Những năm gần đây, thế giới ngày càng quan tâm hơn tầm quan trọng của việc phi carbon hóa hệ thống năng lượng, nằm trong quá trình dịch chuyển sang trạng thái phát thải carbon ròng bằng 0.

Tuy nhiên, bất chấp những nổ lực giảm phát thải carbon, nhiên liệu hóa thạch vẫn chiếm hơn 80% tổng tiêu thụ năng lượng sơ cấp toàn cầu. Trong đó, than đá là loại nhiên liệu giá rẻ nhất và cũng là nguồn phát thải khí CO2 liên quan tới năng lượng lớn nhất.

Đồ thị thông tin dưới đây, sử dụng dữ liệu từ Báo cáo Đánh giá Thống kê Năng lượng Thế giới năm 2023, cho thấy những quốc gia phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là than đá, nhiều nhất.

Theo đó, Nam Phi là quốc gia đứng đầu khi than đá chiếm tới 69% tiêu thụ năng lượng sơ cấp trong nước năm 2022.

Trong năm 2022, tổng lượng tiêu thụ than đá toàn cầu lần đầu tiên vượt mức 8 tỷ tấn. Trung Quốc và Ấn Độ là hai nước tiêu thụ nhiều than đá nhất thế giới tính theo con số tuyệt đối. Xét về tỷ trọng than đá trong tiêu thụ năng lượng trong nước, Trung Quốc và Ấn Độ đứng thứ hai và thứ ba cùng với 55%. Việt Nam đứng thứ 5 trong danh sách này với tỷ trọng 45%.

Ngược lại với các nước đang phát triển, tiêu thụ than đá của Mỹ năm 2022 đã giảm gần 50% so với những năm 2010. Với Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) mới được thông qua gần đây, Mỹ sẽ chi gần 370 tỷ USD để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng ở nước này. Theo đó, tiêu thụ than đá của nước này dự báo sẽ tiếp tục giảm.

Điều tương tự cũng đang diễn ra ở Liên minh châu Âu (EU). Điển hình là Pháp với tỷ trọng than đá trong tiêu thụ năng lượng năm 2022 chỉ là 2% - giảm một nửa so với đầu những năm 2000. Tuy nhiên, tại Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, than đá vẫn chiếm 18,9% tổng tiêu thụ năng lượng, dù con số này đã giảm đáng kể so với mức 24,9% của năm 2012.