Đây là sự kiện do Thời báo Kinh tế Việt Nam, UBNDthành phố Đà Nẵng, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Ban điều phối vùng duyên hải miền Trung phối hợp tổ chức tại Đà Nẵng.

Cách đây 3 năm, trên cương vị là Trưởng ban Kinh tế Trung ương, ông Vương Đình Huệ đã dự Diễn đàn Kinh tế miền Trung lần thứ nhất với chủ đề "Giải pháp phát huy sức mạnh miền Trung trong giai đoạn mới".

Nhắc lại sự kiện này, Phó thủ tướng đánh giá diễn đàn lần thứ nhất đã thành công.

Với diễn đàn này, Phó thủ tướng cho biết, Chính phủ hết sức quan tâm. Tối qua Thủ tướng đã làm việc với lãnh đạo 9 tỉnh và phân công tôi tham dự diễn đàn hôm nay - ông Huệ cho biết.

Trước hàng trăm nhà khoa học, quản lý, chuyên gia kinh tế và doanh nghiệp của các tỉnh vùng duyên hải miền Trung, Phó thủ tướng gợi ý một số vấn đề cần tập trung trao đổi tại diễn đàn.

Đặt vấn đề tư duy như thế nào về phát triển kinh tế vùng, ông Huệ nhìn nhận liên kết vùng là câu chuyện thời sự, ở Việt Nam vấn đề này rất được quan tâm, vì không thể nào phát triển được khi mà cơ cấu kinh tế 63 tỉnh thành phố giống nhau và không gian địa lý bị chia cắt. Ông đề nghị diễn đàn làm rõ cơ chế chính sách liên kết đến nay còn thiếu cái gì?

Động lực của vấn đề liên kết là cái gì là vấn đề tiếp theo được Phó thủ tướng đề cập. Ông cho rằng không phải tự nhiên mà 9 tỉnh trong vùng này đã ngồi với nhau rất nhiều năm rồi. Theo phó thủ tướng, đầu tiên phải nói đến tất nhiên là lợi ích về kinh tế. Phải chăng tiềm năng lợi thế so sánh của từng địa phương phải được tôn trọng và phát huy vì lợi ích chung của cả vùng và của cả nước - Phó thủ tướng đặt vấn đề.

Nếu như tiềm năng lợi thế so sánh được phát huy thì phân bổ nguồn lực và tính toán lợi ích địa phương trong điều phối vùng như thế nào, vùng và cả nước đối xử với từng tỉnh thế nào, theo Phó thủ tướng cũng là vấn đề cần được làm rõ.

Bởi theo ông, nếu cơ chế phân bổ vốn vẫn như hiện tại thì bí thư, chủ tịch chẳng có cách nào khác phải lo thu hút đầu tư. Vậy cơ chế phân bổ nguồn lực phân chia lợi ích thế nào? - Phó thủ tướng nêu vấn đề.

Ông cũng cho biết Bộ Chính trị đã yêu cầu điều chỉnh dần cơ chế dự toán ngân sách theo hướng nhìn tổng thể. Hiện nay vẫn phân bổ theo từng tỉnh nên chẳng trách gì mà các chuyên gia nói chúng ta có 63 nền kinh tế. Đó là điểm then chốt về tư duy và nhận thức - ông Huệ phát biểu.

Theo Phó thủ tướng, nghị quyết Trung ương đã nhấn mạnh phải có thể chế kinh tế vùng phù hợp, vùng động lực phải có thể chế tương ứng và vượt trội còn vùng khó khăn thì có cơ hội rút ngắn khoảng cách phát triển. Bên cạnh đó là xây dựng một số đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt để thử nghiệm thể chế cần thiết và tạo ra cực tăng trưởng có sức lan toả cả nước. Hiện đang trình dự án luật đơn vị hành chính - kinh tế dặc biệt, trong đó có bắc Vân Phong (Khánh Hoà).

Về thể chế điều phối và liên kết vùng, Phó thủ tướng nhấn mạnh sự khác biệt là chúng ta không có chính quyền cấp vùng thì thể chế điều phối thế nào cần nghiên cứu đề xuất với Trung ương và Chính phủ.

Duy nhất cả nước chỉ có miền trung mới làm được việc tự nguyện liên kết qua ban điều phối, còn ở đồng bằng sông Cửu Long  cũng cơ chế điều phối vùng do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư làm tổ trưởng nhưng ba năm nay chưa làm được gì nhiều, chủ yếu vẫn dựa vào Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ. Ba năm qua tổ tư vấn và ban điều phối các tỉnh duyên hài miền Trung làm được nhiều việc cần đánh giá kỹ hơn - ông Huệ đề nghị.

Nhấn mạnh thể chế điều phối kinh tế vùng là hết sức quan trọng, Phó thủ tướng nói muốn liên kết có dàn nhạc trong dàn nhạc phải có nhạc trưởng, phải tính toán kỹ. 

Cơ chế này không làm tăng bộ máy biên chế nhưng thực sự có hiệu quả thì phát triển thế nào có nghiên cứu kỹ đề xuất với Trung ương - ông Huệ đề nghị.

Nhìn vào kết quả cụ thể của liên kết, Phó thủ tướng nhìn nhận thời gian qua các tỉnh đã tập trung được hai vấn đề là hợp tác về du lịch và đào tạo phát triển nguồn nhân lực. Ông đề nghị làm rõ thêm cung cấp thêm luận chứng cho chính phủ về hiệu quả điều phối liên kết vùng.

Đánh giá cả cơ hội và khó khăn của miền trung trong tình hình mới, cuộc cách mạng 4.0 và hội nhập quốc tế rất sâu rộng cũng là yêu cầu được Phó thủ tướng đặt ra.

Nhấn mạnh vị trí mặt tiền ra biển của miền Trung, Phó thủ tướng đề nghị đánh giá thêm về tiềm năng và lợi thế của khu vực này. Nếu nhìn tiềm năng kinh tế biển thì địa bàn này tập trung nhất, cơ hội này sẽ tranh thủ thế nào? - Phó thủ tướng gợi ý vấn đề cần trao đổi.

Những thuận lợi với đường đi phía trước của miền Trung cũng được Phó thủ tướng đề cập. Như, Thủ tướng đã phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội vùng Bắc Trung bộ và duyên hải nam Trung bộ và vùng kinh tế trọng điểm miền trung đến 2020, định hướng đến 2030. Trung ương đã có nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân. Rồi tới đây đặc khu kinh tế Bắc Vân Phong được thành lập có cần thiết điều chỉnh quy hoạch chiến lược hay không và điều chỉnh theo hướng nào?

Cơ hội thì nhiều như vậy nhưng thách thức là cái gì? rào cản nào cản trở phát triển kinh tế vùng, trong đó có miền trung, đó là vấn đề cần được tập trung thảo luận - Phó thủ tướng nói.