Tối ngày 11/7, Tổng cục Thuế thông tin về công tác quản lý hoá đơn không hợp pháp nhằm trốn thuế.

Theo đánh giá của Tổng cục Thuế, thời gian qua, về cơ bản các doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật về thuế, tuy nhiên, vẫn còn một số doanh nghiệp luôn tìm cách gian lận về thuế, mua bán hóa đơn không hợp pháp nhằm trốn thuế, chiếm đoạt tiền hoàn thuế từ ngân sách nhà nước.

Cơ quan thuế phối hợp với cơ quan chức năng rà soát, phát hiện một số đối tượng sử dụng chứng minh thư/căn cước công dân giả để thành lập mới hoặc mua lại doanh nghiệp ngừng hoạt động để bán hóa đơn không hợp pháp cho các doanh nghiệp, làm giảm nghĩa vụ thuế đối với ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, theo ghi nhận, đợt truy quét doanh nghiệp có rủi ro về hoá đơn của cơ quan thuế cũng vấp phải sự phản ứng dữ dội từ phía những doanh nghiệp kinh doanh thực chất, giao dịch thật và thanh toán, xuất hóa đơn đầy đủ.

Bởi theo ghi nhận, nhiều doanh nghiệp đang bị "vạ lây" do cách đây vài năm, hoá đơn kiểm tra hợp lệ nhưng sau đó, doanh nghiệp bán hàng cho mình phá sản, không còn ở địa chỉ kinh doanh nữa. Thế nhưng, đến giờ doanh nghiệp mới "tá hoả" nhận được email của cơ quan thuế yêu cầu giải trình hóa đơn mua bán với công ty bỏ trốn và bị rơi vào "tầm ngắm" rủi ro trong sử dụng hóa đơn.

Những hóa đơn này không đủ điều kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào và không được tính chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp cũng nhận "trát phạt" hàng chục triệu đồng.

Trước thực tế trên, nhiều đơn vị cho rằng cơ quan thuế không kiểm soát được doanh nghiệp trốn thuế, lại làm khó doanh nghiệp làm ăn chân chính, rõ ràng là không công bằng.

Liên quan đến vấn đề này, trong thông tin gửi tối ngày 11/7, Tổng cục Thuế cũng làm rõ 524 doanh nghiệp này bán hóa đơn bất hợp khác, khác với trường hợp các doanh nghiệp bán hàng rồi bỏ địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan thuế, vì các doanh nghiệp bán hóa đơn chủ yếu khai khống hóa đơn hàng hóa mua vào.

"Kể từ ngày cơ quan thuế ban hành thông báo người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký; hệ thống hóa đơn điện tử của cơ quan thuế sẽ tự động chặn xuất hóa đơn của các doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh", Tổng cục Thuế thông tin.

Thực hiện tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính về tạo thuận lợi, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thay cho việc phải tiến hành thanh tra, kiểm tra tại doanh nghiệp, cơ quan thuế có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến việc xác định nghĩa vụ thuế.

Cụ thể, căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 19 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, cơ quan thuế có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến việc xác định nghĩa vụ thuế và phối hợp với cơ quan quản lý thuế để thực hiện pháp luật về thuế.

Căn cứ khoản 8 Điều 17 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định người nộp thuế có trách nhiệm chấp hành quyết định, thông báo, yêu cầu của cơ quan quản lý thuế, công chức quản lý thuế, Tổng cục Thuế ban hành Công văn số 1798/TCT-TTKT ngày 16/5/2023 để khuyến cáo các doanh nghiệp có hóa đơn đầu vào của 524 doanh nghiệp để chủ động rà soát và loại trừ các hóa đơn không hợp pháp, không có hàng hóa kèm theo để điều chỉnh kê khai, hạch toán đúng nghĩa vụ thuế với nhà nước.

Luật Quản lý thuế số 38 cũng quy định trách nhiệm, quyền lợi của người nộp thuế liên quan đến hóa đơn như sau: "Trường hợp người mua hàng hóa, dịch vụ sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp chứng minh được lỗi vi phạm sử dụng hóa đơn không hợp pháp thuộc về bên bán hàng thì bị xử phạt vi phạm hành chính về thuế theo quy định tại Điều 142 Luật Quản lý thuế. Trường hợp phát hiện người nộp thuế sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn thì bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế theo quy định tại Điều 143 Luật Quản lý thuế".

Thực hiện các quy định pháp luật về thuế, Tổng cục Thuế yêu cầu cục thuế địa phương thông báo mời doanh nghiệp liên quan đến 524 doanh nghiệp có rủi ro cao nêu trên để chứng minh việc sử dụng hóa đơn là hợp pháp.

"Việc giải trình trực tiếp tại cơ quan thuế hoặc bằng văn bản là lựa chọn của doanh nghiệp", Tổng cục Thuế nêu rõ.

Các doanh nghiệp có hóa đơn mua bán hàng hóa phù hợp với thực tế giao dịch thực hiện kê khai nộp thuế theo quy định hiện hành.

Cũng theo Tổng cục Thuế, danh sách doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh được đăng tải kể từ ngày cơ quan thuế có thông báo doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh quy định tại Điều 29 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 quy định chi tiết một số điều của Luật Quản thuế..

Người nộp thuế có thể tra cứu danh sách doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh tại địa chỉ website của Tổng cục Thuế.