Chiều 8/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA Index) của các địa phương năm 2024.

Sự kiện do Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các cơ quan liên quan tổ chức, kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Bộ Công Thương cho biết Việt Nam đã đàm phán, ký kết và thực thi 17 FTA với hơn 60 đối tác phủ rộng khắp các châu lục, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng nền kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển và vững mạnh.

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả trong việc thực thi các FTA, năm 2024 Bộ Công Thương đã chủ trì xây dựng Bộ chỉ số FTA Index. Đây là một công cụ mang tính định lượng và hệ thống, được xây dựng dựa trên khảo sát thực tế doanh nghiệp tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Bộ chỉ số FTA Index được xây dựng dựa trên 4 trụ cột chính: Công tác tuyên truyền, phổ biến FTA; thực hiện quy định pháp luật về FTA; chính sách hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh; triển khai các cam kết về phát triển bền vững.

Tổng điểm của từng địa phương được tính dựa trên thang điểm 10 cho mỗi chỉ số thành phần, hợp thành tổng điểm tối đa là 40.

Theo kết quả khảo sát, top 10 địa phương dẫn đầu cả nước về điểm số FTA Index năm 2024 gồm: Cà Mau (34,90 điểm), Thanh Hóa (34,13 điểm), Bình Dương (34,03 điểm), Khánh Hòa (32,96 điểm), Trà Vinh (32,74 điểm), Long An (32,50 điểm), Hà Giang (32,46 điểm), Bạc Liêu (32,43 điểm), Ninh Bình (31,74 điểm), Điện Biên (31,72 điểm).

FTA Index 2024 ghi nhận điểm số trung bình của 63 tỉnh thành là 26,20 điểm, trong khi tỉnh có điểm số thấp nhất chỉ đạt 14,49 điểm. Điều này cho thấy sự chênh lệch đáng kể giữa các địa phương trong năng lực triển khai cam kết hội nhập.

Khảo sát cũng cho thấy Sở Công Thương là kênh phổ biến thông tin về FTA chủ yếu tại các địa phương, được lựa chọn bởi phần lớn doanh nghiệp (59,3%). Đây cũng là cơ quan được giao nhiệm vụ đầu mối thực thi các FTA tại địa phương.

Ngoài ra, Sở Thông tin và Truyền thông và Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng là 2 cơ quan có tỷ lệ cao trong việc tuyên truyền về các FTA đến doanh nghiệp, với tỷ lệ tương ứng là 23% và 19,5%.

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng việc xây dựng FTA Index không chỉ mang ý nghĩa xếp hạng đơn thuần, mà còn là một bước đi chiến lược trong việc đo lường hiệu quả hội nhập quốc tế ở cấp địa phương - nơi trực tiếp triển khai các cam kết FTA đến với doanh nghiệp.

Qua bộ chỉ số này, Chính phủ sẽ nắm rõ hơn tình hình triển khai hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA của các địa phương để có những chỉ đạo, giám sát công tác thực thi FTA tại các địa phương. Cũng như có giải pháp, hỗ trợ gỡ khó kịp thời, từ đó giúp cho doanh nghiệp có định hướng phát triển bền vững, đáp ứng các tiêu chuẩn hội nhập.

Lãnh đạo Bộ Công Thương chỉ rõ việc đánh giá kết quả thực thi FTA thông qua bộ chỉ số này không chỉ để "so sánh", mà còn là động lực thúc đẩy các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp thực thi có hiệu quả và tối ưu hóa các cơ hội từ các FTA. Mục tiêu nhằm để đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và sản phẩm xuất khẩu, góp phần duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu bền vững và hiện thực hóa mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế một cách thiết thực, hiệu quả mà Đảng, Nhà nước đã đề ra.

Song ông Diên cũng thẳng thắn cho rằng từ thực tiễn cho thấy công tác thực thi và tận dụng các FTA còn chưa đồng đều giữa các địa phương. Do đó, đòi hỏi cần có sự đo lường, đánh giá và những giải pháp mạnh mẽ hơn nữa từ các cơ quan quản lý thực thi FTA của trung ương và địa phương cũng như những đột phá trong tư duy hành động để có thể gia tăng hơn nữa cơ hội từ các FTA mang lại.

Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn và thách thức không nhỏ từ tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, đòi hỏi sự thích ứng linh hoạt, kịp thời, hiệu quả.

Trong đó, việc khai thác hiệu quả các FTA là con đường quan trọng để duy trì tăng trưởng và nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Điều này không chỉ là trách nhiệm của Chính phủ mà còn cần sự chung tay của các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng.

Do đó, Thủ tướng Chính phủ đề nghị các cơ quan, địa phương cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương để hoàn thiện công cụ này, phục vụ chiến lược kinh tế - thương mại lâu dài của đất nước.

Thủ tướng cho biết Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp tận dụng tối đa lợi ích từ các FTA đã ký kết, nâng cao chất lượng thực thi cam kết quốc tế, mở rộng thị trường và ký kết thêm các FTA mới với đối tác tiềm năng; thực hiện đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng.