 42-NQ/TW ngày 24/11/2003 về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội... của Trung ương, tham mưu cho Chính phủ ban hành chương trình hành động phát triển của cơ quan điều hành đất nước, đồng thời hoàn thành các chỉ tiêu về xây dựng thể chế, trọng tâm là trình Quốc hội thông qua Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Luật Việc làm (sửa đổi).

“Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tập trung xây dựng thị trường lao động ổn định, linh hoạt, đa chiều, phát triển bền vững; tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động, góp phần nâng cao năng suất lao động, chất lượng thị trường lao động, đặc biệt những vấn đề mới như chip, bán dẫn, thị trường tín chỉ carbon…,” Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Trong năm 2024, ngành lao động - thương binh và xã hội sẽ phát triển hệ thống an sinh xã hội bao trùm, đa dạng, nâng cao khả năng tiếp cận của các nhóm đối tượng, nhất là người yếu thế, dân tộc thiểu số. Trong đó chú trọng vừa phòng ngừa, khắc phục, vừa thích ứng rủi ro hướng tới xây dựng mạng lưới an sinh bao trùm, bền vững, mọi người đều được tham gia và thụ hưởng thành quả xã hội.

Đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số sẽ được thực hiện toàn diện trên lĩnh vực người có công và xã hội để hoàn thiện hệ thống cơ sở an sinh xã hội trên tất cả lĩnh vực.

“Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện chính sách pháp luật về lao động, người có công với xã hội sẽ được tăng cường, siết chặt kỷ cương hành chính, đẩy mạnh phân cấp phân quyền đi đôi với cá thể hóa trách nhiệm cá nhân và tập thể. Khắc phục hiệu quả tình trạng né tránh, đùn đẩy, thấy khó thì né, phức tạp thì đùn đẩy, để thực thi hiệu quả chính sách, người dân được thụ hưởng”, Bộ trưởng khẳng định.

Chỉ đạo nhiệm vụ của ngành lao động - thương binh và xã hội năm 2024, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần sớm tham mưu hoàn thiện hệ thống pháp luật về tiêu chuẩn lao động, quan hệ lao động, việc làm, an sinh xã hội hợp với tiêu chuẩn quốc tế của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) và các cam kết trong FTA thế hệ mới.

Giải quyết các vấn đề trong quan hệ với người sử dụng lao động và người lao động, đối thoại, thương lượng tập thể… Chú trọng bám sát nhu cầu thị trường lao động, trong đó có sàn giao dịch việc làm quốc gia để Bộ theo dõi, đánh giá, cập nhật, nắm được cung và cầu.

Thời điểm quý 1/2024, dự kiến sẽ khởi công khai trương sàn giao dịch việc làm quốc gia. Do vậy, ngành lao động - thương binh và xã hội cần chuyển đổi số toàn diện nhất trong số các bộ, ngành khi có sàn giao dịch điện tử này. Đây là sàn giao dịch lao động - việc làm quốc gia, phục vụ yêu cầu phát triển đất nước. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội được giao chủ trì hoàn thành khung chính sách quốc gia, chiến lược thích ứng quá trình già hóa và mất cân bằng giới trong dân số...

Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 01-2024 phát hành ngày 01-1-2024. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây: 

https://postenp.phaha.vn/chi-tiet-toa-soan/tap-chi-kinh-te-viet-nam