Kể từ khi đại dịch bùng phát, Trung Quốc vẫn kiên định sử dụng các loại vaccine và thuốc điều trị do doanh nghiệp trong nước phát triển. Bắc Kinh thậm chí đang trì hoãn việc cấp phép cho loại vaccine công nghệ mRNA với hiệu quả cao do Pfizer và BioNTech đồng phát triển.

DẤU MỐC QUAN TRỌNG TRONG CUỘC CHIẾN CHỐNG DỊCH CỦA TRUNG QUỐC

Theo các nhà phân tích, việc Trung Quốc bất ngờ phê duyệt thuốc điều trị Covid của Pfizer là động thái hiếm hoi cho thấy Bắc Kinh có thể đang lên kế hoạch chấm dứt chiến lược “không Covid” (Zero Covid) – vốn đang khiến quốc gia đông dân nhất thế giới ngày càng cô lập với bên ngoài.

“Thuốc điều trị của Pfizer sẽ được sử dụng cho mục đích chiến lược”, Zeng Guang, người từng là nhà khoa học chính tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc và tư vấn cho Chính phủ về việc kiểm soát dịch bệnh, nhận định với các nhà đầu tư tại cuộc họp do Sealand Securities tổ chức mới đây. “Động thái này có thể đặt nền móng cho việc dịch chuyển từ cơ chế kiểm soát nghiêm ngặt sang tiếp cận linh hoạt hơn”.

Theo ông, Trung Quốc sẽ không tự cách ly với phần còn lại của thế giới và đang có nhiều biện pháp để thay đổi chiến lược, “lập chiến lược trước khi hành động”. Đây cũng là quan điểm của nhiều chuyên gia, nhà phân tích thân cận với phương pháp tiếp cận trong phòng chống dịch của Bắc Kinh.

Trung Quốc hiện là nền kinh tế lớn duy nhất vẫn tiếp tục cố gắng triệt tiêu hoàn toàn Covid-19 – nhiệm vụ ngày càng trở nên khó khăn hơn trước những biến thể lây lan nhanh như Omicron và Delta. Các loại vaccine nội với hiệu quả thấp của Trung Quốc được cho là một trong những nguyên nhân chính đằng sau chiến lược này.

“Hy vọng rằng việc này (cấp phép cho thuốc điều trị Covid-19 của Pfizer) cho thấy Bắc Kinh đang chuẩn bị cho việc chấp nhận có ca lây nhiễm”, Sophia Archuleta, trưởng khoa truyền nhiễm tại Bệnh viện Đại học Quốc gia Singapore và là phó giáo sư Trường Y Yong Loo Lin, nói. “Nếu và khi Covid-19 trở nên phổ biến hơn trong cộng đồng, họ có một loại thuốc hiệu quả để điều trị”.

Trong một tuyên bố đầu tuần này, hãng dược Pfizer cho biết việc Trung Quốc cấp phép sử dụng có điều kiện thuốc điều trị của công ty là một dấu mốc quan trọng trong cuộc chiến chống Covid-19 tại nước này và phản ánh nỗ lực của Chính phủ trong việc tăng khả năng tiếp cận với các loại thuốc tiên tiến.

Việc thuốc Paxlovid được cấp phép cũng giải tỏa quan ngại rằng Trung Quốc – thị trường được phẩm lớn thứ hai thế giới – đang chủ động tránh các loại dược phẩm điều trị Covid-19 của nước ngoài. Hiện tại, vaccine Covid-19 của Pfizer-BioNTech, được cấp phép phân phối cho Công ty TNHH Tập đoàn Dược phẩm Fosun Thượng Hải của Trung Quốc, vẫn chưa nhận được cái gật đầu của nhà chức trách nước này dù đã gửi đơn xin phê duyệt vài tháng.

Hiện tại, gần 90% dân số Trung Quốc đã được tiêm vaccine đầy đủ, và nhiều người đang được tiêm nhắc lại, bằng vaccine nội địa.

LO CHẬM TRỄ SO VỚI THẾ GIỚI

“Việc cấp phép một loại thuốc điều trị Covid-19 của nước ngoài sẽ gây ra ít phản ứng hơn so với việc cấp phép một loại vaccine nước ngoài. Bởi vì vaccine đang là tâm điểm trong cuộc đua giành quyền lực mềm và là niềm tự hào quốc gia của Trung Quốc”, Michael Shoebridge, giám đốc chương trình quốc phòng, chiến lược và an ninh quốc gia tại Viện Chính sách Chiến lược Australai, một tổ chức tư vấn ở Canberra, nhận xét.

Theo mô hình thống kê của các chuyên gia Trung Quốc, nước này có thể ghi nhận hơn 600.000 ca nhiễm Covid-19 mỗi ngày nếu các biện pháp hạn chế theo chiến lược Zero Covid hiện tại được gõ bỏ - điều khó có thể chấp nhận được tại quốc gia hơn 1 tỷ dân và mới chỉ có hơn 5.000 ca tử vong vì Covid-19 kể từ sau đợt bùng dịch ở Vũ Hán năm 2020. Với nguy cơ lây nhiễm như vậy, Trung Quốc cần thuốc điều trị của Pfizer – được chứng minh giúp giảm nguy cơ nhập và tử vong gần 90%, để giúp giảm áp lực lên hệ thống y tế chưa được kiểm chứng năng lực của Trung Quốc.

Cũng giống như vaccine, Trung Quốc hiện có vài ứng viên thuốc kháng virus đang thử nghiệm ở giai đoạn cuối nhưng tiến độ tương đối chậm chập. Với tỷ lệ tiêm chủng ngày càng tăng trên toàn thế giới, cùng với việc biến chủng Omicron có độc lực giảm, việc chứng minh thuốc kháng virus có hiệu quả trong việc ngăn chặn nhập viện và tử vong trở nên khó khăn hơn.

“Việc cấp phép cho thuốc điều trị của Pfizer có thể cho thấy Trung Quốc đang tính toán rằng việc dựa vào các loại thuốc kháng virus nội để chắm dứt chiến lược Zero Covid sẽ chậm trễ, trong khi phần còn lại của thế giới đang mở cửa rồi”, Brad Loncar, CEO của Loncar Investments, người theo dõi sát sao ngành công nghiệp công nghệ sinh học của Trung Quốc, nhận định. “Đây là điều tích cực khi mà Trung Quốc ưu tiên tái gia nhập mạng lưới toàn cầu hơn là gữa lập trường dân tộc chủ nghĩa”.

Theo Zhang Jialin, Giám đốc nghiên cứu y tế Trung Quốc tại Nomura Holdings Inc., việc này tạo điều kiện thuận lợi để Trung Quốc trở lại hoạt động bình thường, bao gồm việc giao thương với phần còn lại của thế giới. Tuy nhiên, vẫn cần thêm thông tin chi tiết để đánh giá tình hình.

Tuy nhiên, hãng dược Pfizer trước đó cho biết nguồn cung thuốc điều trị Paxlovid trong năm 2022 chỉ là 120 triệu liệu trình. Do đó, thời gian tới, Trung Quốc sẽ vẫn cần các loại thuốc kháng thể nội địa để đáp ứng nhu cầu.