Metaverse - thế giới ảo đã gây nên một cơn sốt trong ngành công nghệ ở thời điểm hai năm trước, đang phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt. Một loạt công ty lớn đã rút khỏi cuộc đua Metaverse sau khi nhận thấy lĩnh vực này không hề dễ kiếm tiền như những gì họ đã tưởng lúc đầu.

Tuần vừa rồi, tờ Wall Street Journal đưa tin tập đoàn truyền thông Walt Disney đã đóng cửa bộ phận phát triển chiến lược Metaverse. Hãng phần mềm Microsoft gần đây đã đóng nền tảng mạng xã hội thực tế ảo mà hãng mua lại vào năm 2017. Trong một cuộc điện đàm về kết quả kinh doanh với giới phân tích vào tháng trước, CEO Mark Zuckerberg - người đã đổi tên công ty mạng xã hội Facebook thành Meta Platforms để thể hiện sự nghiêm túc về Metaverse - chủ yếu tập trung vào chủ đề trí tuệ nhân tạo (AI).

Trong khi đó, giá của bất động sản ảo trong một số thế giới online - nơi người dùng có thể dạo chơi bằng hình ảnh đại diện (avatar) của mình - đã giảm chóng mặt. Giá trung bình của những lô đất trong thế giới ảo Decentraland đã giảm khoảng 90% so với các đây 1 năm, theo dữ liệu từ WeMeta, một trang web chuyên về các giao dịch mua bán đất trong Metaverse.

HƯNG PHẤN DƯỜNG NHƯ ĐÃ QUA

Động thái đổi tên của Facebook thành Meta vào tháng 10/2021 đã thổi bùng hưng phấn về những trải nghiệm, sản phẩm và nền tảng Metaverse. Nhưng lượng người dùng tăng chậm, chủ yếu do thiết bị phần cứng đắt đỏ và công nghệ còn chưa hoàn thiện, cộng thêm tình hình kinh tế xấu đi, đã đặt ra trở ngại đối với những kỳ vọng cho rằng Metaverse sẽ sớm trở thành một nguồn doanh thu đáng kể cho các “ông lớn” mạnh tay đầu tư vào lĩnh vực này.

“Điều mà nhiều người nhận ra là sự chuyển đổi mà họ kỳ vọng vẫn còn ở rất xa”, nhà đầu tư mạo hiểm Matthew Ball, tác giả một cuốn sách về Metaverse, nói với Wall Street Journal.

Gặp khó khăn trong môi trường lãi suất tăng, các công ty công nghệ đã mạnh tay cắt giảm việc làm và từ bỏ những dự án mà họ cho là không còn quan trọng. Ông Zuckerberg, người đi tiên phong về Metaverse và mới chỉ 18 tháng trước cho rằng đây là chương tiếp theo trong kỷ nguyên Internet di động, gọi năm 2023 là “năm của hiệu quả”. Để chứng minh cho chủ trương này, Meta đã sa thải 11.000 nhân viên vào cuối năm vừa rồi và cho biết sẽ cắt giảm thêm 10.000 vị trí và các dự án khác nhau, bao gồm một số dự án ở bộ phận Metaverse.

“Không có gì là khó hiểu khi nhiều công ty cảm thấy rằng nếu họ phải giảm số nhân viên hoặc chi tiêu nói chung, hạng mục này (Metaverse) chính là một mục tiêu tương đối dễ dàng”, theo nhà phân tích Scott Kessler thuộc Công ty nghiên cứu Third Bridge Group. “Đầu tư vào AI hứa hẹn mang lại lợi nhuận trong tương lai gần hơn”, ông Kessler nói thêm.

Ngay cả ở giai đoạn đỉnh cao của cơn sốt Metaverse, một số nhà điều hành công nghệ cũng tỏ ra kém hứng thú với thế giới ảo. “Tôi muốn thử và nghiên cứu những công nghệ khiến cho mọi người ngẩng đầu lên, tức là giúp họ tận hưởng thế giới thực”, Phó chủ tịch phụ trách thiết bị và dịch vụ của Amazon.com, ông David Limp, phát biểu tại một sự kiện do Wall Street Journal tổ chức hồi năm ngoái.

Từ khi đổi tên công ty, Meta đã chi hàng tỷ USD để xây dựng thế giới ảo. Tuy nhiên, ứng dụng chủ lực về Metaverse của Meta là Horizon Worlds lại gặp khó khăn trong việc thu hút và giữ chân người dùng ngay trong năm đầu tiên sau khi công ty có tên mới - theo tài liệu nội bộ của công ty. Doanh số kính thực tế ảo Quest 2, thiết bị được dùng để truy cập Horizon Worlds và các ứng dụng thực tế ảo khác, cũng giảm trong quý gần đây nhất - công ty cho hay.

XOAY TRỤC TỪ METAVERSE SANG AI

Ông Zuckerberg chưa rút hẳn khỏi Metaverse, thay vào đó phát tín hiệu rằng đây vẫn là một trọng tâm dài hạn của công ty, sau mảng AI. “Hai làn sóng công nghệ lớn thúc đẩy lộ trình của chúng tôi là AI ở thời điểm hiện tại và Metaverse trong dài hạn”, ông nói hồi tháng 2. Trong cuộc điện đàm đó của vị CEO, từ “AI” được đề cập 28 lần, trong khi từ “Metaverse” chỉ được nhắc đến 7 lần.

Sự xoay trục khỏi Metaverse ở Disney diễn ra trong bối cảnh công ty này thay đổi lãnh đạo và tiến hành một cuộc tái cấu trúc. CEO Robert Iger đã trở lại Disney vào tháng 11 và bắt đầu mạnh tay cắt giảm chi phí. Tháng trước, công ty cho biết có kế hoạch giảm 7.000 vị trí và giảm 5,5 tỷ USD chi phí.

Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 14-2023 phát hành ngày 03-04-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây: 

https://postenp.phaha.vn/chi-tiet-toa-soan/tap-chi-kinh-te-viet-nam