Bộ Y tế: Thiếu vaccine cho tiêm chủng trên quy mô toàn quốc

Thông tin được Bộ Y tế cho biết tại họp báo cung cấp thông tin y tế chiều 15/12.

Trao đổi tại họp báo, PGS. TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, Chương trình Tiêm chủng mở rộng do Nhà nước chi trả toàn bộ được triển khai trên toàn quốc từ năm 1985 nhằm cung cấp dịch vụ tiêm chủng miễn phí cho trẻ em dưới 1 tuổi.

ƯU TIÊN VACCINE 5 TRONG 1 CHO TRẺ CHƯA ĐƯỢC TIÊM

Số loại vaccine tăng dần theo thời gian, từ 6 vaccine thiết yếu năm 1985 tới nay đã có 10 loại bệnh truyền nhiễm phổ biến, nguy hiểm được sử dụng vaccine miễn phí cho trẻ em và phụ nữ có thai được triển khai trong tiêm chủng mở rộng trên toàn quốc, bao gồm vaccine phòng bệnh lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib, bại liệt, sởi, rubella và viêm não Nhật Bản.

Ngoài hình thức tiêm chủng sử dụng vaccine là tiêm chủng bắt buộc (tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng chống dịch) do ngân sách Nhà nước chi trả, người dân có thể tiếp cận với nhiều loại vaccine tiêm chủng dịch vụ do cá nhân, tổ chức tự chi trả.

Về tình trạng thiếu vaccine, PGS.TS Dương Thị Hồng cho biết, đến tháng 8/2023, Bộ Y tế mới được cấp kinh phí để mua vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Đặc biệt, thiếu vaccine 5 trong 1 từ tháng 2, thiếu vaccine DPT tiêm nhắc lại phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván (thời điểm 18-24 tháng). Hầu hết vaccine còn lại được cung ứng đến tháng 10.

Cũng theo bà Hồng, hiện nay ghi nhận tình trạng thiếu vaccine hầu hết ở trên quy mô toàn quốc. Để sớm bảo vệ các trẻ phòng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt là vaccine 5 trong 1, Bộ Y tế đã nỗ lực để vận động các nguồn tài trợ. Tháng 7, Bộ đã đã nhận được hơn 250.000 liều, tối nay (15/12) tiếp tục nhận 490.600 liều vaccine 5 trong 1.

“Các vaccine nhận viện trợ có chỉ định để tiêm chủng cho các trẻ cho đến 18 tháng tuổi nên hoàn toàn triển khai sớm cho các cháu”, bà Hồng nói.

PGS. TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương trao đổi về tình trạng thiếu vaccine.

Theo bà Hồng, dự kiến số vaccine này đủ sử dụng từ 1-2 tháng tới. Bộ Y tế đã xây dựng kế hoạch phân bổ vaccine theo nhu cầu và hướng dẫn các địa phương triển khai theo thứ tự ưu tiên.

Trong đó, ưu tiên vaccine được phân bổ để tiêm chủng trẻ chưa được tiêm mũi 1 vaccine 5 trong 1. Ưu tiên trước cho trẻ có nhóm tuổi nhỏ nhất từ 2 tháng tuổi trước rồi mới đến những trẻ có tháng tuổi lớn hơn bao gồm cả những trẻ trên 12 tháng tuổi.

Cùng với đó, tiêm trả mũi 2, mũi 3 cho những trẻ chưa đuợc tiêm đủ 3 mũi vaccine 5 trong 1 bao gồm cả trẻ trên 12 tháng tuổi.

"Với số lượng vaccine được chính phủ Australia hỗ trợ, các địa phương sẽ triển khai theo thứ tự ưu tiên nêu trên và Chương trình Tiêm chủng mở rộng sẽ cấp vacicne phù hợp với số đối tượng trẻ tại các tỉnh,thành phố. Vaccine sẽ được cung ứng tới 63 tỉnh/thành phố đặc biệt cho các tỉnh miền múi, vùng sâu vùng xa”, bà Hồng thông tin.

BỐ TRÍ KINH PHÍ ĐỂ MUA VACCINE

Cũng nói thêm về nguyên nhân thiếu hụt vaccine, TS. Hoàng Minh Đức, Phó Cục trưởng phụ trách, quản lý, điều hành Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho hay, giai đoạn năm 2016-2022, Chương trình tiêm mở rộng được bố trí kinh phí mua vaccine từ nguồn Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016-2020 theo Quyết định số 1125/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Ngoài nguồn mua vaccine theo hình thức hoạt động của Dự án, vaccine được hỗ trợ từ Tổ chức GAVI và các tổ chức nước ngoài khác viện trợ. Trong những năm gần đây, sự hỗ trợ nguồn lực từ GAVI và các tổ chức quốc tế có sự chuyển dịch cách thức hỗ trợ do Việt Nam nằm ngoài danh sách các nước có thu nhập thấp, kinh tế kém phát triển, một số loại vaccine viện trợ cần phải đối ứng sau khi tiếp nhận.

TS. Hoàng Minh Đức, Phó Cục trưởng phụ trách, quản lý, điều hành Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) trao đổi tại họp báo.

Năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách, các địa phương phải thực hiện các thủ tục mua sắm vaccine từ ngân sách của địa phương, tuy nhiên gặp khó khăn trong việc bố trí, phê duyệt kinh phí, vướng mắc thủ tục đấu thầu, phê duyệt giá cũng như kinh nghiệm triển khai...

Trước yêu cầu thực tiễn, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 98/NQ-CP, Quyết định số 931/QĐ-TTg giao kinh phí để Bộ Y tế thực hiện mua tập trung các loại vaccine, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 104/2016/NĐ-CP, hiện tại Nghị định sẽ sửa đổi theo hướng bố trí kinh phí của Trung ương để mua vaccine.

Song song với các giải pháp về pháp lý, Bộ Y tế cũng chỉ đạo các đơn vị, địa phương, phối hợp Bộ, ban ngành liên quan, đẩy mạnh hợp tác, đề xuất hỗ trợ, viện trợ với các Tổ chức quốc tế trong và ngoài nước để cung ứng vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Đối với vaccine có khả năng sản xuất trong nước (10 loại vaccine), Bộ Y tế đã rà soát các quy định của pháp luật và thực hiện mua theo hình thức đặt hàng (quy trình gồm 9 bước). Hiện đã thẩm định, gửi Bộ Tài chính xem xét, phê duyệt phương án giá tối đa, trên cơ sở đó Bộ Y tế sẽ phê duyệt phương án giá cụ thể, dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2023.

“Nếu được giao ngân sách sớm hơn, Bộ Y tế sẽ sớm tiến hành đặt hàng hoặc đấu thầu mua sắm vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng theo đúng quy định của pháp luật. Thời gian tới, Bộ Y tế cũng sẽ rà soát nguồn vaccine, tích cực làm việc với các nhà tài trợ trong nước và nước ngoài hỗ trợ nguồn lực cho Chương trình tiêm chủng mở rộng”, TS. Hoàng Minh Đức, Phó Cục trưởng phụ trách, quản lý, điều hành Cục Y tế dự phòng thông tin thêm.