Giữa lúc kế hoạch thuế quan đối ứng đang gặp trở ngại ở tòa án, Tổng thống Donald Trump còn có một ý tưởng khác để dùng hệ thống thuế của Mỹ nhắm vào các quốc gia khác - hãng tin CNBC cho hay. Giới tài chính và luật gia đã cảnh báo rằng đây sẽ là một bước đi lớn và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến các nhà đầu tư.

Dự luật ngân sách “lớn lao, đẹp đẽ”  - được Hạ viện Mỹ thông qua mới đây và đang được thảo luận ở Thượng viện - có một nội dung là thay đổi mạnh mẽ chính sách thuế đối với vốn đầu tư nước ngoài ở Mỹ mà nước này đã duy trì trong nhiều thập kỷ qua. Thay đổi này được đưa ra trong Mục 899 của dự luật.

MỤC 899 QUY ĐỊNH GÌ?

“Chúng tôi xem dự luật này là một bước đi để tạo ra dư địa cho chính quyền Mỹ nhằm biến cuộc chiến thương mại thành một cuộc chiến về vốn nếu họ muốn như vậy”, CNBC dẫn lời ông George Saravelos - trưởng bộ phận nghiên cứu ngoại hối toàn cầu của ngân hàng Deutsche Bank - nhận định trong một báo cáo hôm thứ Năm tuần trước.

“Mục 899 thách thức bản chất mở của thị trường vốn Mỹ thông qua việc thẳng thừng đánh thuế đối với nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ tài sản Mỹ. Việc sử dụng công cụ thuế như vậy là một đòn bẩy để thúc đẩy các mục tiêu kinh tế của Mỹ”, ông Saravelos viết, nhận định đây là một cách để “vũ khí hóa thị trường vốn Mỹ và đưa vào luật”.

Mục nói trên quy định Mỹ sẽ đánh thuế đối với các thực thể từ “các quốc gia bên ngoài có hành vi phân biệt đối xử” - được hiểu là những nước áp những loại thuế như thuế dịch vụ kỹ thuật số, gây ra ảnh hưởng bất lợi đối với các công ty Mỹ.

Chẳng hạn, Pháp đánh thuế 3% đối với doanh thu từ các nền tảng trực tuyến, với mục đích chính là nhằm vào các công ty công nghệ lớn của Mỹ như Google, Amazon, Facebook và Apple. Đức được cho là đang cân nhắc đánh thuế tương tự, nhưng thuế suất là 10%.

Theo dự luật đang được thảo luận, Chính phủ Mỹ sẽ nhằm vào nhà đầu tư từ các quốc gia như vậy bằng cách tăng thuế đánh lên thu nhập của họ tại Mỹ thêm 5 điểm phần trăm mỗi năm, và thuế suất cuối cùng có thể lên tới 20%.

Ông Emmanuel Cau, trưởng bộ phận chiến lược chứng khoán châu Âu tại ngân hàng Barclays, nhận định nếu dự luật trên được thông qua, tài sản USD có thể sẽ giảm giá trị đối với nhà đầu tư nước ngoài.

“Theo quan điểm của chúng tôi, đây là một rủi ro đối với những công ty có doanh thu tại Mỹ và đặt trụ sở tại những quốc gia có thuế dịch vũ kỹ thuật số hoặc thực thi Quy tắc khoản thanh toán chịu thuế dưới mức tối thiểu (UTPR) của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD)” - ông Cau nhận định trong một báo cáo.

Ông Cau nhắc đến những công ty như Compass Group, một doanh nghiệp niêm yết ở London chuyên cung cấp bữa ăn cho các trường học ở Mỹ, hay InterContinetal Hotels - chuỗi khách sạn sở hữu ít nhất 25 khách sạn hạng sang ở Mỹ. Ông cho rằng những công ty này có khả năng cao bị ảnh hưởng bởi dự luật đang được đề xuất.

“Xét tới vị thế đầu tư quốc tế ròng của Mỹ là âm sâu, không thể loại trừ khả năng các dòng vốn sẽ chảy khỏi Mỹ nếu Mục 899 được Thượng viện Mỹ thông qua với nội dung hiện tại”, vị chiến lược gia nói thêm.

TÀI SẢN MỸ CÓ THỂ SUY GIẢM GIÁ TRỊ VÌ MỤC 899

Giới phân tích nhận định tác động của dự luật sẽ không chỉ giới hạn ở các công ty hoặc cá nhân từ các quốc gia châu Âu như vậy. Dự luật “có thể tăng mạnh mức thuế áp dụng cho một số cá nhân, doanh nghiệp, chính phủ và các tổ chức khác không phải của Mỹ”, ông Max Levine - trưởng bộ phận thuế Mỹ tại công ty luật Linklaters - cho biết.

Điều này có nghĩa là quy định đang được đề xuất cũng có thể khiến các chính phủ và ngân hàng trung ương - những nhà đầu tư lớn tren thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ - bị ảnh hưởng. Ví dụ, ở thời điểm tháng 3 năm nay, Pháp và Đức nắm giữ tổng cộng 475 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ.

Việc đánh thuế như được đề xuất sẽ làm giảm lợi nhuận từ trái phiếu kho bạc Mỹ đối với những nhà đầu tư này vì sẽ khiến “lợi suất thực tế của trái phiếu kho bạc Mỹ giảm gần 100 điểm cơ bản” - ông Saravelos ước tính. “Rõ ràng, sẽ có tác động tiêu cực đến nhu cầu trái phiếu kho bạc Mỹ, cũng là nguồn vốn bù đắp cho thâm hụt kép của Mỹ tại thời điểm Mỹ đang rất cần nguồn vốn đó”.

Ông Beat Wittmann, Chủ tịch công ty tư vấn Porta Advisors có trụ sở tại Thụy Sĩ, nhận định: “Đây là một vấn đề lớn, và vấn đề lớn đó mới chỉ là một phần trong kế hoạch tổng thể và hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của chính quyền Mỹ hiện nay”.

“Người đưa ra phán quyết cuối cùng cho vấn đề này không phải là ý kiến ​​của chúng tôi, mà là thị trường trái phiếu”, ông Wittmann nói thêm. “Trái phiếu kho bạc Mỹ đang giảm giá vì những diễn biến như thế này và chúng tôi đã thấy trong vài tuần qua là nếu muốn tìm kiếm sự trú ẩn an toàn, các nhà đầu tư rõ ràng thích trái phiếu chính phủ Đức hơn.”

Các quỹ hưu trí lớn của Australia có khoản đầu tư tại Mỹ cũng được cho là lo ngại về dự luật này, vì Australia có một chương trình trợ cấp thuốc men bị các công ty dược phẩm lớn của Mỹ phản đối.

Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý tại công ty luật Mayer Brown cho rằng Mục 899 có thể sẽ có “những thay đổi đáng kể” trước khi được Thượng viện Mỹ phê chuẩn và được ông Trump ký thành luật. “Có thể có những câu hỏi về việc liệu những đề xuất như vậy có được đưa vào phiên bản dự luật ở Thượng viện hay không”, một báo cáo của công ty nhận định.