19:44 14/10/2011

Trưởng ban chống tham nhũng: Bí thư thay chủ tịch?

Nguyễn Vũ

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về báo cáo công tác phòng chống tham nhũng năm 2011

Thất thoát do tham nhũng lên tới 11.400 tỷ đồng nhưng chỉ mới thu hồi nộp ngân sách được hơn 300 tỷ đồng.
Thất thoát do tham nhũng lên tới 11.400 tỷ đồng nhưng chỉ mới thu hồi nộp ngân sách được hơn 300 tỷ đồng.
Nhiều tỉnh đã đề nghị nên nghiên cứu để bí thư tỉnh ủy, chủ tịch hội đồng nhân dân làm trưởng ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng.

Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cho biết như vậy tại phiên họp chiều 14/10 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi Phó chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng hỏi căn cứ để đưa ra kiến nghị thí điểm việc để bí thư làm trưởng ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng cấp tỉnh thay vì chủ tịch tỉnh như hiện nay.

Theo ông Tranh, có đến khoảng 50% số địa phương mà Thanh tra Chính phủ đến làm việc đã đưa ra kiến nghị đó. Vì bí thư tỉnh ủy hay chủ tịch hội đồng nhân dân thì sẽ tách hẳn với cơ quan quản lý, điều hành.

Ông Tranh cũng cho biết đã xin ý kiến Chủ tịch nước, và Chủ tịch nói báo cáo Thường vụ Quốc hội, nếu đồng ý thì làm thí điểm tại một số tỉnh có điều kiện để có cơ sở tổng kết, xem xét sửa luật.

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng và một số ý kiến khác cho rằng cơ sở cho kiến nghị thay đổi này chưa được làm rõ tại báo cáo của Chính phủ, và nếu thí điểm thì cần phải có đề án rõ ràng.

Báo cáo về công tác phòng chống tham nhũng của Chính phủ luôn thu hút sự quan tâm đặc biệt của Quốc hội tại các kỳ họp cuối năm.

Và một trong những nguyên nhân khiến cho tình hình tham nhũng còn nghiêm trọng theo nhận định của nhiều đại biểu là do ban chỉ đạo cấp tỉnh về phòng chống tham nhũng còn lúng túng trong hoạt động.

Ngay từ kỳ họp thứ sáu vào cuối năm 2009, trao đổi với VnEconomy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp – cơ quan thẩm tra báo cáo công tác phòng chống tham nhũng của Chính phủ - đã nhận xét, để trưởng ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng là chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, rất dễ xảy ra tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi. Và thực tế hoạt động là đang lúng túng và kém hiệu quả.

Thất thoát hơn chục nghìn tỷ, thu hồi 300 tỷ

Bên cạnh kiến nghị mới về tổ chức, nhiều vấn đề tại báo cáo về công tác phòng chống tham nhũng của Chính phủ cũng khiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội băn khoăn, nhất là với con số thất thoát do tham nhũng lên tới 11.400 tỷ đồng nhưng chỉ mới thu hồi nộp ngân sách được hơn 300 tỷ (2,6%).

Nhận định công tác phòng chống tham nhũng đã đạt kết quả nhất định, báo cáo của Chính phủ cho biết đã xử lý 3 trường hợp vi phạm quy định về kê khai tài sản, phê bình 9 cá nhân đứng đầu do chậm triển khai thực hiện kê khai tài sản thu nhập trong đơn vị mình.

Từ tháng 10/2010 đến nay, đã có 67 trường hợp người đứng đầu bị xử lý kỷ luật vì thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng trong lĩnh vực phạm vi quản lý, trong đó cách chức 14 người, cảnh cáo 16, khiển trách 34….

Chính phủ nhận định “tình hình tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng, phức tạp”. Một số vụ án tham nhũng bị phát hiện và xử lý chưa tương xứng với tình hình tham nhũng đang diễn ra, một số vụ việc vụ án tham nhũng xử lý chậm, kéo dài, gây tâm lý hoài nghi, giảm sút lòng tin trong nhân dân vì tính nghiêm minh của pháp luật.

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Tư pháp cho rằng, nhiều hạn chế đã được chỉ ra tại báo cáo thẩm tra những năm trước vẫn chưa được khắc phục. Báo cáo của Chính phủ chưa chỉ rõ cơ quan nào làm tốt hay chưa tốt công tác phòng chống tham nhũng, cũng chưa làm rõ được là tham nhũng tăng hay giảm.

Một số cán bộ, công chức vẫn nhũng nhiễu để nhận tiền, tố cáo tham nhũng vẫn là việc nguy hiểm, trong khi đó chưa có cơ chế hữu hiệu kiểm soát thu nhập và kiểm soát tài sản bất minh khi người kê khai không chứng minh được, Chủ nhiệm Nguyễn Văn Hiện nhấn mạnh.

Báo cáo thẩm tra cũng băn khoăn khi căn cứ vào con số tại cơ quan chức năng thì các loại tội phạm đều tăng nhưng tội phạm tham nhũng giảm, số vụ phát hiện xử lý cũng giảm. Nội bộ các cơ quan tổ chức không phát hiện được trường hợp tham nhũng nào.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhận xét, phòng chống tham nhũng là vấn đề rất phức tạp, rất khó khăn, nhưng báo cáo cứ đều đều.

Chủ tịch đề nghị phân tích làm rõ hơn các nguyên nhân của những hạn chế trong công tác này để đặt ra một lộ trình cụ thể giải quyết các tồn tại đó.

 “Đẩy lùi tham nhũng” như báo cáo cáo nêu hoặc là trong năm tới, hoặc vài ba năm tới chứ không thể khẳng định “đẩy lùi” mà không rõ đến thời hạn nào sẽ làm được như vậy, Chủ tịch nói.