Tại Lễ ra mắt hệ thống việc làm ngoài nước DOLAB-JICA (Ứng dụng DJ) do Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ) phối hợp cùng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức ngày 30/7, các bên đã cùng bàn thảo giải pháp để công tác tuyển dụng lao động đi làm việc ở nước ngoài hiệu quả, minh bạch hơn.

HƠN 800.000 LAO ĐỘNG VIỆT NAM ĐANG LÀM VIỆC TẠI 40 QUỐC GIA VÀ VÙNG LÃNH THỔ  

Thông tin tại chương trình, ông Vũ Trường Giang, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ), cho biết hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài là một trong những chủ trương chính sách quan trọng của Việt Nam, và ngày càng có vị trí quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Theo số liệu thống kê, hiện có khoảng trên 800 nghìn lao động Việt Nam làm việc tại trên 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. Một số thị trường ngoài nước tiếp nhận số lượng lớn lao động Việt Nam gồm: Nhật Bản với khoảng 450 nghìn người; Đài Loan (Trung Quốc) với trên 280 nghìn người; Hàn Quốc với khoảng 70 nghìn người; một số quốc gia Châu Âu với trên 10 nghìn người; thị trường Trung Đông và Châu Phi cũng khoảng 10 nghìn người.

Từ năm 2014 đến nay, số lượng lao động xuất cảnh đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đều đạt con số trên 100.000 người mỗi năm. Riêng trong năm 2024, hơn 158 nghìn lao động Việt Nam đã được đưa đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Trong đó, 3 thị trường đưa đi nhiều lao động nhất lần lượt là Nhật Bản với hơn 71 nghìn lao động, Đài Loan (Trung Quốc) hơn 62 nghìn lao động và Hàn Quốc hơn 13 nghìn lao động.

“Hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài không chỉ tạo việc làm cho người lao động với công việc ổn định và thu nhập tốt, mà còn góp phần nâng cao trình độ kỹ năng, tay nghề, ngoại ngữ cho họ. Sau một thời lan làm việc ở nước ngoài, trình độ kỹ năng nghề, tác phong công nghiệp và ý thức chấp hành kỷ luật lao động của người lao động được nâng cao rõ rệt”, ông Vũ Trường Giang cho hay.

Tuy nhiên, hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài trong thời gian qua vẫn tồn tại một số hạn chế. Trước hết, do chưa có đủ thông tin về doanh nghiệp dịch vụ, ngành nghề, điều kiện hợp đồng, chi phí xuất cảnh, nên nhiều người lao động vẫn gặp khó khăn trong việc đăng ký đi làm việc ở nước ngoài.

Họ phải thông qua trung gian môi giới nên phát sinh thêm chi phí ngoài quy định. Một số bị kẻ xấu lừa đảo, thu tiền bất chính, gây bức xúc trong xã hội.

Bên cạnh đó, người lao động sau khi về nước chưa được huy động và sử dụng một cách hiệu quả, số người lao động tìm được việc làm phù hợp với ngành nghề, chuyên môn khi làm việc ở nước ngoài chưa nhiều. Vì vậy, một đội ngũ lao động có chất lượng tốt chưa được tận dụng và phát huy.

Ông Ishikawa Isamu, Công sứ, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam cũng nhấn mạnh, hợp tác trong lĩnh vực nhân lực là một trong những trụ cột quan trọng trong mối quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam – Nhật Bản.

Hiện nay, cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản đã vượt mốc 630.000 người. Ông đánh giá lao động Việt Nam làm việc tại Nhật Bản không chỉ đóng góp vào nền kinh tế nước này, mà còn là cầu nối quan trọng thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai dân tộc.

Chính vì vậy, chúng ta không thể chấp nhận việc những người lao động trẻ Việt Nam bị bóc lột một cách bất công khi sang Nhật Bản làm việc. Thêm rằng, trong chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Ishiba vào tháng 4 năm nay, Nhật Bản đã cam kết thông qua Tuyên bố chung, tiếp tục nỗ lực cải thiện môi trường làm việc và sinh sống cho cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản.

HỆ THỐNG DOLAB-JICA GIẢM GÁNH NẶNG CHI PHÍ CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG

Từ những thực tiễn như trên, Dự án “Hỗ trợ kết nối thông tin việc làm cho người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng” do Cục Quản lý lao động ngoài nước, phối hợp cùng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), là một bước tiến quan trọng, nhằm giải quyết thách thức lớn mà cả Nhật Bản và Việt Nam đang đối mặt.

Đó là, loại bỏ các trung gian môi giới bất hợp pháp trong quá trình đưa lao động Việt Nam sang Nhật Bản. “Nền tảng này cho phép người lao động kiểm tra chi tiết các chi phí liên quan đến việc sang Nhật Bản trực tuyến, giúp ngăn chặn tình trạng bị lừa gạt hoặc phải trả các khoản phí bất hợp lý”, Công sứ, Đại sứ quán Nhật Bản, ông Ishikawa Isamu nhấn mạnh.

Hơn nữa, dù ở bất kỳ đâu tại Việt Nam, người lao động đều có thể truy cập trực tuyến để xem các cơ hội việc làm trên toàn Nhật Bản và liên hệ trực tiếp với các tổ chức phái cử mà không cần qua trung gian môi giới, giảm gánh nặng chi phí. 

Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước Vũ Trường Giang cũng cho rằng ứng dụng này còn giúp người lao động được tiếp cận với những thông tin việc làm cụ thể, xác thực, đã được thẩm định.

Theo ông Giang, trong tương lai, trên cơ sở đánh giá tính hiệu quả triển khai và các điều kiện cần thiết khác, hệ thống có thể được nâng cấp và xây dựng thêm một số tính năng.

Cụ thể, trong thời gian người lao động làm việc tại Nhật Bản, họ có thể phản hồi qua ứng dụng về doanh nghiệp dịch vụ, cơ quan giám sát và người sử dụng lao động một cách nhanh chóng, kịp thời tới các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam.

Sau khi người lao động về nước, ứng dụng tiếp tục hỗ trợ họ tiếp cận các thông tin về việc làm trong nước qua thông tin tuyển dụng từ các doanh nghiệp. Từ đó, có thể lựa chọn công việc phù hợp và vận dụng được kiến thức, kinh nghiệm đã tích lũy được trong quá trình làm việc tại nước ngoài.

Trưởng đại diện JICA Việt Nam, ông Kobayashi Yosuke nói thêm, việc ra mắt ứng dụng này chỉ là bước đầu tiên. Ứng dụng này được các tổ chức phái cử tại Việt Nam và những người lao động mong muốn làm việc tại Nhật Bản sử dụng rộng rãi như thế nào sẽ là thử thách tiếp theo.

Theo ông Kobayashi Yosuke, xét đến thực trạng phái cử lao động tại Việt Nam và tiếp nhận lao động tại Nhật Bản, có thể thấy không phải tất cả các doanh nghiệp đều có thể ngay lập tức đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Tuy nhiên, nếu chúng ta điều chỉnh chính sách hoặc cách vận hành của quốc gia theo mức thấp nhất của các doanh nghiệp không đạt chuẩn, điều đó sẽ dẫn đến một “cuộc đua xuống đáy”, khiến việc bảo vệ quyền lợi của người lao động mãi không thể đạt được.

Vì vậy, dự án này hướng tới mục tiêu khuyến khích nhiều tổ chức phái cử đạt được mức độ bảo vệ nhân quyền cao hơn. Qua đó, quyền lợi của càng nhiều người lao động di cư từ Việt Nam càng được bảo vệ tốt hơn.