Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì họp về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Sáng 15/10, tại trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm - Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã chủ trì Phiên họp Thường trực Ban Chỉ đạo đánh giá tình hình 9 tháng thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, xác định những nhiệm vụ trọng tâm trong các tháng cuối năm.

KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ PHẢI TĂNG TỐC BỨT PHÁ

Phát biểu khai mạc phiên họp, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ phiên họp tập trung đánh giá tình hình 9 tháng thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị trong bối cảnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng: Hội nghị Trung ương 13 vừa qua đã thành công tốt đẹp, xác lập quan điểm chuyển đổi mô hình phát triển của đất nước, trong đó trọng tâm là tăng trưởng kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Phân tích bối cảnh trong nước và quốc tế hiện nay, Tổng Bí thư nêu rõ Việt Nam không thể chỉ phát triển một cách bình thường mà đòi hỏi phải phát triển ở tốc độ cao, phải tăng tốc, bứt phá, kể cả khoa học, công nghệ là động lực của tăng tốc, bứt phá nhưng bản thân nó cũng phải tăng tốc, bứt phá.

“Vì vậy, phiên họp hôm nay không chỉ là để sơ kết định kỳ, thống kê, nhìn lại những việc đã làm được, những việc chưa làm được mà phải tạo ra sự thống nhất cao về nhận thức và hành động. Đây là hội nghị hành động. Hành động để biến tinh thần của Trung ương thành kết quả thực tiễn. Hành động để đáp lại sự sốt ruột của nhân dân, của yêu cầu phát triển cấp bách của đất nước”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Nhìn lại 9 tháng qua, Tổng Bí thư ghi nhận, Nghị quyết số 57 đã thực sự đi vào cuộc sống, tạo sự thống nhất cao trong nhận thức và hành động, nhiều kết quả cụ thể, thiết thực đã góp phần: nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia và hiệu quả của chính quyền địa phương 2 cấp, thúc đẩy kinh tế - xã hội và bảo đảm an sinh xã hội, chăm lo đời sống nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Về các định hướng chiến lược, Tổng Bí thư chỉ rõ phải kiên định triển khai theo nguyên tắc điều hành mới đã được Hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII thống nhất: “Kỷ cương đi trước - Nguồn lực đi cùng - Kết quả là thước đo”. Đây phải là tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt, là kim chỉ nam cho mọi hoạt động.

Kỷ cương thể hiện ở việc chấp hành nghiêm các kết luận chỉ đạo, tuân thủ tiến độ, không đùn đẩy, né tránh; phải xử lý dứt điểm các nhiệm vụ quá hạn. Nguồn lực phải được bảo đảm đầy đủ, phân bổ đúng, trúng, nhanh, hiệu quả, tránh dàn trải, lãng phí. Mọi nỗ lực phải được đo lường bằng kết quả cụ thể, thực chất, cân - đo - đong - đếm được, chứ không phải bằng những báo cáo hình thức.

ĐƯA MÔ HÌNH "3 NHÀ" ĐI VÀO THỰC CHẤT

Tổng Bí thư yêu cầu phải lấy việc tháo gỡ điểm nghẽn thể chế làm nhiệm vụ đột phá hàng đầu; khai thác dữ liệu để phá vỡ “tư duy cát cứ”; thể chế về sở hữu trí tuệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu để kết nối viện - trường với thị trường; thể chế về hợp tác công - tư để huy động nguồn lực xã hội; tháo gỡ, đồng thời phải có cơ chế đủ mạnh để bảo vệ những cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Phải kiến tạo hệ sinh thái, khơi thông mạnh mẽ nguồn lực xã hội, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, từ "Nhà nước làm" sang "Nhà nước kiến tạo” nhằm giải phóng và huy động tối đa nguồn lực tư nhân cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, theo nguyên tắc “Những gì khu vực tư nhân làm được mà không phải lĩnh vực Nhà nước giữ vai trò chủ đạo thì tạo điều kiện, khuyến khích để khu vực tư nhân làm”. Chỉ khi doanh nghiệp thực sự là trung tâm, mô hình 3 Nhà (Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp) mới đi vào thực chất.

Để hiện thực hóa các định hướng lớn đó, Tổng Bí thư nhấn mạnh, phải thống nhất một phương châm hành động kiên quyết, minh bạch, nhất quán, như tinh thần chỉ đạo của Hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII: “Ba trọng tâm - Ba công khai - Một thước đo” (Ba trọng tâm: Thể chế hóa nhanh các kết luận chỉ đạo của Ban Chỉ đạo; Tổ chức thực thi quyết liệt, có sản phẩm cụ thể; Kiểm tra, giám sát thường xuyên, kịp thời tháo gỡ vướng mắc; Ba công khai: Công khai tiến độ; công khai trách nhiệm; công khai kết quả để nhân dân, xã hội cùng giám sát, đồng hành; Một thước đo: Mức sống và niềm tin của nhân dân).

Yêu cầu thể chế hóa và nhân rộng “Mô hình quản trị thực thi đột phá” để áp dụng cho các nhiệm vụ phức tạp, có tính liên ngành cao trong giai đoạn tới, Tổng Bí thư lưu ý, tất cả các cơ quan, đơn vị, đặc biệt là người đứng đầu, cần phải nêu gương, chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và trước nhân dân về việc triển khai các nhiệm vụ, đảm bảo hoàn thành mọi nhiệm vụ đúng hạn, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, mang lại hiệu quả.

Các cơ quan Đảng từ Trung ương đến địa phương triển khai đề án chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng bảo đảm hiệu quả, theo đúng lộ trình đã đề ra.

Tổng Bí thư đề nghị, Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo giải quyết dứt điểm tình trạng nợ đọng văn bản hướng dẫn thi hành luật, nỗ lực phấn đấu 100% các nghị định và thông tư hướng dẫn thi hành các luật mới liên quan đến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số phải được ban hành và có hiệu lực trước ngày 31/3/2026.

Đảng ủy Quốc hội chỉ đạo triển khai Đề án chuyển đổi số của Quốc hội. Nội dung giám sát phải tập trung vào 3 vấn đề cốt lõi nhất: Tiến độ và chất lượng xây dựng các cơ sở dữ liệu quốc gia; hiệu quả giải ngân và sử dụng nguồn ngân sách Nhà nước; kết quả thực chất của việc thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ và mô hình "3 nhà".

Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc chỉ đạo triển khai Đề án chuyển đổi số trong các cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; chỉ đạo tổ chức các chương trình giám sát và phản biện xã hội một cách độc lập, thực chất về chất lượng nghiên cứu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; cung cấp dịch vụ công trực tuyến và tiến độ triển khai các cơ sở dữ liệu quốc gia có ảnh hưởng trực tiếp đến người dân.

Tổng Bí thư lưu ý, nhiệm vụ phía trước đòi hỏi mỗi thành viên Ban Chỉ đạo, mỗi lãnh đạo các cấp, các ngành phải tiếp tục nêu cao tinh thần tiền phong, gương mẫu, thực sự “nói ít - làm nhiều - quyết liệt - hiệu quả”; khẩn trương triển khai tại cơ quan, đơn vị mình; phải có kiến nghị, đề xuất với Ban Chỉ đạo những công việc, mang lại lợi ích không chỉ riêng ngành mình.