Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 6, chiều 20/11, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội thảo luận về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu’ và Tờ trình của Chính phủ "về việc giảm thuế giá trị gia tăng".

Theo Tờ trình 618 của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính và Ngân sách, đây là một sáng kiến của các nước OECD và được các nước G20 thông qua, đặc biệt đã nhận được sự đồng thuận của 142 nước thành viên của Diễn đàn BEPS (nghĩa là xói mòn cơ sở và chuyển dịch lợi nhuận).

Một số đại biểu nhấn mạnh, việc áp dụng các quy định của thuế tối thiểu toàn cầu cũng mang lại cho Việt Nam những cơ hội mới như tăng nguồn thu ngân sách nhà nước từ phần thu thuế bổ sung, tăng cường hội nhập quốc tế cũng như giảm thiểu hiện tượng trốn thuế, tránh thuế, chuyển giá và chuyển lợi nhuận.

Tham gia ý kiến về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh, đoàn Vĩnh Phúc, nhất trí cần thiết ban hành Nghị quyết, Nghị quyết đã thể hiện đầy đủ căn cứ thực tế và một số vấn đề mang tính xu thế của các quốc gia về vấn đề áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu.

Theo đại biểu, thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu là khoản thuế mới, chưa được quy định trong Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Vì vậy, việc ban hành chính sách bổ sung là phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, mang lại cơ hội mới như tăng thu ngân sách từ phần thu thuế bổ sung.

Về quan điểm xây dựng Nghị quyết, đại biểu nhất trí với quan điểm chủ động ủng hộ và áp dụng quy định thuế tối thiểu toàn cầu từ năm 2024, tạo cơ chế thuận lợi để khuyến khích các doanh nghiệp nộp thuế, bổ sung thuế tại Việt Nam.

Nhất trí ban hành Nghị quyết này là hết sức cần thiết, đại biểu Nguyễn Quang Huân, đoàn Bình Dương, cho rằng việc thực hiện Nghị quyết sớm sẽ thu được tới 14.600 tỷ tiền thuế, bổ sung được 122 tập đoàn và tránh cạnh tranh không công bằng, ưu đãi quá mức cho các doanh nghiệp cơ sở của các tập đoàn đa quốc gia.

Theo đại biểu, hiện Chính phủ chưa có đánh giá tác động toàn diện khi thực hiện nhưng đây là một xu thế. Việc đánh giá tác động này, đặc biệt với các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài chưa được đánh giá và nguy cơ các nước thứ ba có thể thu hoàn thuế bổ sung.

CẦN CÓ CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI, HỖ TRỢ ĐẢM BẢO DUY TRÌ MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ HẤP DẪN

Song song với việc ban hành Nghị quyết này, đại biểu cũng lưu ý cần nhìn trước các rủi ro, có thể thị trường Việt Nam sẽ kém hấp dẫn hơn so với các nhà đầu tư FDI nên cần phải có chính sách hỗ trợ bổ sung.

Bên cạnh việc cần sớm đánh giá toàn diện tác động, Chính phủ cũng nên nghiên cứu các chính sách hỗ trợ, trong đó nhấn mạnh chính sách phụ trợ, công nghiệp hỗ trợ, bởi vì công nghiệp hỗ trợ chính là điều giữ chân các doanh nghiệp FDI tốt nhất và Việt Nam cũng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu nhiều hơn.

Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, đoàn Hà Nội, dù việc ban hành này là không bắt buộc, nhưng để đảm bảo lợi ích quốc gia, cần thiết phải ban hành Nghị quyết. Cùng với đó cần ban hành chính sách để khuyến khích hỗ trợ đầu tư mới để đảm bảo công bằng cho tất cả các doanh nghiệp.

Dự kiến, việc ban hành nghị quyết này sẽ có tác động rất lớn làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư kinh doanh ở nước ta, đặc biệt là với các nhà đầu tư chiến lược trong bối cảnh cạnh tranh rất gay gắt trong thu hút đầu tư nước ngoài hiện nay.

Do đó, để giảm thiểu những tác động bất lợi, theo đại biểu, đồng thời với việc ban hành nghị quyết về thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, Quốc hội cũng cần ban hành thêm nghị quyết về các chính sách ưu đãi, hỗ trợ để đảm bảo duy trì môi trường đầu tư hấp dẫn để đáp ứng cùng một lúc cả hai mục tiêu. Đó là thúc đẩy được dòng vốn đầu tư chất lượng cao vào nền kinh tế, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước, đồng thời không vi phạm các cam kết quốc tế, không đi ngược với xu thế hội nhập, ông Lộc nói.

Về quan điểm phải khẳng định, việc ban hành các chính sách khuyến khích và hỗ trợ đầu tư mới không phải là một biện pháp để bù đắp thiệt hại cho các nhà đầu tư, do họ phải nộp thuế bổ sung, vì điều này là vi phạm các nguyên tắc của OECD.

Theo đại biểu, chính sách hỗ trợ đầu tư cần bảo đảm một nguyên tắc công bằng hướng tới tất cả các doanh nghiệp đạt được các tiêu chí cụ thể mà chính sách của chúng ta hướng tới, không phân biệt đó là doanh nghiệp thuộc đối tượng phải chịu thuế bổ sung hay không.

Về các lĩnh vực, dự án cần ưu tiên thu hút, đó là các công nghệ cao thân thiện với môi trường, R&D, năng lượng tái tạo, các nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực công nghệ cao và có quy mô lớn. Tất cả đều hướng tới mục tiêu phát triển nhanh và bền vững của nền kinh tế theo tinh thần Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh hội nhập và thu hút đầu tư trong bối cảnh mới.

Trong khi chưa ban hành được nghị quyết hoặc chưa điều chỉnh pháp luật theo hướng này, đại biểu đề nghị Quốc hội phải khẳng định trong nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6, đó là Quốc hội sẽ ban hành chính sách hỗ trợ theo các nội dung định hướng trên để có thể làm yên lòng các nhà đầu tư chiến lược và giao Chính phủ tích cực chuẩn bị để Quốc hội có thể ban hành nghị quyết về vấn đề này…