Trong cuộc trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, ông Lim Dyi Chang, Giám đốc cấp cao Khối Ngân hàng doanh nghiệp, Ngân hàng UOB Việt Nam, đã chia sẻ góc nhìn của mình về môi trường đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

Thưa ông, mặc dù năm 2023 là một năm đầy thách thức nhưng trong lĩnh vực thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), Việt Nam vẫn có được dòng vốn FDI kỷ lục ở mức 23,2 tỷ USD. Theo ông, những lý do đằng sau việc này là gì?

Dòng vốn FDI kỷ lục trong bối cảnh những thách thức toàn cầu nhấn mạnh khả năng phục hồi và sức hấp dẫn của Việt Nam với tư cách là điểm đến đầu tư và đối tác thương mại. Theo tôi, có 5 yếu tố góp phần vào xu hướng tích cực này, phản ánh môi trường đầu tư thuận lợi.

Thứ nhất, đó là sự dịch chuyển chuỗi cung ứng. Sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu do Covid-19 gây ra và căng thẳng địa chính trị đã khiến các công ty đa dạng hóa cơ sở sản xuất khỏi cường quốc sản xuất truyền thống như Trung Quốc. 50% số người được hỏi trong khảo sát của EuroCharm bày tỏ ý định tăng cường đầu tư vào Việt Nam. Điều kiện chính trị ổn định, lực lượng lao động lành nghề và chi phí lao động cạnh tranh khiến Việt Nam trở thành một lựa chọn thay thế hấp dẫn.

Thứ hai, chính sách và cải cách của Chính phủ Việt Nam. Những nỗ lực của Chính phủ nhằm đơn giản hóa các quy định kinh doanh và cải thiện cơ sở hạ tầng nhằm thúc đẩy một môi trường thân thiện với nhà đầu tư. Đáng chú ý, ưu đãi Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) dành cho các dự án sản xuất lớn (10% trong 15 năm) cũng góp phần tạo nên sự hấp dẫn.

Thứ ba, các cơ hội ngành. Sự tập trung vào sản xuất công nghệ cao và đa dạng hóa xuất khẩu đã thu hút đầu tư nước ngoài. Năm 2023, xuất khẩu điện tử đạt 57,3 tỷ USD cho thấy sức mạnh của ngành. Ngành dệt may phát triển mạnh và lĩnh vực máy móc đang phát triển làm nổi bật sức hấp dẫn của Việt Nam trong các lĩnh vực sinh lợi.

Thứ tư, phát triển cơ sở hạ tầng. Đầu tư đáng kể của Chính phủ vào hạ tầng trong năm 2023 giúp hoàn thành các dự án lớn, bao gồm 475 km đường cao tốc mới, tăng cường kết nối và giải quyết các điểm nghẽn trong kinh doanh.

Thứ năm, khả năng phục hồi kinh tế. Triển vọng kinh tế tích cực của Việt Nam bất chấp suy thoái toàn cầu vào năm 2023 là một dấu hiệu rõ ràng về khả năng phục hồi của đất nước. Các biện pháp hỗ trợ chính sách và sự phục hồi của hoạt động thương mại bên ngoài sẽ góp phần hơn nữa giúp đất nước vượt qua các thách thức (theo Báo cáo triển vọng toàn cầu của UOB trong quý 2 năm 2024).

Được biết, UOB đã thành lập Trung tâm Tư vấn FDI chuyên biệt tại Việt Nam từ năm 2013. Ông có thể chia sẻ về mô hình hoạt động và những thành tựu mà Trung tâm đã đạt được sau 10 năm hoạt động?

Sáng kiến về Trung tâm Tư vấn FDI chuyên biệt của UOB được triển khai vào năm 2011 ở cấp tập đoàn, sau đó đã mở rộng sang Việt Nam vào năm 2013, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về nắm bắt các cơ hội đầu tư trong khu vực. Trung tâm hoạt động như một nền tảng toàn diện hỗ trợ các doanh nghiệp nắm bắt chung về các thị trường nước ngoài cũng như bối cảnh pháp lý, đồng thời cung cấp những hiểu biết quan trọng mang tính địa phương.

Với 10 trung tâm tư vấn FDI trên khắp châu Á, UOB tận dụng mạng lưới khu vực rộng khắp và kiến thức sâu rộng về địa phương để cung cấp các giải pháp kinh doanh tích hợp. Phối hợp với các cơ quan xúc tiến FDI tại Việt Nam, Trung tâm Tư vấn FDI của UOB đã tạo điều kiện cho hơn 300 công ty đầu tư vào Việt Nam, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Ông đánh giá thế nào về chất lượng và số lượng dòng vốn FDI vào Việt Nam? Danh sách ngành thu hút FDI nhiều nhất thay đổi như thế nào, thưa ông?

Kể từ khi thành lập, Trung tâm Tư vấn FDI của chúng tôi đã chứng kiến sự chuyển dịch đáng chú ý về cơ cấu đầu tư tại Việt Nam, chuyển đổi từ các ngành sử dụng nhiều lao động sang các lĩnh vực công nghệ, truyền thông và dịch vụ. Điều này phản ánh bối cảnh đang phát triển của nền kinh tế Việt Nam, tập trung vào sản xuất chip công nghệ cao, thị trường kỹ thuật số và du lịch.

Ngành công nghiệp chế biến và chế tạo tiếp tục thu hút đầu tư nước ngoài đáng kể nhất, trong đó Việt Nam đóng vai trò là cơ sở sản xuất nhiều sản phẩm công nghệ cao.

Nhìn về tương lai, Việt Nam có tiềm năng to lớn để trở thành trung tâm hàng đầu cho các ngành công nghiệp công nghệ cao và giá trị cao, được thúc đẩy bởi sự chuyển đổi nền kinh tế theo hướng kỹ thuật số và áp lực biến đổi khí hậu toàn cầu.

Khi ngày càng nhiều doanh nghiệp tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho Trung Quốc, Việt Nam sẵn sàng thu hút dòng vốn chất lượng, phù hợp với mục tiêu phát triển của mình, củng cố vị thế là một quốc gia chủ chốt trong nền kinh tế toàn cầu.

Thời gian qua, UOB đã ký nhiều biên bản ghi nhớ với các bộ, ngành của Việt Nam. Ông đánh giá thế nào về chính sách thu hút FDI của Chính phủ Việt Nam?

UOB đã ký Biên bản ghi nhớ đầu tiên với Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, vào tháng 4/2015. Kể từ đó đến nay, chúng tôi đã hỗ trợ hơn 300 công ty đầu tư vào Việt Nam, đóng góp một khoản đầu tư ước tính 6,6 tỷ USD và tạo điều kiện để tạo ra hơn 57.800 việc làm tại Việt Nam. Trong cùng thời gian, chúng tôi đã cung cấp dịch vụ ngân hàng cho hơn 1.800 công ty có vốn sở hữu nước ngoài tại Việt Nam.

Các chính sách thu hút FDI của Chính phủ Việt Nam đã góp phần đáng kể vào việc thúc đẩy môi trường kinh doanh thuận lợi và phát triển quan hệ đối tác với các tổ chức tài chính như UOB.

Thứ nhất, đó là môi trường pháp lý năng động. Cam kết của Việt Nam về cải cách pháp lý được thể hiện rõ qua quỹ đạo đi lên trong bảng xếp hạng môi trường kinh doanh. Báo cáo Môi trường Kinh doanh năm 2023 của Ngân hàng Thế giới (WB) xếp Việt Nam ở vị trí thứ 70, phản ánh tiến bộ trong việc tinh giản các quy định về kinh doanh.

Thứ hai, xúc tiến đầu tư hiệu quả. Các cơ quan xúc tiến đầu tư, đặc biệt là Cục Đầu tư nước ngoài (FIA), đã đóng vai trò nòng cốt trong việc thu hút FDI. Tính đến ngày 20/12/2023, FDI vào Việt Nam đạt 36,61 tỷ USD, với mức giải ngân đạt kỷ lục 23,18 tỷ USD vào năm 2023, đánh dấu mức tăng 32,1% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy tính hiệu quả của các cơ quan này trong việc chuyển sự quan tâm của nhà đầu tư thành các khoản đầu tư đáng kể.

Thứ ba, tầm nhìn dài hạn. Các mục tiêu kinh tế đầy tham vọng của Chính phủ, bao gồm GDP bình quân đầu người hướng tới là 5.212 USD vào năm 2025, thể hiện tầm nhìn dài hạn. Để đạt được mục tiêu này đòi hỏi tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 7,1% trong hai năm tới, thể hiện cam kết bền vững của Chính phủ trong việc phát triển kinh tế mạnh mẽ...

Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 14-2024 phát hành ngày 01/04/2024. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây: 

https://postenp.phaha.vn/chi-tiet-toa-soan/tap-chi-kinh-te-viet-nam