Từ những chữ "S" thành công của Singapore đến chữ "S" của Việt Nam
Ngô Huyền
21/02/2025, 07:43
"Nếu chỉ đến xem Singapore xây nhà ở xã hội như thế nào thì Việt Nam xây còn đẹp hơn. Muốn học hỏi, chúng ta phải tìm gốc rễ, phải hiểu bản chất thì mới có kết quả"...
Ảnh minh hoạ.
GS.TS Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore, nhấn mạnh quan điểm này khi phân tích cách Việt Nam tiếp cận mô hình phát triển của Singapore tại Diễn đàn Đổi mới Sáng tạo Việt Nam Toàn cầu (Vietnam Global Innovation Connect – VGIC 2025), do AVSE Global – Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam Toàn cầu (Pháp) và Ban Liên lạc Cộng Đồng Người Việt Nam tại Singapore (VNAS) tổ chức, diễn ra từ ngày 20-22/2 tại Singapore.
Nguyên Thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu từng nói rằng Singapore đã vươn mình từ quốc gia thuộc "thế giới thứ ba" trở thành "thế giới thứ nhất", từ một thương cảng nhỏ bé trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu, ông Khương kể, và Singapore giờ đây đã trở thành hình mẫu phát triển kinh tế lý tưởng mà nhiều nguyên thủ trên thế giới đều mong muốn học hỏi kinh nghiệm phát triển.
Tuy nhiên, để học hỏi bí quyết hóa rồng từ Singapore, theo GS.TS Vũ Minh Khương, không đơn giản chỉ nhìn vào bề nổi mà phải hiểu từ gốc rễ.
VIỆT NAM CẦN HỌC HỎI SINGAPORE TỪ "GỐC RỄ"
Tại Singapore không tồn tại người vô gia cư. Phần lớn người dân Singapore đều sống trong các khu nhà ở xã hội. Động lực để Singapore thực hiện được điều này là nhờ hàng loạt chương trình tiết kiệm mà Chính phủ đã đồng hành với người dân. Chẳng hạn, một người kiếm 1.000 USD/tháng tại Singapore sẽ phải tiết kiệm ít nhất 400 USD, trong đó 200 USD trích từ lương và 200 USD còn lại do đóng góp của chủ lao động.
Vậy điều gì đã khiến Singapore quyết tâm phải xây dựng các dự án nhà ở xã hội? GS.TS Vũ Minh Khương cho biết có ba nguyên nhân gốc rễ.
Thứ nhất,gắn kết người dân với đất nước. Nhà ở không chỉ là nơi cư trú mà còn là sợi dây kết nối người dân với xã hội và thể chế. Đối với người châu Á, nhà ở có ý nghĩa thiêng liêng – chỉ khi an cư thì mới có thể tập trung lao động, cống hiến và phát triển cùng đất nước.
Thứ hai,bảo vệ phẩm giá con người. Ở Singapore, dù sinh ra trong gia đình không khá giả, mọi công dân của họ đều có điều kiện sống tốt, có nhà để ở và không bao giờ phải chen chúc trong các khu ổ chuột. Chính vì không có sự phân tầng quá lớn về điều kiện sống, người dân không cảm thấy bị thua thiệt, từ đó hình thành tinh thần công dân mạnh mẽ và giảm mâu thuẫn xã hội. Cho nên nhà ở không chỉ có giá trị vật chất mà còn nuôi dưỡng phẩm giá con người.
GS.TS Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore, chia sẻ tại VGIC 2025.
Thứ ba,thúc đẩy năng suất. Khi có nhà ở ổn định, kết hợp với hệ thống giao thông hiện đại, chất lượng cuộc sống được nâng cao, tinh thần thoải mái, sức khỏe đảm bảo dĩ nhiên sẽ giúp người dân tăng năng suất lao động. Cho nên lý do vì sao năng suất người Singapore cao gấp 7-8 lần so với Việt Nam có những yếu tố như thế.
“Thế nên, nếu chỉ đến xem Singapore xây nhà ở xã hội như thế nào thì Việt Nam xây còn đẹp hơn. Muốn học hỏi, chúng ta phải tìm gốc rễ, phải hiểu bản chất thì mới có kết quả”, GS.TS Vũ Minh Khương khẳng định.
QUY TẮC CHỮ S GIÚP SINGAPORE PHÁT TRIỂN THẦN TỐC
Singapore, một đất nước nhỏ bé, tài nguyên nghèo nàn, dân số thưa thớt,... vươn mình mạnh mẽ để trở thành một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới. Nghiên cứu về thành công của Singapore, GS. Vũ Minh Khương cho rằng “quy tắc chữ S” là yếu tố đã giúp Singapore phát triển thần tốc mà Việt Nam có thể học hỏi rất nhanh.
“Singapore bắt đầu bằng chữ S nên người dân của họ cũng đặc biệt yêu thích chữ S. Nhưng Việt Nam cũng có hình chữ S trên bản đồ và đó là một chữ S lớn hơn, trường tồn hơn. Nên nếu chúng ta biết vận dụng đúng những bài học này, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn tầm mạnh mẽ”, GS.TS Vũ Minh Khương nhấn mạnh.
Thứ nhất, “Survival” – tinh thần cốt cách của dân tộc, có nghĩa phải xây dựng một cộng đồng gắn kết. Và Singapore không chỉ áp dụng tinh thần này trong nội bộ mà còn mở rộng ra thế giới. Họ sẵn sàng chia sẻ sáng kiến, đột phá với các quốc gia khác, đồng thời đánh giá con người dựa trên năng lực chứ không phải quốc tịch. Bất cứ ai đóng góp được giá trị đều được trọng dụng. Đây chính là tinh thần đổi mới sáng tạo thực sự.
Thứ hai, “Strategy” – chiến lược. Bản chất của chiến lược là biến thách thức thành lợi thế. Cơ hội đẻ ra cơ hội, thành công đẻ ra thành công. Còn nếu không có chiến lược thì thuận lợi cũng trở thành khó khăn, khó khăn biến thành khủng hoảng. Singapore không có tài nguyên thiên nhiên, nhưng họ xác định con người chính là tài nguyên quý giá nhất. Vì vậy, họ tập trung đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục.
Hay Singapore cũng là quốc gia đa sắc tộc với 70% dân số là người Hoa, 20% là người Malaysia, và nhiều cộng đồng khác. Thay vì để sự khác biệt dẫn đến xung đột, họ tổ chức thành một cộng đồng tồn tại hòa bình trân trọng nhau, thương yêu nhau. Khi đến Singapore, rất nhiều người đã ngạc nhiên khi thấy những người theo các tôn giáo khác nhau vẫn có thể ngồi cùng bàn, ăn uống và trò chuyện thoải mái.
Diễn đàn Đổi mới Sáng tạo Việt Nam Toàn cầu diễn ra chiều 20/2 tại Singapore.
Thứ ba, "Structure" - bộ máy nhà nước. Theo đó, thiết chế của Singapore được xây dựng rất chặt chẽ và mang tuyến phòng vệ. Singapore thiết kế bộ máy giống như một đội bóng, tức là phải phối hợp chuyền bóng để ghi bàn. Còn nếu ai cũng đòi giữ bóng nhiều để ăn điểm là điều cực kỳ nguy hiểm.
"Việc Việt Nam thực hiện tinh gọn bộ máy thời gian vừa qua là việc làm rất đúng đắn trong thời điểm này. Bên cạnh việc chọn người có năng lực, có tâm huyết để trả lương cho xứng đáng, thời gian tới, thời gian tới cũng cần tiếp tục xây dựng hệ thống quy định thuận lợi hơn", ông Khương nói.
Thứ tư, "Strategist"–tìm kiếm nhà chiến lược. Trước đây sông của Singapore cực kỳ hôi thối, thế nhưng cố Thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu từng tuyên bố sau 10 năm sẽ câu cá được. Kết quả, sau 10 năm, sông Singapore không chỉ sạch mà còn trở thành nơi có thể câu cá.
Những thay đổi mang tính đột phá luôn cần một nhân vật biểu tượng đứng ra dẫn dắt, giống như nói đến những cải cách của Singapore người ta nhớ đến Lý Quang Diệu. Hay nhắc đến trận Điện Biên Phủ, người ta nhớ đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Thứ năm, "Sagacity"–sự thông tuệ. Singapore không thể biết hết mọi thứ, nhưng họ biết phải học hỏi từ tinh hoa của thế giới. Ví dụ sắp tới nhu cầu hàng không rất lớn, khai thác vũ trụ trong tương lai cực kỳ tiềm năng, vậy làm như thế nào để Việt Nam nắm bắt các cơ hội? Đó là cần đầu tư vào tri thức, thuê chuyên gia tư vấn giỏi nhất, thay vì chỉ tự mày mò.
Điều này vẫn chưa phổ biến tại Việt Nam. Giống như cải cách giáo dục, chúng ta cứ hứng lên là làm. Như thế không được, chúng ta phải thâu tóm những cái trí tuệ hay nhất trước khi tự đưa ra quyết định mới. Giống như DeepSeek cũng phải học hỏi từ những mô hình thông minh nhất thì họ mới tự đưa ra được một mô hình riêng mình.
Thứ sáu, "Synergy"–cộng sức để tạo ra cộng hưởng. Singapore rất giỏi tận dụng sức mạnh cộng hưởng. Họ không làm mọi thứ một cách biệt lập mà biết cách dựa vào các tập đoàn lớn, các công ty công nghệ hàng đầu để cùng phát triển. Việt Nam cũng cần học cách ngồi trên vai những người khổng lồ, hợp tác với các doanh nghiệp lớn để tạo ra giá trị cho mình.
Thứ bảy,"Sustainability"–sự bền vững. Singapore là đất nước có ngành công nghiệp rất phát triển nhưng không hề ô nhiễm. Họ xây dựng một hệ thống đô thị thông minh, giao thông xanh, và luôn chú trọng bảo vệ môi trường trong mọi chính sách phát triển. Việt Nam cần nhìn xa hơn trong bài toán phát triển, tránh tư duy ngắn hạn mà hy sinh sự bền vững.
Giáo sư Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global.
Phát biểu khai mạc sự kiện, Giáo sư Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global, cho biết trong bối cảnh công nghệ đang thay đổi nhanh chóng, cần thiết phải có sự kết nối, hội tụ trí tuệ tập thể để tạo ra sức mạnh chung, cùng nhau sáng tạo ra những giá trị cho Việt Nam.
Theo ông Khương, VGIC 2025 sẽ thảo luận chuyên sâu bên cạnh các chủ đề khoa học công nghệ mà còn nhiều chuyên gia đổi mới sáng tạo trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Các chuyên gia đổi mới sáng tạo sẽ trao đổi trên ba chủ đề chính là trí tuệ nhân tạo, bán dẫn và công nghệ tài chính và có thể xem là những động lực tăng trưởng mới mà Việt Nam đang ưu tiên.
VGIC 2025 với sự tham gia của 100 nhà đổi mới sáng tạo xuất sắc người Việt và gốc Việt từ 20 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Giáo sư Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global.
Phát biểu khai mạc sự kiện, Giáo sư Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global, cho biết trong bối cảnh công nghệ đang thay đổi nhanh chóng, cần thiết phải có sự kết nối, hội tụ trí tuệ tập thể để tạo ra sức mạnh chung, cùng nhau sáng tạo ra những giá trị cho Việt Nam.
Theo ông Khương, VGIC 2025 sẽ thảo luận chuyên sâu bên cạnh các chủ đề khoa học công nghệ mà còn nhiều chuyên gia đổi mới sáng tạo trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Các chuyên gia đổi mới sáng tạo sẽ trao đổi trên ba chủ đề chính là trí tuệ nhân tạo, bán dẫn và công nghệ tài chính và có thể xem là những động lực tăng trưởng mới mà Việt Nam đang ưu tiên.
VGIC 2025 với sự tham gia của 100 nhà đổi mới sáng tạo xuất sắc người Việt và gốc Việt từ 20 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Việt Nam vươn lên vị trí là đối tác thương mại lớn thứ 9 của Singapore
Các sản phẩm thịt gà Việt Nam sẽ sớm được nhập khẩu chính ngạch vào Singapore
Singapore - trung tâm R&D hàng đầu thế giới
Đọc thêm
Phát hiện đối tượng nước ngoài dùng trạm BTS giả mạo danh Vietcombank, Vietnam Post để lừa đảo
Tối muộn ngày 22/8, Cục Tần số vô tuyến điện (Bộ Khoa học và Công nghệ) phát đi thông tin các cơ quan nghiệp vụ và chức năng tiếp tục phát hiện bắt giữ đối tượng, trong đó có người nước ngoài dùng thiết bị BTS giả phát tán tin nhắn mạo ngân hàng Vietcombank và Vietnam Post nhằm chiếm đoạt tài sản của người dân…
Chủ tịch CT Group: Việt Nam cần dưới 10 loại chip
Việt Nam cần dưới 10 loại chip, và để phát triển được 10 loại chip này cũng rất gian nan, vì để thiết kế được một con chip bình thường mất khoảng 2 năm. Nếu đồng loạt làm tất cả các loại chip cần thiết từ bây giờ thì cũng phải đến 2027 mới có…
Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng: Cần kiên định mục tiêu làm chủ công nghệ chiến lược về nghiên cứu và vận hành vệ tinh
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đề nghị Trung tâm Vũ trụ Việt Nam cần kiên định mục tiêu làm chủ công nghệ chiến lược, tăng cường năng lực nghiên cứu, thiết kế, tích hợp, thử nghiệm và vận hành vệ tinh quan sát trái đất tầm thấp “Made in Vietnam”...
Gần 4.000 CEO, nhà sáng lập và hơn 100 startup tham dự InnoEx 2025
InnoEx 2025 thu hút hơn 30.000 lượt khách, bao gồm 4.000 CEO và nhà sáng lập, 300 doanh nghiệp triển lãm, hơn 100 startup và 70 quỹ đầu tư đến từ hơn 60 quốc gia...
Nhóm đối tượng huy động hơn 7,8 triệu USD từ các dự án tiền ảo
Trong các dự án tiền ảo có 2 dự án đáng chú ý là “Wingstep” (ứng dụng đi bộ hoặc chạy để nhận tiền thưởng bằng đồng tiền ảo WST sau đó quy đổi ra đồng BUSD) và “Game Naga Kingdom”…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: