Xanh hóa trong các khu công nghiệp để đón sóng đầu tư mới

Tại Diễn đàn bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIPF) 2024 với chủ đề “Xanh hóa đón sóng đầu tư mới” do Báo Đầu tư tổ chức ngày 30/7 tại TP.HCM, ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư, cho rằng trong bối cảnh tăng trưởng xanh, phát triển bền vững đang trở thành xu hướng được lựa chọn của nhiều quốc gia trên thế giới. Áp lực từ yêu cầu của thị trường và đối tác về phát triển bền vững ngày càng gia tăng, việc xanh hóa các khu công nghiệp, khu kinh tế để đón dòng vốn đầu tư xanh là yêu cầu bắt buộc.

ĐIỂM SÁNG TRONG THU HÚT ĐẦU TƯ

Tính đến cuối tháng 5/2024, cả nước đã có 425 khu công nghiệp, khu chế xuất được thành lập với quỹ đất công nghiệp khoảng 89.200 ha. Trong đó, có 299 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động, thu hút được lượng vốn đầu tư lớn, bổ sung nguồn lực quan trọng cho đầu tư phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Lũy kế đến hết năm 2023, các khu công nghiệp, khu kinh tế trên cả nước thu hút được trên 11.200 dự án đầu tư nước ngoài và 10.600 dự án đầu tư trong nước, với tổng vốn đầu tư đạt lần lượt 251,6 tỷ USD và 2,67 triệu tỷ đồng; vốn đầu tư thực hiện tương ứng đạt tỷ lệ khoảng 68,2% và 45,3%.

Thời gian gần đây, nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước, đặc biệt các nhà đầu tư nước ngoài như LEGO, Heineken… đã quan tâm đặc biệt đến sản xuất xanh thông qua xây dựng các nhà máy trung hòa carbon ở Việt Nam, đồng thời sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng xanh cho các hoạt động sản xuất - kinh doanh.

Do đó, khu công nghiệp sinh thái đang trở thành tiêu chí lựa chọn của các nhà đầu tư nước ngoài với mục tiêu phát triển bền vững, lợi ích kinh tế song hành trách nhiệm với cộng đồng và xã hội, đặc biệt gắn với các tiêu chí ESG (Environment - Môi trường, Social - Xã hội, Governance - Quản trị) theo yêu cầu của các chuỗi ngành hàng.

Đồng tình, ông Trương An Dương, Giám đốc điều hành khu vực phía Bắc và Khối bất động sản nhà ở, Frasers Property Vietnam, nhận định trong các năm vừa qua, đầu tư nước ngoài của Việt Nam tập trung vào lĩnh vực sản xuất từ 60 - 70%, đây là điều làm gia tăng nhu cầu về bất động sản công nghiệp và các tiện ích đi kèm để phục vụ cho các hoạt động sản xuất.

Dưới góc độ nhà đầu tư, ông Hardy Diec, Giám đốc điều hành Công ty KCN Vietnam, cho biết nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đang quan tâm phân khúc nhà xưởng nhà kho xây sẵn trong những năm gần đây. Công ty do ông điều hành có nhiều hoài bão để phát triển các sản phẩm này và tăng cường sự cạnh tranh  ở phân khúc này. Theo ông Hardy Diec, xu hướng xanh hoá cũng là xu hướng chú ý thời gian tới, nhiều công ty, nhiều nhà đầu tư đang quan tâm đến việc làm sao cần phát thải carbon... đóng góp vào quá trình phát triển bền vững.

Nói về về “khẩu vị” của nhà đầu tư, ông Paul Tonkes, Phó giám đốc điều hành khối Bất động sản công nghiệp, Công ty Indochina Kajima Development (ICCK), cho rằng các nhà đầu tư ưu tiên lựa chọn các địa điểm có hệ sinh thái tốt, các dự án mà trong đó nhà đầu tư có thể cộng sinh tốt với nhau.

“Trong xu hướng phát triển bền vững, xanh hoá ngày càng được chú trọng, các dự án của chúng tôi đều được phát triển theo hướng này và thực tế cho thấy, nhiều khách hàng đến với chúng tôi cũng vì “tính xanh”, “tính bền vững” của dự án”, ông Paul Tonkes cho biết thêm.

CẦN CHUYỂN ĐỔI NHANH ĐỂ KHỒNG LỠ NHỊP

Bà Trang Lê, Giám đốc cấp cao khối nghiên cứu và tư vấn, JLL Việt Nam, cho biết ở khoảng thời gian 5-10 năm vừa qua, là người Việt Nam thì phải rất tự hào về tốc độ phát triển của bất động sản công nghiệp. 

Mặc dù có nhiều lợi thế, song theo đại diện của JLL Việt Nam, hiện nay Việt Nam đang ở giai động đầu thử nghiệm mô hình công nghiệp sinh thái. Tuy nhiên, việc đưa các mô hình công nghiệp sinh thái vào thực tiễn sẽ còn nhiều khó khăn.

Đầu tiên, có thể kể đến là chưa có nhiều hỗ trợ về tài chính cho các nhà đầu tư. Việc chuyển đổi xanh tốn kém ở giai đoạn đầu, cần có sự hỗ trợ nhất định để đưa mô hình xanh hoá đi vào thực tiễn. Hiện nay chủ yếu xuất phát từ khối tư, nhưng để nhận rộng thì không phải ai cũng đủ nguồn lực.

Tiếp đến là những chính sách, hiện vẫn chỉ có những khung bên ngoài, chưa có những quy định chuyên sâu, cụ thể. Theo bà Trang Lê, cần phải có những điều này thì mới có thể dễ dàng đưa mô hình công nghiệp sinh thái vào thực tiễn.

Mặt khác, theo đại diện Công ty KCN Vietnam, cùng với việc tiếp tục thay đổi để làm môi trường kinh doanh, đầu tư thuận lợi hơn, thì quy trình cấp giấy phép cũng nên thay đổi dễ dàng hơn.

“Việt Nam đang nằm trong tầm ngắm của nhiều công ty đa quốc gia nhưng họ còn ngại rào cản này. Phá bỏ được những rào cản này các nhà đầu tư quốc tế sẽ tiếp tục đổ vào Việt Nam và khi họ sẽ mang theo cả một hệ sinh thái, cho phép Việt Nam có thể cạnh tranh ngày càng tốt hơn”, ông Hardy Diec nhấn mạnh.

Bình luận về xu hướng thị trường, ông Trương An Dương nhận định phát triển khu công nghiệp chuyên sâu sẽ là xu hướng nếu Việt Nam muốn tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. “Trong giai đoạn hiện tại, sản phẩm “may sẵn” là nhà kho, nhà xưởng xây có sẵn sẽ đáp ứng khá tốt nhu cầu của các nhà sản xuất. Trong giai đoạn tiếp theo, sản phẩm “may đo” theo yêu cầu của nhà đầu tư sẽ dần phổ biến và ngày càng “chiếm sóng” nhiều hơn. Các nhà cung cấp sản phẩm cần nắm bắt xu hướng này để có sự chuẩn bị tốt cho tương lai”, ông Dương nói.

Nhìn sang các khu công nghiệp khác trên thế giới, đặc biệt là Trung Quốc, mô hình khu công nghiệp 4.0 - mô hình khu công nghiệp bền vững đang là xu hướng và được đầu tư phát triển rất nhiều. Trong khi đó, các khu công nghiệp tại Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển từ bước 1.0 sang bước 2.0.

Ngoài ra, theo ông Dương, để tiến đến mô hình khu công nghiệp bền vững, bắt buộc các sản phẩm, dịch vụ phục vụ sản xuất bên trong khu công nghiệp, từ nhà kho, nhà xưởng, mặt thuế quan và pháp lý, ngân hàng, nhà ở, trường học, trung tâm nghiên cứu, trung tâm triển lãm… phải được đầu tư xứng tầm để trở thành điểm đến của các chuyên gia, các đơn vị đầu tư.