Nobel Văn học 2010 về tay cựu ứng viên Tổng thống Peru

Viện hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển hôm 7/10 đã công bố giải thưởng Nobel Văn học 2010 thuộc về nhà văn người Peru, ông Mario Vargas Llosa vì đã “khắc họa các cấu trúc quyền lực, cũng như hình ảnh mạnh mẽ về nghị lực, sự nổi loạn và bất lực của con người".

Mario Vargas Llosa tên đầy đủ là Jorge Mario Pedro Vargas Llosa, sinh năm 1936. Ông là một trong những nhà văn nổi tiếng ở Mỹ Latin thế kỷ 20, đặc biệt trong lĩnh vực tiểu thuyết và tiểu luận. Ông đã viết hơn 30 cuốn tiểu thuyết và tiểu luận.

Sing ra ở Arequipa (Peru), thời thơ ấu, ông Llosa sống cùng ông bà ở Bolivia. Năm 1946, gia đình ông chuyển về Peru, sau đó ông nhập học ở một trường quân đội, trước khi chuyển sang nghiên cứu văn chương và luật học tại Lima (Peru) và Madrid (Tây Ban Nha).

Năm 1959, ông Llosa chuyển tới Paris làm giáo viên ngôn ngữ và nhà báo cho hãng thông tấn Pháp AFP cũng như đài truyền hình quốc gia của Pháp. Ông Llosa đã tham gia giảng dạy và diễn thuyết tại nhiều trường đại học ở Mỹ, Nam Mỹ và châu Âu.

Ông nổi danh vào những năm 1960 với các tiểu thuyết La ciudad y los perros (Thành phố và con chó – 1966), La casa verde (Ngôi nhà xanh – 1968) và Conversación en la catedral (Đối thoại trong giáo đường - 1975).

Ngoài vai trò nhà văn, nhà báo, ông Llosa còn là một chính trị gia. Năm 1990, ông đã ra ứng cử tổng thống Peru, song bị thất bại trước đối thủ Alberto Fujimori. Năm 1995, ông được trao giải Cervantes, giải văn chương danh giá nhất dành cho các tác phẩm viết bằng tiếng Tây Ban Nha.

Vargas Llosa là nhà văn Nam Mỹ đầu tiên giành giải Nobel Văn học kể từ năm 1982, khi giải thưởng này được trao cho cây viết người Colombia Gabriel Garcia Marquez, tác giả tiểu thuyết Trăm năm cô đơn.

Giải thưởng dành cho Llosa cũng đồng thời phá vỡ thế độc quyền của châu Âu tại các giải Nobel Văn học những năm gần đây.

Giải Nobel Văn học mấy năm gần đây thường bị chỉ trích là thiên vị cho các văn sĩ châu Âu. Trong giai đoạn từ 2004 đến 2009, 5 nhà văn châu Âu và 1 nhà văn Thổ Nhĩ Kỳ đã được trao giải Nobel. Họ chủ yếu là tiểu thuyết gia, ngoại trừ Harold Pinter, người đoạt giải Nobel năm 2005, là kịch tác gia.

Theo giới phê bình văn chương, Mario Vargas Llosa cùng với Gabriel Garcia Marquez là hai nhân vật vĩ đại, góp phần hình thành nên Làn sóng Mỹ Latin trong văn học với khả năng tác động mạnh mẽ đến cả thế giới.

Sau giải Nobel Văn học, Ủy ban giải Nobel sẽ công bố giải Nobel Hòa bình vào ngày 8/10 và giải Nobel Kinh tế vào ngày 11/10.

Dự kiến, ông Llosa sẽ được nhận giải thưởng trị giá 10 triệu Krona (tương đương 1,4 triệu USD) và lễ trao giải dự kiến sẽ diễn ra tại thủ đô Stockholm của Thuỵ Điển vào ngày 10/12 tới.