Phát biểu tại phiên khai mạc hội nghị “Phục hồi và tăng trưởng kinh tế ở các nước ASEAN sau đại dịch Covid-19 và chiến lược ứng phó trong bối cảnh nền kinh tế có những biến động lớn” tại Hà Nội sáng 25/11, ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học Viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng trong bối cảnh nền kinh tế Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và toàn cầu đối mặt hàng loạt thách thức lớn sau đại dịch Covid-19, ASEAN cần đặt đúng người dân ở vị trí trung tâm của quá trình tăng trưởng và phát triển. Đối với Việt Nam, sau khi đạt “mục tiêu kép” vừa phát triển kinh tế vừa chống dịch, ưu tiên hiện nay là xử lý vấn đề thanh khoản của hệ thống ngân hàng.

“THẾ GIỚI ĐANG THAY ĐỔI NHANH CHƯA TỪNG THẤY”

Nhận định về tình hình thế giới hiện nay, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho biết thế giới đang thay đổi nhanh chưa từng thấy, có nhiều bất định, bất ổn, những tình huống đảo chiều, đột biến và rủi ro khó lường.

“Chúng ta đều đã chứng kiến, từ đầu năm 2022, vừa thoát ra khỏi thời điểm khó khăn nhất của đại dịch Covid-19, nền kinh tế toàn cầu đã hứng chịu nhiều biến động mạnh và những cú sốc lớn, khó dự báo. Trong khi các chuỗi cung ứng bị đứt gãy do đại dịch Covid-19 chưa kịp phục hồi, xung đột Nga - Ukraine bùng nổ làm giá năng lượng, hàng hóa tăng mạnh, cộng hưởng với chính sách tiền tệ nới lỏng trong giai đoạn đại dịch khiến lạm phát tăng vọt ở nhiều nước, gây ra tình trạng vừa lạm phát, vừa suy giảm kinh tế trên phạm vi toàn cầu. Để hạ nhiệt lạm phát, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã liên tục tăng lãi suất, kích hoạt làn sóng tăng lãi suất trên toàn cầu mạnh nhất, với phạm vi rộng nhất trong vòng 50 năm qua, đồng thời khiến đồng Đôla Mỹ trở nên “siêu mạnh”, làm đảo chiều các dòng chu chuyển vốn quốc tế và kéo theo sự mất giá của hàng loạt đồng tiền. Điều này tạo ra sức ép rất lớn đối với việc ổn định tỷ giá và cán cân thanh toán của nhiều nền kinh tế đang phát triển”, ông Nguyễn Xuân Thắng nói.

Khi đề cập đến triển vọng của kinh tế toàn cầu trong thời gian tới, ông Nguyễn Xuân Thắng bày tỏ quan điểm thận trọng: “Các dự báo đều cho thấy, tăng trưởng của các nền kinh tế lớn sẽ giảm mạnh và kinh tế thế giới sẽ rất khó khăn trong năm 2023 trong bối cảnh lạm phát và mặt bằng lãi suất dâng cao, giá cả năng lượng trồi sụt, tổng cầu yếu và đơn hàng giảm sút, niềm tin của người tiêu dùng ở mức rất thấp và dư địa chính sách đang thu hẹp rất nhanh ở hầu hết các nước.

Theo Giám đốc Học Viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, những yếu tố trên đã tác động mạnh đến các nền kinh tế ASEAN vốn vẫn bị lệ thuộc nhiều vào nền kinh tế bên ngoài. Phục hồi và phát triển kinh tế đã trở thành tâm điểm tại hội nghị các cấp của ASEAN và là chủ đề quan trọng của các cuộc trao đổi, thảo luận giữa các nhà lãnh đạo ASEAN và các nước đối tác liên tục trong những tháng qua. Các nước đều nhận thức sâu sắc về yêu cầu phải phối hợp hành động, từ các giải pháp của mỗi quốc gia cho đến các giải pháp khu vực và quốc tế; từ phối hợp trong những lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường cho đến giải quyết các điểm nóng của khu vực và các xung đột, mâu thuẫn, cạnh tranh địa chính trị trên toàn cầu.

ASEAN “CẦN ĐẶT ĐÚNG NGƯỜI DÂN Ở VỊ TRÍ TRUNG TÂM”

Trong bài phát biểu khai mạc hội nghị sáng ngày 25/11, ông Thắng chia sẻ một số suy nghĩ của mình về “Phương thức ASEAN” - phương thức đồng thuận, đoàn kết, cùng nhau chia sẻ và cộng đồng trách nhiệm của ASEAN. Ông cho rằng trong quá trình phục hồi kinh tế sau đại dịch, đã đến lúc phương thức này cần đặt người dân ở vị trí trung tâm.

