Trong bối cảnh khó khăn chung của thị trường, các chuyên gia vẫn nhìn thấy những điểm sáng trong nguồn vốn đầu tư cho startup và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Quan điểm này được chia sẻ tại chương trình "Xu hướng và Cơ hội Đầu tư 2024" diễn ra mới đây.

Theo ông Lâm Quốc Thái, Giám đốc cấp cao VinaCapital Venture Capital Fund, mặc dù còn quá sớm để đưa ra kết luận cuối cùng về dòng vốn đầu tư vào startup Việt Nam trong năm 2024, dữ liệu từ năm 2023 và nửa đầu năm 2024 cho thấy một xu hướng rõ ràng rằng nguồn vốn, đặc biệt là vốn đầu tư mạo hiểm, đang có dấu hiệu giảm.

Tuy nhiên, sự sụt giảm về số lượng lại đi kèm với sự tập trung vốn vào các startup có hiệu quả hoạt động tốt, cho thấy thị trường đang ngày càng "chọn lọc" hơn.

Tại VinaCapital Venture Capital Fund, nhiều startup sở hữu các dự án công nghệ đột phá vẫn đang thu hút được nguồn vốn đáng kể. Đặc biệt, các startup tập trung vào việc ứng dụng công nghệ để giải quyết những thách thức hiện hữu trong các ngành truyền thống tại Việt Nam như giáo dục, y tế hay logistics đang nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư.

Đồng quan điểm, bà Hoàng Thị Kim Dung, Giám đốc Quốc gia của Genesia Ventures Việt Nam chỉ ra rằng bối cảnh hiện tại đang đặt ra nhiều thách thức không chỉ cho các startup Việt Nam mà còn trên toàn cầu. Tuy nhiên, việc nguồn vốn đầu tư giảm là cơ hội để các startup thể hiện khả năng tự chủ tài chính, tận dụng nội lực thay vì phụ thuộc vào nguồn vốn bên ngoài.

Một điểm sáng đáng chú ý khác là chất lượng sản phẩm và dịch vụ của các startup Việt Nam đang ngày càng được nâng cao. Ngay cả trong giai đoạn khó khăn, các doanh nghiệp vẫn không ngừng ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo để tối ưu hóa hoạt động sản xuất kinh doanh.

Sản phẩm và dịch vụ chất lượng, đáp ứng được nhu cầu và làm hài lòng khách hàng, chính là nguồn vốn quý giá và bền vững cho startup. Khách hàng không chỉ mang lại doanh thu, tạo dòng tiền ổn định mà còn đóng vai trò then chốt trong sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp.

Nhận định về startup trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), ông Erik Jonsson - Giám đốc điều hành Antler Vietnam cho rằng các startup trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) đang thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư.

Ở Việt Nam, một số startup hoạt động trong lĩnh vực AI chứng tỏ được tiềm lực rất mạnh, nếu họ có khả năng tìm ra những thị trường tiềm năng và những quy trình có thể áp dụng AI một cách hiệu quả. Trong giai đoạn các nguồn vốn đầu tư ở các giai đoạn sau đều đang được thắt chặt hơn, các startup cần phải xác định được thế mạnh cạnh tranh của mình, kể cả khi sử dụng những công nghệ mới và đầy hứa hẹn như AI.

Nhiều nhà sáng lập Việt Nam hiện nay vẫn còn tập trung vào việc sao chép các mô hình kinh doanh đã thành công ở châu Âu và châu Mỹ, coi Việt Nam như một thị trường tiềm năng để triển khai các ý tưởng tương tự.

Tuy nhiên, Việt Nam đã chứng tỏ được vị thế của mình là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á trong thập kỷ qua. Với thị trường hơn 100 triệu dân, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho cả doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài.

Nhiều chuyên gia tin rằng Việt Nam hoàn toàn có khả năng vươn lên trở thành trung tâm khởi nghiệp của khu vực, tương tự như Singapore hiện nay.

Tuy nhiên, ông Erik Jonsson cũng lưu ý rằng, mặc dù Việt Nam là một "cánh đồng xanh" đầy tiềm năng cho các startup, không phải mô hình kinh doanh nào cũng có thể dễ dàng thành công tại đây. "Việt Nam là một thị trường siêu cạnh tranh. Để khởi nghiệp thành công ở Việt Nam, bạn phải xác định đúng nhu cầu thị trường, hiểu rõ văn hóa và nắm bắt cơ hội càng sớm càng tốt", ông Jonsson nhấn mạnh. 

Bà Hoàng Thị Kim Dung khuyên các doanh nghiệp nước ngoài có ý định thâm nhập thị trường Việt Nam nên tìm kiếm một đối tác địa phương hoặc bắt đầu bằng việc xây dựng một đội ngũ nhân sự tại Việt Nam. Đối tác hoặc đội ngũ này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp truyền tải hiệu quả sứ mệnh và tầm nhìn của mình sang một thị trường đặc thù như Việt Nam.

"Việt Nam hoàn toàn có thể chứng minh là một điểm đến đáng tin cậy cho các nhà đầu tư," bà Dung khẳng định. Những tín hiệu tích cực trong tăng trưởng kinh tế và hệ sinh thái khởi nghiệp năng động của Việt Nam cho thấy thị trường này còn rất nhiều dư địa phát triển.

Tương tự, ông Lâm Quốc Thái nhận định, so với các thị trường đầu tư mạo hiểm sôi động như Mỹ, Việt Nam vẫn còn khá non trẻ, với lịch sử phát triển chỉ khoảng 20 năm. Tuy nhiên, những lợi thế vốn có của Việt Nam như dân số đông, nguồn nhân lực chất lượng cao... vẫn luôn là điểm sáng thu hút các nhà đầu tư. "Chúng tôi rất lạc quan về sự phát triển của các startup Việt Nam trong tương lai, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ," ông Thái nói.