Thưa ông, đất nước đang bước vào Kỷ nguyên mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Là một trong những doanh nghiệp nhà nước lớn nhất hiện nay, Tập đoàn Viettel sẽ xác định những trụ cột, chiến lược phát triển của mình như thế nào trong kỷ nguyên mới này?

Chúng tôi đã xác định bốn lĩnh vực hay bốn trụ phát triển.

Một là, trụ viễn thông. Tại Việt Nam và các quốc gia Viettel đầu tư, đây vẫn sẽ là trụ quan trọng, vì viễn thông là nền tảng của nền tảng, là kết nối, là một trong những hạ tầng số. Viễn thông thời gian tới sẽ có sự chuyển dịch rất lớn, từ phục vụ con người sang phục vụ con người và vạn vật. Theo định hướng của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng về kinh tế đối ngoại, khuyến khích đầu tư và thu hút đầu tư, chúng tôi sẽ tiếp tục đi ra toàn cầu bằng viễn thông, từ đó làm bàn đạp để phát triển các lĩnh vực công nghiệp và công nghệ.

Hai là, trụ công nghiệp. Viettel tập trung phát triển công nghiệp lưỡng dụng và có chiến lược dài hạn. Trước mắt, Viettel đang tập trung nghiên cứu, sản xuất hạ tầng mạng lưới viễn thông, thiết bị cho chuyển đổi số, như sensor (các loại cảm biến), camera thông minh… bổ trợ giữa dân sự và quân sự. Hiện nay, mạng lõi viễn thông của Viettel cơ bản do Viettel nghiên cứu, như hệ thống tổng đài thoại cho mạng 4G/5G (hệ thống IMS) với tỷ trọng hơn 50% Viettel làm chủ; hệ thống chuyển mạch mạng lõi EPC là 60%; hệ thống tính cước thời gian thực (OCS) là 100%. Làm chủ được hạ tầng mạng lõi viễn thông là rất quan trọng vì nó liên quan đến an ninh quốc gia. 

Ba là, trụ công nghệ số. Viettel đã tuyên bố tiên phong, chủ lực kiến tạo xã hội số, kiên định với định hướng xây dựng hệ sinh thái (trong đó hạ tầng số phải làm chủ), các trung tâm lưu trữ, hay xây dựng các nền tảng lõi. Hiện Viettel có rất nhiều nền tảng lõi cho y tế, giáo dục, giao thông thông minh, hay trong một số lĩnh vực đặc thù như an ninh mạng, nội dung số, thanh toán số. Hệ sinh thái số của Viettel hiện đang được nhiều bộ ngành địa phương tin dùng. Hệ sinh thái này đang phát triển tốt. Chúng tôi đã hoàn thành xong giai đoạn thiết lập, còn tới đây, giai đoạn 2025-2030 là phát triển. Như TV 360 đang được 14 triệu thuê bao, nếu có được 50-60 triệu người dùng thì cũng tương đương với thuê bao di động.

Bốn là trụ thương mại điện tử và logistics. Tập đoàn định hướng sẽ trở thành số 1 về logisitcs tại Việt Nam giai đoạn đến năm 2030. Viettel nhìn thấy cơ hội đưa Việt Nam trở thành trung tâm logistics quan trọng của khu vực.

Cụ thể, bốn trụ cột trên của Viettel sẽ tham gia như thế nào trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang ưu tiên đẩy mạnh phát triển các xu hướng, các sản phẩm công nghệ mới, có tính dẫn dắt và định hình chiến lược cạnh tranh của quốc gia như AI, bán dẫn, công nghệ số, thưa ông?

Viễn thông thì vẫn phải mang tính dẫn dắt và số một về hạ tầng viễn thông, hạ tầng kết nối, hạ tầng số để phục vụ chuyển đổi số. Muốn kiến tạo xã hội số thì không chỉ hạ tầng số mà Viettel còn tiên phong tạo ra các nền tảng số, tạo ra nền tảng quản lý IoT (CMP)… với mục đích để các doanh nghiệp dựa vào các nền tảng số đó để phát triển. Viettel sẽ tiên phong tạo ra các nền tảng số căn bản làm “bà đỡ” cho các doanh nghiệp phát triển ứng dụng và sử dụng.

