Cục Quản lý Dược cho biết, trong số 21 sản phẩm thuốc giả bị Công an tỉnh Thanh Hóa thu giữ có 4 loại được xác định là giả mạo thuốc đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, gồm: Tetracyclin, Clorocid, Pharcoter và Neo-Codion. Các sản phẩm còn lại không trùng khớp với bất kỳ loại thuốc nào nằm trong danh mục đã được Bộ Y tế cấp giấy phép đăng ký lưu hành.

Căn cứ các quy định của Luật Dược, Cục Quản lý Dược yêu cầu sở y tế các tỉnh, thành phố và y tế các ngành khẩn trương thông báo rộng rãi đến các cơ sở kinh doanh, cơ sở sử dụng thuốc không được kinh doanh, sử dụng các sản phẩm thuốc giả sau:

- Viên nén Tetracyclin TW3 (Tetracyclin hydroclorid 250mg), số đăng ký VD-28109-17; nhà sản xuất: Công ty cổ phần dược phẩm TW3, đóng gói dạng lọ nhựa 400 viên.

- Viên nén Clorocid TW3 (Cloramphenicol 250mg), số đăng ký VD-25305-16; nhà sản xuất: Công ty cổ phần dược phẩm TW3, đóng gói dạng lọ nhựa 400 viên.

- Viên nén Pharcoter (Codein base 10mg; Terpin hydrat 100mg), số đăng ký VD-14429-11; nhà sản xuất: Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương 1 (Pharbaco), đóng gói dạng lọ nhựa 400 viên.

- Sản phẩm giả thuốc Neo-Codion. Riêng thuốc này chưa có thông tin trên nhãn. Song, Cục Quản lý dược cho biết thuốc Neo-Codion được Bộ Y tế cấp phép lưu hành có các thông tin chính thức như sau: số giấy phép lưu hành 300111082223 (SĐK cũ: VN-18966-15); hoạt chất Codein base (dưới dạng Codein camphosulfonat 25mg) 14,93mg; Sulfogaiacol 100mg; cao mềm Grindelia 20mg; dạng bào chế là viên nén bao đường; đóng gói hộp 2 vỉ x 10 viên. Nhà sản xuất: Công ty Sophartex (Pháp), địa chỉ: 21, rue du Pressoir, Vernouillet, 28500.

Theo kết quả điều tra ban đầu của Công an tỉnh Thanh Hóa, đường dây tồn tại suốt 4 năm lợi dụng thói quen của người dân tự mua thuốc chữa bệnh (không có kê đơn của bác sĩ), sự thiếu hiểu biết khi tìm hiểu về nguồn gốc thuốc chữa bệnh.

CHỦ YẾU ĐƯỢC BÁN TRÊN “CHỢ MẠNG”

Đường dây này nhằm vào nhóm người cao tuổi có nhu cầu mua, sử dụng các loại thuốc có tác dụng chữa bệnh về xương khớp, đau nhức, tê bại với giá thành rẻ, phù hợp với thu nhập của người già. Bên cạnh đó, các bị can lợi dụng sơ hở trong quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh dược phẩm tại các quầy thuốc, nhà thuốc.

Đối với các loại thuốc chữa bệnh về xương khớp, các đối tượng không làm giả các sản phẩm có sẵn đang lưu hành trên thị trường mà tự đặt những tên thuốc, tên công ty có trụ sở ở nước ngoài, chủ yếu là tại Hong Kong (Trung Quốc), Malaysia, Singapore… 

Đáng nói, để đưa thuốc giả ra thị trường, các đối tượng đã tận dụng triệt để các mạng xã hội như Zalo, Facebook để quảng bá sản phẩm. Dưới vỏ bọc là dược sĩ buôn bán thuốc cho các công ty dược, họ đăng tải hình ảnh, video và bài viết quảng cáo có nguồn thuốc kháng sinh của công ty chính hãng, "tuồn" ra từ nguồn hàng đấu thầu, hoặc bán chạy doanh số không xuất được hóa đơn nên giao bán rẻ hơn so với hàng chính hãng.

