Mười năm qua, chị Mùi không chỉ làm nông mà còn gieo niềm tin, truyền cảm hứng về một lối sống xanh, lành và có trách nhiệm với môi trường.

TỪ BỎ CÔNG CHỨC ĐỂ KHỞI NGHIỆP VỚI MÔ HÌNH XỬ LÝ RÁC THẢI HỮU CƠ, SẢN XUẤT PHÂN BÓN SẠCH

Mười năm trước, giữa nhịp sống đều đặn của một công chức nhà nước, chị Lê Thị Mùi bất ngờ đối mặt với cú sốc lớn: chỉ trong vòng một tuần, hai người bạn thân thiết lần lượt qua đời vì ung thư. Nỗi đau ấy đánh thức trong chị những câu hỏi day dứt về sức khỏe, về môi trường sống, về chất lượng thực phẩm mà mỗi ngày mình đang tiêu thụ.

“Lúc đó mình thực sự suy sụp. Nhưng cũng chính khoảnh khắc ấy, mình nhận ra rằng sức khỏe quý giá hơn tất cả. Mình không muốn tiếp tục sống trong một vòng quay đầy hóa chất, áp lực và ô nhiễm,” chị Mùi trải lòng.

Chị Mùi đi xin rác ở chợ và lan tỏa thông điệp yêu rác

Nghĩ là làm, chị quyết định từ bỏ công việc công chức đã gắn bó suốt 20 năm để trở về quê, bắt đầu lại từ đầu tại một mảnh đất hoang ở Mỹ Đức. Đó là tiền đề để trang trại Kiến Vàng ra đời, nơi chị thử nghiệm và kiên trì với mô hình xử lý rác thải hữu cơ để sản xuất phân bón sạch cho cây trồng.

Không ai nghĩ một người phụ nữ từng quen với bàn giấy lại có thể chịu đựng được công việc bẩn, nặng và đầy hoài nghi này. Mỗi ngày chị đi gom từng bao rác, lựa nhặt, phân loại, phơi, ủ. Thịt thừa, rau héo, vỏ cua, mắm muối,… tất cả đều được chị tận dụng làm phân bón. Những thứ người ta coi là rác, chị lại "nâng niu" như một tài nguyên quý.

Bằng những kiến thức học hỏi từ sách vở, tài liệu nước ngoài và qua chính trải nghiệm của mình, chị Mùi dần hoàn thiện phương pháp ủ rác phù hợp với điều kiện khí hậu Việt Nam. Chị chia sẻ: “Mỗi ngày đều nhìn vào lợi ích sức khỏe để cố gắng, vì không ai cho mình sức khỏe được cả. Chỉ ai từng trải qua cảnh nắng lên là ngồi thở mới hiểu điều mình đang cố gắng là vì điều gì”.

LAN TỎA TỪNG HẠT MẦM XANH

Chị nhận thấy không chỉ đất tốt lên, rau xanh hơn, mà bản thân mình cũng khỏe hơn, da dẻ hồng hào, tinh thần minh mẫn. Sự thay đổi từ chính cơ thể là lời chứng thuyết phục nhất cho phương pháp sống xanh chị theo đuổi.

Sau gần ba năm kiên trì với mô hình, kết quả bắt đầu hiện rõ. Cây trồng tại farm phát triển khỏe mạnh, không sâu bệnh, rau có vị ngọt tự nhiên. Chi phí đầu vào giảm đi đáng kể nhờ tận dụng được nguồn rác thải sinh hoạt. Quan trọng hơn, chị đã biến trang trại Kiến Vàng thành không gian học tập và truyền cảm hứng.

“Mình từng hy vọng người dân địa phương sẽ đón nhận mô hình này. Nhưng thay đổi thói quen không dễ, nhất là khi họ đã quen phụ thuộc vào phân hóa học. Mình từng phát miễn phí phân compost, thậm chí đến tận nơi hướng dẫn, mà vẫn bị từ chối”, chị kể.

Thay vì nản lòng, chị thay đổi cách tiếp cận. Chị lập trang chia sẻ trên mạng xã hội, làm video, livestream hướng dẫn, viết bài chia sẻ kinh nghiệm ủ rác. “Mình không còn cố gắng chứng minh nữa. Mình chia sẻ những gì mình làm được. Ai thấy phù hợp thì sẽ tự tìm đến”.

Cách làm mới hiệu quả hơn cả mong đợi. Ngày càng nhiều người từ khắp nơi tìm đến chị để học cách biến rác thành hoa. Từ các tỉnh miền Bắc tới miền Trung, Tây Nguyên, rồi cả cộng đồng người Việt ở nước ngoài, mô hình lan tỏa như một dòng chảy lặng thầm mà mạnh mẽ.

“Rác trở nên ý nghĩa vì chính hiệu quả nó đem lại và vì chúng mình đã gửi vào đó năng lượng tích cực, niềm vui thay đổi. Biến rác thành hoa không phải là khẩu hiệu, mà là một hành trình sống – để sống sạch, sống khỏe, sống xanh,” chị chia sẻ.

Nhìn về hành trình tương lai, chị mong muốn chính quyền các cấp có thể đồng hành, hỗ trợ tuyên truyền và nhân rộng những mô hình xử lý rác tại nguồn. Theo chị, để người dân thay đổi thói quen, cần có giải pháp và chế tài phù hợp. “Khi họ thấy lợi ích, thấy rõ hiệu quả và có phương pháp đơn giản phù hợp, thói quen sẽ thay đổi”.