Đối với lĩnh vực công nghiệp, ngoài lĩnh vực dân sự, Viettel cũng được giao nhiệm vụ rất quan trọng trong đề án phát triển chip bán dẫn đến năm 2030 trong việc nghiên cứu, thiết kế và tham gia nghiên cứu, xây dựng nhà máy lab phục vụ quang khắc, đúc chip. Giai đoạn 2025-2030, Viettel sẽ đóng vai trò quan trọng trong tham gia vào chiến lược SET+1 (công thức bán dẫn của Việt Nam: C = SET + 1), ngoài việc cung cấp các sản phẩm, Tập đoàn cũng sẽ nghiên cứu để tham gia vào chuỗi cung ứng của thế giới.

Về logistics, Viettel mong muốn trở thành tập đoàn hàng đầu về logistics tại Việt Nam trong giai đoạn 2025-2030. Chúng tôi sẽ hoàn thiện mạng lưới các trung tâm logistics trên toàn quốc, phục vụ các khu vực kinh tế trọng điểm với 5 định hướng: cửa khẩu thông minh; trung tâm logistics nông sản; trung tâm logistics trong khu công nghiệp; hạ tầng supply chain; mạng lưới vận tải đa phương thức; tạo ra hệ sinh thái logistics thông minh, tự động hóa, kết nối đa phương thức, từ đường bộ, đường sắt, đường thủy đến hàng không.

Viettel được giao nhiệm vụ tham gia nghiên cứu phát triển nhà máy sản xuất chip, cụ thể Viettel sẽ lựa chọn mô hình phát triển như thế nào để tối ưu vốn đầu tư, vì xây nhà máy sản xuất chip có thể tốn tới hàng chục tỷ USD?

Chiến lược phát triển bán dẫn Việt Nam do Thủ tướng phê duyệt đã rất rõ ràng và cụ thể cho từng giai đoạn. Chúng ta phải tính toán cả đầu vào và đầu ra. Do vậy, giai đoạn 2025-2030, Viettel sẽ tham gia nghiên cứu triển khai nhà máy sản xuất chip tại Việt Nam theo lộ trình đề ra trong chiến lược chip bán dẫn quốc gia được Thủ tướng phê duyệt.

Tháng 10/2024, Viettel chính thức khai trương mạng 5G và trở thành mạng di động đầu tiên của Việt Nam kinh doanh dịch vụ 5G. Hạ tầng viễn thông 5G được đánh giá là nền tảng để thực hiện mục tiêu chuyển đổi số, định hình tương lai của nhiều ngành nghề. Vậy chiến lược, kế hoạch phát triển mạng 5G của Viettel sẽ như thế nào, thưa ông?

Kinh doanh 5G chắc chắn thời gian đầu tiên là đảm bảo tốc độ, giảm tải cho 4G. Trước mắt, tôi đã chỉ đạo 5G phải liền mạch và năm 2025 Viettel tiếp tục đẩy mạnh liền mạch; tiếp theo đó, phát triển mạnh các ứng dụng trên nền tảng IoT, kết nối vạn vật, đặc biệt là các ứng dụng phát huy được thế mạnh về tốc độ và độ trễ cực thấp của công nghệ 5G. Điều này thì không chỉ có Viettel mà sẽ là cộng hưởng sức mạnh của toàn xã hội, đặc biệt là từ tất cả các doanh nghiệp công nghệ.

Việc sản xuất thiết bị 5G của Viettel thì sao, thưa ông?

Tôi rất nhớ câu của Tổng Bí thư Tô Lâm nói trong cuộc gặp với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME): “Không có doanh nghiệp lớn nào mà không trải qua doanh nghiệp nhỏ, cho nên phải từ SME, muốn có một nền công nghiệp thì phải đi từ nhỏ, tất nhiên đi từ nhỏ thì có những trở ngại của nhỏ, đó là quy mô thị trường”.

Quy mô thị trường - quy mô sản xuất, quyết định rất lớn đến giá thành. Sản xuất đơn chiếc thì giá thành 100 đồng, nhưng sản xuất 100 chiếc thì giá thành chỉ có 1 đồng thôi. Đầu tư 1 trạm BTS chi phí 100 nghìn USD chỉ phục vụ cho 1 thuê bao, thì thuê bao đó phải chấp nhận giá bán từ giá thành là 100 nghìn USD++, nhưng nếu phục vụ 100 thuê bao, thì mỗi thuê bảo chỉ phải chi trả 1 USD++. Do đó, quy mô rất quan trọng. Chúng ta đi sau, vừa phải nghiên cứu để đáp ứng nhu cầu trong nước, đáp ứng an ninh, an toàn, nhưng vẫn áp lực làm sao chi phí tốt. Theo tôi, Nhà nước cần có chính sách khuyến khích, ưu tiên tiêu thụ trong nước. Thực tế hiện nay nhiều nước còn bảo hộ, vì vậy họ có lợi thế so sánh.

Đối với Viettel, vừa là nhà phát triển công nghệ và sản xuất, chúng tôi vừa là nhà khai thác viễn thông, do đó luôn có thị trường cho 5G tại 10 quốc gia mà Viettel đang đầu tư.

Tính từ năm 2018 khi  Viettel khai trương thị trường Myanmar, đến nay Tập đoàn chưa có thêm thị trường mới. Vậy, với chiến lược “đi ra nước ngoài”, Viettel có định phát triển mở rộng thêm các thị trường mới hay không, thưa ông?

Viettel đã xác định muốn có phát triển, muốn lâu dài bền vững thì phải hợp tác cả trong và ngoài nước. Viettel mời CEO nhiều tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới về Việt Nam để tham vấn, trao đổi hợp tác đầu tư. Hợp tác để mở ra dư địa phát triển.

Bên cạnh đó, Viettel ra nước ngoài hợp tác là tìm dư địa mới. Hiện có 13 quốc gia Viettel có mặt thì 10 nước đã đầu tư mạng lưới và kinh doanh dịch vụ viễn thông, một số quốc gia khác thì Viettel đã có văn phòng để triển khai các hoạt động kinh doanh, hợp tác. Tới đây, Viettel sẽ tìm kiếm thêm cơ hội để mở rộng thị trường. Như vậy, không dừng lại ở viễn thông mà sẽ là tất cả các lĩnh vực mà Viettel đang có, ví dụ như an ninh mạng, dịch vụ số, logistics…

Tại các nước đã đầu tư viễn thông thì Viettel sẽ mở rộng theo chiều ngang, bởi vì nhiều thị trường, viễn thông đã bão hòa, ví dụ Lào và Campuchia, mật độ viễn thông đã đạt 120%, Viettel cũng chiếm 43-44% thị phần tại Campuchia và 50-60% thị phần tại Lào. Do vậy, bắt buộc phải tìm sản phẩm khác như phát triển dịch vụ tài chính số, dịch vụ truyền hình số. Ví dụ tại Mozambique, trong tổng số 9 triệu thuê bao di động của Viettel thì có tới 7 triệu thuê bao ví (dùng ví điện tử) và mang lại lợi nhuận năm 2024 dự kiến khoảng 20 triệu USD. Phát triển thuê bao di động nhưng lợi nhuận mang lại là ở ví, như vậy là mở theo chiều ngang.

Trong Kỷ nguyên mới, việc đi ra nước ngoài không chỉ phụ thuộc vào những doanh nghiệp đơn lẻ mà cần một hệ sinh thái. Từ thực tiễn nhiều năm chinh chiến tại thị trường quốc tế, theo ông, ở góc độ vĩ mô, Việt Nam cần có chiến lược đi ra nước ngoài như thế nào để thực sự bền vững, lớn mạnh?

Kinh tế - ngoại giao thì không chỉ chiều sâu trong một, hai lĩnh vực mà cả chiều rộng các lĩnh vực để tăng khả năng bám rễ.

Viettel cũng đã báo cáo với các lãnh đạo cấp cao rằng làm sao có chiến lược đi ra nước ngoài, như cùng nhau đi như thế nào, tiêu chí đánh giá làm sao, nếu không ra nước ngoài thì không biết phát triển ra sao, và đi theo kiểu hệ sinh thái. Như tại châu Phi, doanh nghiệp Trung Quốc đến đây làm đường thì có đơn vị làm xi măng, có đơn vị vận tải, đơn vị làm dịch vụ ăn uống, nhà hàng, rồi người bán quần áo, đồ gia dụng, thực phẩm, thành một hệ sinh thái luôn.

Nên có mục tiêu để đi thì mới có chiến lược, nhưng cần định hướng, chiến lược, mở đường như thế nào, quan hệ ra sao, các hiệp định, bảo hộ đầu tư như thế nào, cho đến những việc đánh giá, vì đã đi ra nước ngoài là cạnh tranh rất sòng phẳng.

Tôi cho rằng trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc thì tầm vóc phải rộng ra, phải đi ra nước ngoài, vươn mình phải mạnh mẽ, có tiếng nói, đi học hỏi, lan tỏa giá trị văn hóa, công nghệ, kiến thức và sau đó là kinh tế.

VnEconomy 30/01/2025 13:00

Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 4 + 5/2025 phát hành ngày 27/1 – 9/2/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

https://postenp.phaha.vn/tap-chi-kinh-te-viet-nam/detail/1168