Về các loại thuốc giả mạo nguồn gốc nước ngoài, các bị can giới thiệu là hàng xách tay nên không có hóa đơn, chứng từ kèm theo để lấy lòng tin của người mua hàng. Tinh vi đến mức, để tạo lòng tin, các bị can mua thuốc thật trà trộn vào thuốc giả. Khi khách hàng tin, nhóm này chỉ bán thuốc giả tự sản xuất...

Trao đổi với báo chí, ông Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), cho biết: "Thông tin ban đầu của Sở Y tế tỉnh Thanh Hóa và các đơn vị chức năng cho biết chưa phát hiện thấy các sản phẩm nêu trên tại các cơ sở khám chữa bệnh. Các sản phẩm do các đối tượng làm giả không xâm nhập được vào hệ thống các bệnh viện công lập do không có giấy tờ, chứng từ để tham gia đấu thầu. Các sản phẩm giả này chủ yếu được bán trên mạng và tại kênh bán lẻ".

KHÔNG XÂM NHẬP ĐƯỢC VÀO HỆ THỐNG BỆNH VIỆN

Trả lời câu hỏi, với hệ thống bệnh viện công, thuốc vào bệnh viện phải đấu thầu, vậy với hệ thống bệnh viện ngoài công lập, liệu thuốc giả có thể xâm nhập? Ông Hùng cho biết, nếu các bệnh viện đều làm đúng theo quy định, mua bán thuốc đúng cơ sở có đủ điều kiện kinh doanh, có hóa đơn chứng từ, chắc chắn không có thuốc giả xâm nhập vào.

Về mặt y học, thuốc giả mang đến nhiều hậu quả trực tiếp rất nghiêm trọng. Thất bại trong điều trị là một trong những hậu quả phổ biến nhất. Đối với những bệnh lý nguy hiểm như nhiễm khuẩn, tim mạch hay ung thư, việc sử dụng thuốc giả có thể khiến người bệnh bỏ lỡ thời điểm điều trị tối ưu, dẫn đến mất cơ hội sống. Ngoài ra, thuốc giả còn tiềm ẩn nguy cơ gây ngộ độc, dị ứng do chứa tạp chất độc hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan, thận, tim mạch hoặc gây phản ứng phản vệ nguy hiểm tính mạng.

Không chỉ gây hậu quả trực tiếp, thuốc giả còn để lại nhiều hệ lụy gián tiếp nguy hiểm. Một trong những vấn đề nổi bật là gia tăng tình trạng kháng kháng sinh, nguyên nhân hàng đầu gây ra khủng hoảng y tế toàn cầu hiện nay. Khi sử dụng thuốc kháng sinh giả, vi khuẩn không bị tiêu diệt triệt để, dẫn đến hiện tượng kháng thuốc và làm giảm hiệu quả điều trị về sau.

Trước thực trạng này, việc ngăn chặn thuốc giả không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan quản lý mà còn đòi hỏi sự chủ động và cảnh giác từ phía người dân. Người bệnh cần thận trọng trong việc sử dụng thuốc, chỉ nên mua tại các cơ sở được cấp phép, tuân thủ đúng chỉ định bác sĩ và tuyệt đối không tự ý mua thuốc qua mạng hay các kênh không rõ nguồn gốc.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược cũng hướng dẫn người dân vào hệ thống tra cứu để biết được thuốc thật hay thuốc giả trước khi mua. Theo đó, trước khi mua thuốc, người dân có thể truy cập đường link https://dichvucong.dav.gov.vn/congbothuoc để kiểm tra loại thuốc mình mua.

Nếu không có thông tin về sản phẩm thì là thuốc giả. Trong trường hợp có thông tin tên thuốc, nhưng các thông tin khác về nhà sản xuất... không đúng như sản phẩm có trên hệ thống, thì đây cũng là thuốc giả. Người dân chỉ nên mua thuốc tại các kênh chính thống, nhà thuốc đã đăng ký.