Trung Quốc, Philippines “đấu khẩu” về biển Đông

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc diễn ra vào cuối tuần vừa qua tại thủ đô Naypyitaw của Myanmar đã chứng kiến một cuộc “đấu khẩu” mạnh mẽ giữa Philippines và Trung Quốc về vấn đề biển Đông.

Hội nghị kết thúc vào ngày hôm qua (10/8) với một bản tuyên bố chung kêu gọi các bên kiềm chế.

Tờ Wall Street Journal nhận định, tại hội nghị lần này, cả Bắc Kinh và Manila cùng tìm cách chèo lái nội dung của các cuộc thảo luận. Trung Quốc đã phản bác kế hoạch ba bước của Philippines về đóng băng các hoạt động xây dựng trên biển Đông, coi đây là một đề xuất không mang tính xây dựng đối với các nỗ lực giải quyết tranh chấp.

Trong khi đó, Philippines cáo buộc Trung Quốc hung hăng trong các tuyên bố chủ quyền và không tuân thủ các cam kết về ngoại giao hòa bình.

Khép lại hội nghị, các ngoại trưởng ASEAN ghi nhận đề xuất dừng các hoạt động xây dựng trên biển Đông của Manila, nhưng không thông qua đề xuất này. Trong một thông cáo chung phát đi vào chiều ngày 10/8, ASEAN tiếp tục kêu gọi các bên kiềm chế và nhấn mạnh sự cấp thiết phải đi tới một bộ quy tắc ứng xử của các bên trên biển Đông (COC).

Có mặt tại hội nghị lần này, Ngoại trưởng John Kerry nêu đề xuất kêu gọi các dừng mọi hành động gây căng thẳng. Ông Kerry nói Mỹ cùng gánh vác trách nhiệm chung với khối ASEAN để đảm bảo an ninh hàng hải của tuyến đường biển và hệ thống cảng biển có tầm quan trọng toàn cầu này.

"Những gì xảy ra ở đây không chỉ là vấn đề của khu vực và Mỹ, mà còn là vấn đề với tất cả mọi người trên thế giới", Ngoại trưởng Mỹ phát biểu.

Nhưng Trung Quốc tỏ thái độ thờ ơ trước các đề xuất đóng băng mà Mỹ và Philippines đưa ra tại hội nghị. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tiếp tục luận điệu yêu cầu Mỹ không nên tham gia vào vấn đề tranh chấp ở Biển Đông.

Ông Vương Nghị cũng tuyên bố, Trung Quốc sẽ có “sự phản hồi rõ ràng và cứng rắn” đối với hành động của các bên liên quan mà Bắc Kinh cho là mang tính khiêu khích.

“Nếu Philippines muốn theo đuổi kế hoạch ba bước của họ, thì họ nên rút khỏi việc nhờ đến trọng tài quốc tế… Hành động của họ đi ngược lại đề xuất mà họ đưa ra”, ông Vương Nghị nói.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario bác lại những lời chỉ trích của người đông cấp Trung Quốc. Ông Rosario khẳng định, kế hoạch đóng băng  mà Philippines đưa ra hoàn toàn phù hợp với các quy tắc mà Bắc Kinh đã ký kết trong tuyên bố về ứng xử của các bên trên biển Đông (DOC) năm 2002.

“Họ [Trung Quốc] lẽ ra không nên phản đối kế hoạch này. Đây là một kế hoạch tích cực, mang tính xây dựng và toàn diện. Trung Quốc đang tìm cách đạt được các tuyên bố chủ quyền của họ trước khi có phán quyết của trọng tài quốc tế và DOC”, ông Rosario phát biểu.