Mới đây, tại Hội nghị Quốc tế Thường niên về Xuất khẩu Trực tuyến B2B, Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương công bố danh sách 200 doanh nghiệp tiêu biểu tham gia chương trình “Gian hàng Quốc gia Việt Nam” (Vietnam Pavilion) giai đoạn 2025–2026.

Chương trình tiếp tục được triển khai phối hợp với nền tảng thương mại điện tử Alibaba.com nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Việt xây dựng hiện diện trực tuyến và tiếp cận thị trường quốc tế.

Theo ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, đây không còn là một gian hàng số thông thường, mà là “mô hình xúc tiến thương mại tích hợp, có tính chiến lược, được gắn với thương hiệu quốc gia, có quy trình tuyển chọn doanh nghiệp minh bạch và đi kèm các chương trình nâng cao năng lực – hỗ trợ – kết nối toàn diện từ trước giao dịch đến sau bán hàng”. Quan điểm này cho thấy chương trình đang được tiếp cận như một hình thức đầu tư hạ tầng mềm cho xuất khẩu, thay vì chỉ là hoạt động xúc tiến ngắn hạn.

Một trong những cấu phần cốt lõi của chương trình là hệ thống đào tạo chuyên sâu kéo dài liên tục từ tháng 4/2024 đến 30/5/2025. Theo Báo cáo tổng hợp của Cục Xúc tiến thương mại, đã có 101 buổi đào tạo được tổ chức, bao gồm đào tạo nền tảng (vận hành sản phẩm, quản lý RFQ, đăng bài), đào tạo nâng cao (quản lý từ khóa, tối ưu hóa xếp hạng sao, chiến lược kinh doanh), đào tạo kỹ thuật (logistics quốc tế, xử lý tranh chấp), và đào tạo quảng cáo số. Đây đều là yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là những đơn vị mới tham gia thương mại điện tử dưới ba tháng, rút ngắn thời gian thích ứng với môi trường thương mại số.

Về hiệu quả, số liệu từ nền tảng cho thấy các doanh nghiệp thuộc Vietnam Pavilion đã ghi nhận mức tăng 230% lượng hỏi hàng trong 30 ngày cuối cùng của chương trình năm 2024 so với mức trung bình toàn sàn. Số lượng bài đăng sản phẩm trung bình cao hơn 15,83%, và mức xếp hạng sao của gian hàng cao hơn trung bình 2 sao. Các chỉ số trên cho thấy rõ hiệu quả từ việc đầu tư vào năng lực số và vận hành thương mại xuyên biên giới.

Theo bà Võ Thị Hoàng Vân, Giám đốc điều hành Công ty TNHH V. KAUS, một doanh nghiệp sản xuất trái cây sấy và gia vị có trụ sở tại TP.HCM, doanh nghiệp đã bắt đầu xây dựng gian hàng từ năm 2022, với doanh thu năm đầu đạt 66.000 USD. Nhờ kiên trì học hỏi và tận dụng các công cụ đào tạo từ chương trình, đến năm 2024 doanh nghiệp đạt 3,6 triệu USD doanh thu, trong đó 2,5 triệu USD đến từ xuất khẩu. Doanh nghiệp cũng đầu tư nâng cấp gian hàng lên gói “Verified Supplier”, xây dựng bảng hiệu 360 độ tại nhà máy và phát triển đội ngũ nhân sự chuyên trách để chăm sóc khách hàng quốc tế.

Tuy là một ví dụ riêng lẻ, trường hợp V. KAUS cho thấy nếu được đầu tư đúng cách cả về kỹ năng, công cụ và truyền thông, các doanh nghiệp nhỏ và vừa hoàn toàn có thể vượt qua vai trò gia công, tiến tới làm chủ chuỗi giá trị xuất khẩu trực tuyến.

Chương trình cũng không dừng lại ở đào tạo và hiển thị sản phẩm. Theo kế hoạch giai đoạn 2025–2026, các doanh nghiệp trong Vietnam Pavilion sẽ được tích hợp vào các hoạt động truyền thông quốc tế, video quảng bá doanh nghiệp tiêu biểu, gian hàng quốc gia tại Hội chợ thương mại điện tử toàn cầu lần thứ 4 và đoàn giao thương Việt Nam – Trung Quốc. Đây là những cấu phần cho thấy tư duy đầu tư có hệ thống, giúp doanh nghiệp không chỉ xây gian hàng mà có thể xây dựng được thị trường thực.

Ở chiều chính sách, chương trình đang gợi mở một hướng đi đáng chú ý: sử dụng nguồn lực công để kích hoạt hiệu quả tư nhân thông qua đầu tư “hạ tầng mềm”, bao gồm đào tạo, dữ liệu, chuẩn hóa và kết nối thị trường. Đây là cách tiếp cận phù hợp trong bối cảnh đầu tư hạ tầng cứng đòi hỏi nguồn lực lớn và thời gian dài, trong khi nền kinh tế số cho phép doanh nghiệp tiếp cận thị trường toàn cầu nếu có đủ kỹ năng và công cụ.

Với xu hướng tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, nhu cầu từ các nhà mua hàng quốc tế đang dịch chuyển sang những nguồn cung có tính ổn định, minh bạch và vận hành số hóa tốt. Đây là cơ hội cho các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, nhưng chỉ có thể tận dụng nếu đi kèm chiến lược đầu tư vào năng lực nội tại, đặc biệt là của khu vực kinh tế tư nhân. Những mô hình như Vietnam Pavilion, nếu được mở rộng và tích hợp vào chính sách phát triển công nghiệp và thương mại số quốc gia, hoàn toàn có thể trở thành cấu phần thiết yếu trong chiến lược đầu tư công – tư giai đoạn tới.