“Phải chăng, đã đến lúc chúng ta cần nhận thức lại: trong phương thức ASEAN, cần đặt đúng người dân ở vị trí trung tâm của quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế; đặt mục tiêu bảo vệ an toàn và sức khoẻ của nhân dân lên vị trí hàng đầu; ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm việc làm và thu nhập cho người lao động; thực hiện chính sách tăng trưởng bao trùm và bền vững, không để ai bị bỏ lại phía sau, giải quyết các vấn đề kinh tế không thể tách rời các vấn đề ổn định chính trị, xã hội và bảo vệ môi trường”, ông Nguyễn Xuân Thắng nói.

Nhận định rằng yêu cầu cực kỳ cấp bách về phục hồi, phát triển kinh tế sau đại dịch đòi hỏi mỗi nước ASEAN vừa phải tự mình có quyết sách linh hoạt, vừa phải tăng cường gắn kết trong nội khối, vừa phải nỗ lực nâng cao vị thế, thúc đẩy hợp tác với bên ngoài, Giám đốc Học Viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng: “Mỗi quốc gia cần xác định rõ động lực tăng trưởng riêng có của mình; sớm khắc phục các đứt gãy về cung ứng, lao động, thị trường, huy động các nguồn lực cho sự phát triển. Chính điều đó giúp ASEAN có được sự tự cường, sự thống nhất trong đa dạng, tiếp tục là một điểm sáng của thế giới về ổn định và tăng trưởng kinh tế bao trùm, bền vững.

VIỆT NAM “ƯU TIÊN XỬ LÝ VẤN ĐỀ THANH KHOẢN CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG”

Đề cập đến những thành tựu phát triển kinh tế của Việt Nam, những thách thức mà nền kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt, và các ưu tiên chính sách của Việt Nam ở thời điểm hiện tại, Giám đốc Học Viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho biết: “Hơn 35 năm qua, công cuộc đổi mới của Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; qua đó, từng bước xác lập và khẳng định “mô hình phát triển Việt Nam” mang diện mạo nổi bật là sự ổn định, đổi mới, phát triển nhanh và bền vững, lấy con người làm trung tâm; hướng tới mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thế kỷ.

“Nền tảng phát triển và những nhân tố hết sức quan trọng đó đã được phát huy tích cực trong giai đoạn vừa qua. Với phương châm chủ động, sáng tạo và thích ứng linh hoạt, Việt Nam đã thực hiện thành công “mục tiêu kép”: vừa duy trì phát triển kinh tế - xã hội; vừa tập trung phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả, bảo vệ sức khoẻ và bảo đảm an toàn cho người dân, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao”, ông Nguyễn Xuân Thắng phát biểu.

Việt Nam đã trở thành một điểm sáng trên thế giới về phục hồi và phát triển kinh tế trong bối cảnh thế giới có nhiều diễn biến bất lợi. Năm 2022, kinh tế Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng 8,3%, cao nhất trong khu vực.

Cũng như các nền kinh tế khác ở Đông Nam Á, các thách thức mà nền kinh tế Việt Nam hiện đang phải đối mặt không hề nhỏ. Từ đầu năm đến nay, nền kinh tế đã phải trải qua nhiều trạng thái, hứng chịu những ngọn gió “đảo chiều”, với các ưu tiên liên tục được điều chỉnh: từ chỗ phục hồi đà tăng trưởng sau đại dịch trong những tháng đầu năm chuyển sang tập trung vào kiểm soát lạm phát từ thời điểm giữa năm, sau đó là ổn định tỷ giá và hiện nay là ưu tiên xử lý vấn đề thanh khoản của hệ thống ngân hàng”.

Hội nghị “Phục hồi và tăng trưởng kinh tế ở các nước ASEAN sau đại dịch Covid-19 và chiến lược ứng phó trong bối cảnh nền kinh tế có những biến động lớn” là sự kiện thường niên lần thứ 45 của Liên đoàn Các hội kinh tế ASEAN (FAEA), diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế Hà Nội trong 2 ngày 25-26/11. Đơn vị chủ trì sự kiện là Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam (VEA), một thành viên FAEA.

Ông Nguyễn Xuân Thắng bày tỏ hy vọng những ý tưởng khoa học của các nhà nghiên cứu chia sẻ và trình bày tại hội nghị lần này sẽ cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách của các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, những luận cứ khoa học hữu ích, cả về lý thuyết và thực tiễn, để ứng phó với những thay đổi ở cấp khu vực, toàn cầu và trong mỗi quốc gia.