Thiết lập các biện pháp bảo vệ người tiêu dùng trong tiến trình hội nhập thương mại điện tử
Vũ Khuê
28/03/2025, 07:52
Thương mại điện tử phát triển nhanh chóng, hàng năm không chỉ có những sản phẩm, dịch vụ mới được cung cấp, mà còn có nhiều cách thức tiếp cận mới đối với người tiêu dùng. Do đó, phải có một hệ thống quy định không chỉ thiết lập các quyền, biện pháp bảo vệ người tiêu dùng, cách thức tìm kiếm bồi thường mà còn dự đoán những thay đổi đó…
Quy mô thị trường thương mại điện tử năm 2024 sớm vượt mốc 25 tỷ USD.
Ngày 27/3, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương) và Đại sứ quán Anh tại Việt Nam phối hợp với Tạp chí Công Thương tổ chức toạ đàm “Tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam trong tiến trình hội nhập thương mại điện tử quốc tế”.
THÁCH THỨC BẢO VỆ QUYỀN LỢI NGƯỜI TIÊU DÙNG NGÀY CÀNG LỚN
Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương, cho biết thương mại điện tử duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng, đạt mức 18 - 25% mỗi năm. Quy mô thị trường thương mại điện tử năm 2024 sớm vượt mốc 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023, chiếm tỷ trọng khoảng 9% so với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của hoạt động thương mại điện tử cũng đặt ra những thách thức đối với công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trước tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng,…
Ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Ban chấp hành Hội Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam, cho rằng tình trạng này xuất phát từ việc các cơ sở, tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh trên sàn thương mại điện tử thiếu ý thức, vì mưu cầu lợi ích mà sẵn sàng đưa hàng không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm lên sàn thương mại điện tử để thu lợi bất chính.
Mặt khác, người tiêu dùng chưa hiểu biết đầy đủ, không theo kịp những diễn biến mới xảy ra, tạo điều kiện cho những doanh nghiệp, cá nhân lợi dụng trục lợi, dẫn đến kết quả cuối cùng là người tiêu dùng phải hứng chịu những thiệt hại về vật chất, tinh thần, sức khỏe.
Theo bà Nguyễn Quỳnh Anh, Phó Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, bên cạnh những giao dịch truyền thống, giao dịch thương mại điện tử ngày càng trở nên phức tạp. Vi phạm không dừng ở việc cung cấp hàng hóa không đảm bảo chất lượng, vi phạm sở hữu trí tuệ,… mà cao hơn còn là lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên nền tảng số do thông tin cá nhân, lịch sử giao dịch của người tiêu dùng dễ bị lộ lọt.
Hơn nữa, mô hình kinh doanh trên nền tảng số cực kỳ phức tạp, thiên biến vạn hóa và khó xác định được vi phạm. Điều này càng khó khăn hơn đối với thương mại điện tử xuyên biên giới. Trong khi đó, không phải người tiêu dùng nào cũng đủ công cụ, cũng biết cách yêu cầu doanh nghiệp đứng ra giải quyết khi có tranh chấp.
Đồng tình, ông Iain Frew, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland tại Việt Nam, cho rằng sự phát triển của thương mại điện tử đã và đang mang đến những cơ hội mới song cũng nhiều thách thức, liên quan đến bảo mật dữ liệu, khiếu nại về sản phẩm, lừa đảo trực tuyến... Việc đưa ra những giải pháp giải quyết tất cả những vấn đề này là hết sức cấp thiết.
CẦN CÓ HỆ THỐNG RÀ SOÁT, CẬP NHẬT CÁC BIỆN PHÁP BẢO VỆ NGƯỜI TIÊU DÙNG
Đại sứ Iain Frew chia sẻ trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển nhanh chóng, hàng năm không chỉ có những sản phẩm, dịch vụ mới được cung cấp mà còn có nhiều cách thức tiếp cận mới đối với người tiêu dùng.
Ông Iain Frew, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland tại Việt Nam.
Do đó, theo Đại sứ vương quốc Anh, điều quan trọng là phải có một hệ thống quy định không chỉ thiết lập các quyền, biện pháp bảo vệ và cách thức tìm kiếm bồi thường, mà còn dự đoán những thay đổi đó. Hoặc có một hệ thống có thể rà soát và cập nhật các biện pháp bảo vệ người tiêu dùng. Việc rà soát hệ thống pháp luật và các quy định sau khi đi vào triển khai là đặc biệt quan trọng để xác định được những vấn đề mới phát sinh trong giao dịch thương mại điện tử.
Bà Nguyễn Quỳnh Anh cũng thông tin Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 đã có những điều chỉnh và có những quy định rất chi tiết về nghĩa vụ của từng chủ thể trong tiêu dùng trên không gian mạng, bao gồm cả chủ sàn thương mại điện tử, tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn và người có sức ảnh hưởng.
Cụ thể, đối với sàn thương mại điện tử hoặc chủ của nền tảng số, nền tảng số trung gian, Luật yêu cầu phải công khai đầu mối để xử lý khiếu nại của người tiêu dùng.
Khi người tiêu dùng có bất cứ khiếu nại nào, có thể tìm đến chủ shop hoặc yêu cầu sàn thương mại điện tử phải cung cấp đầu mối để giải quyết khiếu nại của người tiêu dùng. Đồng thời phải minh bạch, công khai thông tin về sản phẩm kinh doanh, phải nói rõ nguồn gốc của sản phẩm, công dụng, chất lượng, thậm chí là cả khối lượng…
Đặc biệt, Luật yêu cầu phải công khai danh tính của người bán cho người tiêu dùng được biết. Luật cũng đặt ra quy định đối với một chủ thể khá mới cả trên thế giới và ở Việt Nam, đó là những người có tầm ảnh hưởng.
Ngoài ra, khi giao dịch, người tiêu dùng phải được bảo vệ thông tin cá nhân, thông tin về những giao dịch... Một điểm mới đối với Luật đó là việc giải quyết tranh chấp trên nền tảng số, sử dụng hình thức giải quyết tranh chấp trực tuyến và kết quả của việc giải quyết tranh chấp đó cũng được công nhận.
Bà Nguyễn Quỳnh Anh, Phó Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.
Theo bà Quỳnh Anh, hiện nay người tiêu dùng tham gia vào các giao dịch thương mại điện tử họ trông đợi rất nhiều vào cơ quan quản lý nhà nước. “Thách thức lớn nhất là làm sao nghe được những tiếng nói từ phía người tiêu dùng về những khó khăn, những trải nghiệm không tốt của họ, nhằm giải quyết được phần nào những vướng mắc trong giao dịch thương mại điện tử… Đây là bài toán đặt ra cho cơ quan quản lý”, bà Quỳnh Anh nhấn mạnh.
Vì vậy, đại diện Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia, cho rằng biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia với Vương quốc Anh được kỳ vọng giúp tháo gỡ “nút thắt” này trong bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng giao dịch xuyên biên giới.
“Chúng tôi có thể học tập kinh nghiệm của nước Anh trong việc thu thập thông tin, giao tiếp với người tiêu dùng”, bà Nguyễn Quỳnh Anh cho biết và bày tỏ niềm tin rằng những kinh nghiệm mà phía Anh có được trong những năm qua sẽ giúp ích trong giải quyết các vấn đề thực tiễn ở Việt Nam.
Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ai-len ký kết hợp tác bảo vệ người tiêu dùng
09:30, 26/03/2025
VCCI: Xây dựng Luật Thương mại điện tử cần bảo vệ người kinh doanh nhỏ lẻ
10:04, 12/03/2025
Thị trường thương mại điện tử Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức
Cơ giới hoá và công nghệ giúp sản xuất nông nghiệp giảm phát thải và bền vững
Thúc đẩy cơ giới hóa và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong ngành nông nghiệp không chỉ giúp nâng cao năng suất cây trồng vật nuôi, gia tăng giá trị nông sản, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu và hướng tới sản xuất nông nghiệp bền vững…
Xuất khẩu Ninh Bình đạt 16,52 tỷ USD trong 8 tháng năm 2025
Hoạt động xuất khẩu của Ninh Bình ghi nhận kết quả tích cực trong 8 tháng năm 2025, với kim ngạch đạt trên 16,331 tỷ USD, tăng 59,7% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là kết quả quan trọng, góp phần vào hoàn thành các mục tiêu tăng trưởng 2 con số của toàn tỉnh.
Doanh nghiệp công nghiệp chủ lực tìm kiếm nhân lực chất lượng cao
Các doanh nghiệp ngành công nghiệp chủ lực tại Hà Nội đang đứng trước những thách thức không nhỏ với yêu cầu đổi mới công nghệ, chuyển đổi số, tự động hóa, hội nhập quốc tế. Trong bối cảnh đó, nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp...
Tìm kiếm giải pháp đột phá cho ngành chăn nuôi Việt Nam
Vietstock 2025 không chỉ là nơi giới thiệu sản phẩm, công nghệ tiên tiến, mà còn là diễn đàn chia sẻ tri thức, định hình xu hướng và thúc đẩy hợp tác quốc tế. Đây là cơ hội để ngành chăn nuôi Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế, đột phá bằng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, hướng tới phát triển bền vững trong kỷ nguyên hội nhập…
Các ngành công nghiệp nền tảng tìm kiếm đối tác, mở rộng thị trường
Các doanh nghiệp trong lĩnh vực bán dẫn và trung tâm dữ liệu, công nghệ phòng sạch, các ngành công nghiệp nền tảng của Việt Nam mong muốn tìm kiếm đối tác và mở rộng thị trường, góp phần gia tăng năng lực cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: