Trạm dừng chân đầu tiên của Tổng thống Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm chính thức Philippines mang ý nghĩa biểu tượng lớn: ông Obama sẽ thăm một tàu hải quân Philippines được xem là đại diện cho tinh thần phản đối Trung Quốc của nước này trong tranh chấp trên biển Đông.

Theo hãng tin Bloomberg, động thái này của nhà lãnh đạo Mỹ cho thấy ông Obama đặt trọng tâm của sự chú ý vào vấn đề biển Đông ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC).

Trung Quốc muốn vấn đề biển Đông không xuất hiện trong chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh APEC diễn ra trong tuần này tại Philippines - một nước đồng minh của Mỹ đã kiện Bắc Kinh lên tòa án trọng tài quốc tế về tranh chấp trên biển Đông.

Tuy nhiên, theo một số quan chức Mỹ, xét tới mức độ căng thẳng ở khu vực này, việc thảo luận vấn đề biển Đông tại hội nghị là điều khó tránh khỏi.

Ngoài Philippines, một số quốc gia khác có tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông cũng tham dự hội nghị thượng đỉnh APEC lần này.

Ngày 17/11, Tổng thống Obama sẽ mở đầu chuyến công du Manila bằng chuyến thăm tàu BRP Gregorio del Pilar. Chiến hạm này được người dân Philippines biết tới với hai lần chạm trán tàu hải giám Trung Quốc vào năm 2012 gần khu vực có tranh chấp giữa Manila-Bắc Kinh trên biển Đông.

Ngoài ra, chiến hạm trên cũng là biểu tượng cho sự ủng hộ quân sự mà Mỹ dành cho Philippines. Con tàu này ban đầu trực thuộc lực lượng bảo vệ bờ biển của Mỹ, sau đó dừng hoạt động vào năm 2011 và được chuyển giao cho Philippines.

Việc người đứng đầu Nhà Trắng có mặt trên một chiến hạm Philippines ở cảng Manila sẽ là tín hiệu mới nhất cho thấy Washington phủ nhận những tuyên bố chủ quyền vô căn cứ của Trung Quốc trên biển Đông.

Chuyến thăm tàu Philippines này của Tổng thống Mỹ diễn ra chỉ vài tuần sau cuộc tuần tra của chiến hạm Mỹ USS Lassen tiến sát đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép ở quần đào Trường Sa của Việt Nam.

Ông Obama có thể có cơ hội để đề cập vấn đề biển Đông với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người cũng đã tới Manila ngày 17/11 để dự hội nghị thượng đỉnh APEC. Trong chuyến thăm Washington hồi tháng 9 của ông Tập, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về vấn đề biển Đông và ông Tập đã hứa sẽ không quân sự hóa biển Đông.

“Tôi tin tưởng rằng đây sẽ là một chủ đề thảo luận quan trọng giữa các nhà lãnh đạo tham dự hội nghị APEC”, thư ký báo chí Nhà Trắng Josh Earnest phát biểu.

Bloomberg cho biết, vấn đề biển Đông đã xuất hiện trong các cuộc tranh luận của các ứng cử viên chạy đua tổng thống Mỹ ở cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa.

Hai ứng cử viên Cộng hòa Donald Trump và Marco Rubio coi Trung Quốc là một nguy cơ an ninh đang nổi lên. Ứng cử viên Dân chủ Hillary Clinton, cựu ngoại trưởng Mỹ, thì cho rằng hành động của Trung Quốc trên biển Đông là “thách thức” đối với nước Mỹ.

Tàu BRP Gregorio del Pilar là chiến hạm nhanh nhất trong Hải quân Philippines. Sau khi được phía Mỹ chuyển giao, Philippines đã đặt tên cho con tàu theo tên của một trong những vị tướng trẻ tuổi nhất của nước này chiến đấu trong cuộc chiến tranh Philippines-Mỹ vào cuối thế kỷ 19.

Khi còn thuộc lực lượng Mỹ, con tàu có tên là Cutter Hamilton. Con tàu được đưa vào sử dụng năm 1967 và từng được triển khai trong cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam.