300 triệu trái phiếu Chính phủ bằng ngoại tệ được đấu thầu tại sàn Hà Nội trong ba ngày 20, 24 và 27/3/2009.

Nếu phát hành thành công thì bao nhiêu lâu, trái phiếu này sẽ được niêm yết và đưa vào giao dịch? Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HASTC) đã có chuẩn bị gì cho việc niêm yết hàng hóa này? Đó là những nội dung của cụôc trao đổi giữa chúng tôi với ông Trần Văn Dũng, Giám đốc HASTC.

Lần đầu tiên tổ chức đấu thầu và niêm yết trái phiếu Chính phủ bằng ngoại tệ, HASTC đã phải chuẩn bị những gì, thưa ông?

Có thể nói cho đến giờ phút này HASTC đã sẵn sàng cho việc thực hiện đấu thầu và niêm yết trái phiếu bằng ngoại tệ. Hiện nay, hệ thống giao dịch của HASTC cũng chuẩn bị xong và đã sẵn sàng để có thể đưa vào giao dịch thứ cấp.

Chúng tôi cũng đã làm việc với Trung tâm Lưu ký Chứng khoán để có thể chuyển kết quả giao dịch từ HASTC sang Trung tâm Lưu ký.

Nếu kết quả đấu thầu thành công thì sau bao lâu trái phiếu này sẽ được niêm yết trên HASTC, thưa ông?

Tôi có thể khẳng định, sau khi trái phiếu được phát hành có thể thực hiện niêm yết và giao dịch được ngay trên HASTC. Như chúng ta đã biết, thường thì mỗi một đợt phát hành trái phiếu sau khi hoàn tất kể từ ngày đấu thầu sẽ mất một khoảng thời gian nhất định để chuẩn bị cho việc niêm yết và giao dịch.

Hiện nay, đối với giao dịch trái phiếu bằng đồng nội tệ, sớm nhất cũng là 9 ngày, riêng đối với trái phiếu chính phủ bằng ngoại tệ đợt này, HASTC đang phấn đấu sẽ đưa vào giao dịch trong vòng 2 tuần sau đó.

Trái phiếu bằng ngoại tệ giao dịch trên thị trường thứ cấp có thể thanh toán bằng VND không?

Trái phiếu bằng ngoại tệ sẽ được niêm yết trên HASTC bằng ngoại tệ, giao dịch bằng ngoại tệ và thanh toán cũng bằng ngoại tệ.

Riêng chỉ có phần phí đấu thầu, khi thành viên trúng thầu sẽ chuyển qua Kho bạc nhà nước, sau đó Kho bạc nhà nước sẽ chuyển lại cho HASTC bằng tiền đồng.

Còn phí giao dịch sẽ thanh toán thực tế bằng tiền đồng theo tỷ giá liên ngân hàng tại ngày thực hiện giao dịch.  

So với trái phiếu bằng nội tệ, qui trình giao dịch thứ cấp đối với trái phiếu bằng ngoại tệ có gì khác biệt, thưa ông?

Hiện nay về mặt nguyên tắc, giao dịch trái phiếu bằng nội tệ như thế nào thì qui trình thực hiện giao dịch trái phiếu bằng ngoại tệ cũng gần như thế. Chỉ có điều khác là giao dịch, thanh toán, niêm yết bằng ngoại tệ (USD) mà thôi.

Rất nhiều công ty chứng khoán và ngân hàng thương mại băn khoăn, liệu HASTC có sử dụng hệ thống giao dịch hiện nay để thực hiện giao dịch bằng ngoại tệ không?

Toàn bộ trái phiếu ngoại tệ sẽ được giao dịch trên nền giao dịch từ xa đã kết nối tất cả các công ty chứng khoán.

Để có thể giao dịch được trái phiếu bằng ngoại tệ mỗi một công ty chứng khoán chỉ cần “sắm” thêm một máy tính với cấu hình đủ mạnh để kết nối vào trung tâm giao dịch. Về vấn đề này, HASTC sẽ có thông báo sớm đến các công ty chứng khoán.  

Một câu hỏi mà khá nhiều thành viên đấu thầu quan tâm đó là Repo đối với trái phiếu bằng ngoại tệ sẽ được thực hiện thế nào, thưa ông?

Đối với repo trái phiếu bằng USD, có hai vấn đề cần quan tâm. Thứ nhất, hiện nay chúng ta vẫn chưa tách biệt được giao dịch mua đứt – bán đoạn và giao dịch repo đối với trái phiếu.

Sau này, hệ thống giao dịch trái phiếu chuyên biệt đi vào hoạt động sẽ tách biệt hoạt động repo và hoạt động mua đứt bán đoạn. Lúc đó, sẽ thực hiện repo trên hệ thống giao dịch thứ cấp đối với thị trường trái phiếu chuyên biệt.

Hiện nay, HASTC đang thực hiện giao dịch bằng tiền đồng nên để kết nối và có thể chuyển đổi được thì cần một thời gian nhất định.

Theo tôi, giao dịch repo đối với trái phiếu ngoại tệ có thể triển khai được sau khoảng thời gian 4-5 tháng nữa, ngay sau khi thị trường trái phiếu chuyên biệt dự kiến đi vào hoạt động vào tháng 5, tháng 6 tới.

Công ty chứng khoán không có chức năng huy động ngoại tệ, nhưng nhà đầu tư có nguồn ngoại tệ hợp pháp có thể ủy quyền cho công ty chứng khoán đấu thấu và tham gia giao dịch tại thị trường sơ cấp và thứ cấp không, thưa ông?

Đối với thị trường sơ cấp, khách hàng của công ty chứng khoán cư trú tại Việt Nam có nguồn ngoại tệ hợp pháp vẫn thực hiện theo qui chế giao dịch trái phiếu bằng nội tệ.

Nhưng khi thắng thầu rồi, các đơn vị là khách hàng của các công ty chứng khoán sẽ thanh toán trực tiếp qua tài khoản của Kho bạc nhà nước.

Đối với thị trường thứ cấp, giao dịch là mua đi bán lại, nhà đầu tư tham gia thị trường qua hệ thống giao dịch của HASTC.

Tuy nhiên, theo qui định hiện tại các công ty chứng khoán chưa được mở tài khoản bằng ngoại tệ, do đó, nhà đầu tư sẽ mở một tài khoản ngoại tệ hợp pháp tại một ngân hàng thương mại hoạt động tại Việt Nam.

Khi nhà đầu tư muốn mua ngoại tệ hợp pháp (thông qua trái phiếu bằng ngoại tệ) họ có thể ủy quyền cho các công ty chứng khoán tham gia thực hiện đấu thầu mua bán ngoại trái phiếu ngoại tệ và thanh toán thông qua tài khoản của nhà đầu tư đối với Kho bạc Nhà nước.

Việc mở tài khoản bằng ngoại tệ để giao dịch cụ thể như thế nào sẽ được hướng dẫn cụ thể trong những ngày sắp tới.