Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội vừa có tờ trình Chính phủ về việc ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 51/2016/NĐ-CP và Nghị định số 52/2016/NĐ-CP về quản lý lao động, tiền lương, thù lao, tiền thưởng đối với người lao động và người quản lý công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

NĂM 2022, LƯƠNG LÃNH ĐẠO TẬP ĐOÀN, TỔNG CÔNG TY TỪ 60 – 70 TRIỆU ĐỒNG

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết, theo quy định hiện hành, đối với người quản lý doanh nghiệp Nhà nước thì tiền lương được xác định dựa trên mức lương cơ bản theo 6 hạng doanh nghiệp (thấp nhất 16 triệu đồng, cao nhất 36 triệu đồng) và hệ số tăng thêm gắn với lợi nhuận, tối đa không quá 2 lần mức lương cơ bản (Chủ tịch tập đoàn tối đa 72 triệu đồng/tháng). Trường hợp lợi nhuận vượt kế hoạch thì được tăng thêm tối đa 20% tiền lương (Chủ tịch tập đoàn tối đa 86,4 triệu đồng/tháng).

Sau gần 7 năm thực hiện Nghị định 51 cho thấy, cơ chế tiền lương hiện hành đã tạo thuận lợi cho doanh nghiệp thiết lập thang giá trị lao động, tiền lương ổn định, cải thiện tăng từ 8% - 10%/năm.

Năm 2022, tiền lương bình quân người lao động đạt 10 - 12 triệu đồng/tháng, trong đó tập đoàn, tổng công ty đạt 17-18 triệu/tháng. Lương lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước bình quân đạt khoảng 40 triệu đồng/tháng, ở một số tập đoàn, tổng công ty cũng chỉ đạt 60 - 70 triệu đồng/tháng.

Theo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, việc này do một số bất cập như: Tiền lương trả cho người quản lý còn thấp so với mặt bằng tiền lương trên thị trường và có sự chênh lệch với các doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối.

Doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước chỉ được áp dụng hệ số tăng thêm tối đa 1 lần so với lương cơ bản, trong khi công ty cổ phần Nhà nước chi phối hệ số này tối đa là 2,5 lần. Thực tế ở một số doanh nghiệp, tiền lương của người quản lý thấp hơn cả tiền lương của trưởng/phó phòng.

Bên cạnh đó, cơ chế áp dụng hệ số tăng thêm đối với người quản lý luôn gắn với điều kiện lợi nhuận kế hoạch phải cao hơn so với thực hiện của năm trước liền kề, tuy nhiên trên thực tế lợi nhuận luôn có sự biến động.

Khi lợi nhuận tăng thì được áp dụng thêm 1 lần mức lương cơ bản, khi có lợi nhuận nhưng giảm rất ít so với năm trước liền kề thì chỉ được hưởng mức lương cơ bản, không có hệ số tăng thêm…

BỔ SUNG HỆ SỐ TĂNG THÊM VỚI LÃNH ĐẠO DOANH NGHIỆP CÓ QUY MÔ LỢI NHUẬN LỚN

Để khắc phục những bất cập trên, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 51/2016/NĐ-CP, số 52/2016/NĐ-CP, nhằm tháo gỡ những vướng mắc cho doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, thu hẹp khoảng cách tiền lương với doanh nghiệp có vốp góp chi phối của Nhà nước.

Về tiền lương của lãnh đạo doanh nghiệp, dự thảo Nghị định quy định hệ số tăng thêm so với mức lương cơ bản để tính quỹ lương của giữ nguyên mức lương cơ bản theo hạng (thấp nhất 16 triệu đồng, cao nhất 36 triệu đồng); giữ nguyên hệ số tăng thêm 0,5; 1 và điều kiện về lợi nhuận, nhưng bổ sung hệ số tăng thêm 1,5; 2; 2,5 để khuyến khích các công ty có quy mô lợi nhuận lớn.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đánh giá, dựa theo số liệu tổng hợp tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp Nhà nước hiện nay, đa phần người quản lý, Kiểm soát viên giữ nguyên tiền lương (tăng thêm không quá 1 lần lương cơ bản, tương đương 40 triệu đồng).

Các hệ số tăng thêm 1,5; 2; 2,5 sẽ chủ yếu áp dụng đối với một số tập đoàn, tổng công ty có hiệu quả sản xuất kinh doanh cao, quy mô lợi nhuận lớn. Trong đó chỉ có một số rất ít công ty 100% vốn Nhà nước thuộc nhóm ngân hàng, viễn thông, dầu khí đủ điều kiện về quy mô lợi nhuận để xem xét, áp dụng hệ số cao hơn 2,5 lần. 

Tuy nhiên, để được xét áp dụng hệ số tăng thêm cao hơn quy định thì công ty phải có đủ các điều kiện như: năng suất lao động không giảm; lợi nhuận kế hoạch phải cao hơn năm trước liền kề, trong đó lợi nhuận cao hơn nhiều lần mức 3.000 tỷ đồng (lĩnh vực tài chính, viễn thông); giữ vai trò trọng yếu trong nền kinh tế quốc dân…

Đối với công ty có lợi nhuận bằng hoặc thấp hơn năm trước thì người quản lý, Kiểm soát viên vẫn được hưởng hệ số tăng thêm (hiện nay chỉ hưởng lương cơ bản, không có hệ số tăng thêm) mức 70% của hệ số tăng thêm tối đa trong khung, nhân với tỷ lệ lợi nhuận kế hoạch so với thực hiện của năm trước.

Đối với công ty không có lợi nhuận, lỗ thì tiền lương của người quản lý trong khoảng 50% đến dưới 100% mức lương cơ bản. Các mức lương này tương đương với mức lương chế độ tại Nghị định số 52/2016/NĐ-CP.