Theo hãng tin Reuters, một bài xã luận đăng ngày 5/7 trên hai ấn bản tiếng Anh và tiếng Trung của tờ Thời báo Hoàn Cầu nói tranh chấp trên biển Đông đã trở nên phức tạp do sự can thiệp của Mỹ và căng thẳng có nguy cơ leo thang xa hơn, do phán quyết mà tòa án trọng tài quốc tế sắp công bố trong vụ Philippines kiện Trung Quốc về biển Đông.

Bài báo này được đăng chỉ vài ngày trước khi Tòa án Thường trực Trọng tài (PCA) ở The Hague, Hà Lan dự kiến công bố phán quyết về vụ kiện biển Đông. Cách đây ít hôm, PCA nói sẽ đưa ra kết quả vụ kiện vào ngày 12/7. 

“Washington đã triển khai hai nhóm tàu chiến xung quanh biển Đông, và họ muốn gửi đi một tín hiệu bằng cách khoe cơ bắp: với tư cách là cường quốc lớn nhất khu vực, họ đang chờ sự vâng lời của Trung Quốc”, Thời báo Hoàn Cầu viết.

Theo bài báo, Trung Quốc cần đẩy mạnh phát triển năng lực phòng thủ quân sự để đáp trả Mỹ nếu Mỹ dùng vũ lực can thiệp vào tranh chấp trên biển Đông.

“Trung Quốc hy vọng tranh chấp có thể được giải quyết thông qua đàm phán, nhưng Trung Quốc cần chuẩn bị sẵn sàng cho bất kỳ cuộc đối đầu quân sự nào. Đây là lẽ thường tình trong quan hệ quốc tế”, bài báo viết.

Khi được hỏi về bài báo trên và liệu xung đột có thể nổ ra trên biển Đông hay không, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói nước này "cam kết hòa bình".

“Trung Quốc sẽ hợp tác với các nước ASEAN để bảo vệ hòa bình và ổn định trên biển Đông”, ông Hồng Lỗi phát biểu tại một cuộc họp báo hàng ngày.

“Chúng tôi đã nhiều lần chỉ ra rằng về tranh chấp trên biển Đông, Trung Quốc không chấp nhận bất kỳ quyết định nào do một bên thứ ba áp đặt, hay một kế hoạch giải quyết vấn đề mang tính cưỡng ép đối với Trung Quốc”, phát ngôn viên này phát biểu.

Trung Quốc đã bắt đầu một cuộc tập trận trên biển Đông bắt đầu từ ngày 5/7. Tờ China Daily cho biết Bộ Quốc phòng nước này nói đây là cuộc tập trận thường kỳ.

Về phán quyết mà PCA sắp đưa ra trong vụ kiện biển Đông, Philippines đã tìm cách giảm căng thẳng với Trung Quốc, nhưng chống lại áp lực mà Bắc Kinh đòi Manila bỏ qua phán quyết này.

“Thực tế là không ai muốn một cuộc xung đột, không ai muốn giải quyết mâu thuẫn bằng vũ lực, không ai muốn chiến tranh”, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay phát biểu trên kênh truyền hình ANC ngày 5/7.

“Tôi hiểu là Tổng thống muốn duy trì mối quan hệ bền chặt hơn, tốt hơn với tất cả các quốc gia, bao gồm Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản…”, ông Yasay nói.

Tân Tổng thống Philippines, ông Rodrigo Duterte,vừa mới tuyên thệ nhậm chức vào tuần trước.

Giới chức Mỹ đã bày tỏ lo ngại rằng phán quyết của PCA có thể dẫn tới việc Bắc Kinh tuyên bố một vùng nhận diện phòng không (ADIZ) trên biển Đông như đã làm trên biển Hoa Đông vào năm 2013 hoặc đẩy mạnh việc bồi lấp đảo và xây dựng trái phép tại các thực thể trên biển Đông.

Tờ China Daily dẫn nguồn tin không tiết lộ danh tính nói rằng phản ứng của Trung Quốc sẽ “hoàn toàn” tùy thuộc vào Philippines.

“Sẽ không có sự cố xảy ra nếu tất cả các bên liên quan đặt sang bên kết quả vụ kiện”, một nguồn tin nói trên bản tiếng Anh của China Daily.