Tổng cục Thống kê vừa công bố Báo cáo xu hướng sản xuất, kinh doanh ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và xây dựng quý 2/2024 và dự báo quý 3/2024.

26,4% DOANH NGHIỆP NHẬN ĐỊNH THUẬN LỢI HƠN

Trong số 6.056 doanh nghiệp ngành xây dựng trả lời điều tra của Tổng Cục Thống kê về tình hình hoạt động trong 2/2024 so với quý 1/2024, có 26,4% doanh nghiệp nhận định thuận lợi hơn; 42,9% doanh nghiệp nhận định giữ ổn định và 30,7% doanh nghiệp nhận định khó khăn hơn. Dự báo quý 3/2024 so với quý 2/2024, các doanh nghiệp xây dựng nhận định tốt lên với 28,8% doanh nghiệp dự báo thuận lợi hơn; 43,1% nhận định giữ ổn định và 28,1% dự báo khó khăn hơn.

Về sử dụng lao động, kết quả khảo sát quý 2/2024 cho thấy có 21,9% doanh nghiệp nhận định lao động trong doanh nghiệp tăng so với quý 1/2024; 60,1% doanh nghiệp nhận định lao động không đổi; 18% doanh nghiệp nhận định lao động giảm. Dự báo quý 3/2024 so với quý 2/2024, 24,6% doanh nghiệp nhận định lao động tăng; 62,7% doanh nghiệp nhận định không đổi; 12,7% dự báo lao động giảm.

Ngoài ra, đối với chi phí nguyên vật liệu trực tiếp dùng cho hoạt động xây dựng trong quý 2/2024, có 47,3% doanh nghiệp cho biết chi phí tăng so với quý 1/2024; 36,5% doanh nghiệp nhận định không đổi; 16,2% doanh nghiệp nhận định giảm. Quý 3/2024, 46,7% doanh nghiệp dự báo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tăng so với quý 2/2024; 41% doanh nghiệp nhận định không đổi; 12,3% doanh nghiệp dự báo giảm.

Còn về hợp đồng xây dựng mới, quý 2/2024, 74,2% doanh nghiệp nhận định hợp đồng xây dựng mới tăng và không đổi so với quý 1/2024; 25,8% doanh nghiệp nhận định số lượng hợp đồng xây dựng mới giảm. Dự báo quý 3/2024, các doanh nghiệp nhận định hợp đồng xây dựng mới nhiều hơn quý 2/2024, với 81,1% doanh nghiệp nhận định tăng và không đổi; 18,9% doanh nghiệp nhận định số lượng hợp đồng xây dựng mới giảm.

Riêng tình hình vay vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, 19% doanh nghiệp nhận định vay vốn quý 2/2024 thuận lợi hơn quý 1/2024; 58,5% doanh nghiệp nhận định không thay đổi; 22,5% doanh nghiệp nhận định vay vốn khó khăn hơn. Dự báo quý 3/2024, có 17,6% doanh nghiệp nhận định vay vốn thuận lợi hơn quý 2/2024; 61,7% doanh nghiệp nhận định không thay đổi; 20,7% doanh nghiệp nhận định vay vốn khó khăn hơn quý 2/2024.

Theo các doanh nghiệp ngành xây dựng, quý 2/2024, yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến sản xuất kinh doanh là “giá nguyên vật liệu tăng cao” với 47,1% số doanh nghiệp; “không có hợp đồng xây dựng mới” với 46,9% số doanh nghiệp nhận định. Dự báo quý 3/2024, các doanh nghiệp cho rằng yếu tố “giá nguyên vật liệu tăng cao” ảnh hưởng nhiều nhất, với 46,5% doanh nghiệp; yếu tố “không có hợp đồng xây dựng mới” với 41,6% doanh nghiệp.

HƠN 44% DOANH NGHIỆP ĐỀ NGHỊ ĐƯỢC HỖ TRỢ VỀ NGUYÊN VẬT LIỆU

Để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh, có 44,8% doanh nghiệp đề nghị được Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương hỗ trợ về nguyên vật liệu như đảm bảo nguồn cung, và bình ổn giá nguyên vật liệu; 43,5% doanh nghiệp đề nghị được hỗ trợ về vốn cho sản xuất kinh doanh như được vay vốn ưu đãi, thủ tục vay vốn thuận lợi và nhanh chóng hơn, giảm lãi suất cho vay; 39,4% doanh nghiệp đề nghị thông tin đấu thầu cần công khai, minh bạch; 32,7% doanh nghiệp đề nghị tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính; 27,0% doanh nghiệp đề nghị được bàn giao mặt bằng đúng tiến độ để đảm bảo thời gian thi công đúng hợp đồng đã ký kết; 24,8% doanh nghiệp đề nghị phải có chế tài xử phạt các chủ đầu tư chậm thanh quyết toán nợ đọng xây dựng cơ bản, để doanh nghiệp xây dựng quay vòng vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ngoài các nhóm kiến nghị trên, doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng cũng kiến nghị Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương về các vấn đề:

Thứ nhất, Luật Đấu thầu 2023 được ban hành có tác động tích cực tới hoạt động đấu thầu của các doanh nghiệp, trong đó, có doanh nghiệp xây dựng. Mặc dù Chính phủ đã ban hành Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật, nhưng nhiều doanh nghiệp còn vướng mắc trong việc thực hiện Luật mới. Vì vậy, doanh nghiệp kiến nghị Bộ, ngành, địa phương xây dựng thêm kênh hỗ trợ trực tiếp doanh nghiệp như: giải đáp thắc mắc, hướng dẫn cụ thể quy trình, thủ tục đấu thầu, giải quyết khiếu nại trong đấu thầu.

Ngoài ra, doanh nghiệp kiến nghị cần quy định rõ hơn về chế tài xử phạt đối với trường hợp các cơ quan có thẩm quyền buông lỏng giám sát, kiểm tra trong đấu thầu, để đảm bảo việc đấu thầu được công khai, minh bạch và bình đẳng đối với tất cả doanh nghiệp.

Thứ hai, giá xăng, dầu biến động thất thường, số lần điều chỉnh tăng giá nhiều hơn điều chỉnh giảm giá, dẫn đến chi phí đầu vào của doanh nghiệp xây dựng vượt dự toán nhiều. Doanh nghiệp mong muốn các cấp có thẩm quyền tiếp tục có biện pháp mạnh hơn nữa để bình ổn giá xăng dầu.

Thứ ba, nguồn cung một số nguyên vật liệu chưa đáp ứng được nhu cầu, đặc biệt là một số nguyên vật liệu xây dựng phục vụ cho các tuyến đường giao thông trọng điểm của quốc gia như đất san lấp, cát san lấp, cát xây dựng, nhựa đường… Doanh nghiệp kiến nghị các cấp có thẩm quyền nhanh chóng có biện pháp như cấp thêm mỏ mới, tăng công suất của các mỏ cũ, hoặc có phương án điều chuyển một phần khối lượng nguyên vật liệu của những dự án có thời gian hoàn thành muộn hơn cho các dự án có yêu cầu hoàn thành sớm.