EuroCham: Nền kinh tế Việt Nam đã cải thiện nhưng vẫn cần thận trọng

Theo báo cáo Chỉ số Môi trường Kinh doanh (BCI) mới nhất do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu  tại Việt Nam (EuroCham) và Decision Lab thực hiện, BCI giữ mức ổn định 48,0 điểm trong quý đầu năm 2023.

Mặc dù chỉ số này giữ nguyên so với cuối năm 2022, nhưng đã có những dấu hiệu hứa hẹn một sự thay đổi tích cực trong triển vọng kinh tế của cộng đồng doanh nghiệp châu Âu.

TRIỂN VỌNG KINH DOANH CẢI THIỆN KHIÊM TỐN

Báo cáo cho thấy, một điểm đáng khích lệ là triển vọng môi trường kinh doanh của Việt Nam năm 2023 đang cho thấy những dấu hiệu cải thiện đáng mong đợi.

Cụ thể, số người lạc quan về nền kinh tế quốc gia đã tăng 8 điểm, cho thấy niềm tin ngày càng tăng vào triển vọng kinh tế.

Tương tự, một điểm đáng chú ý là số người tham gia khảo sát dự đoán nền kinh tế sẽ ổn định và phát triển đã tăng.

Theo khảo sát, số cá nhân dự đoán nền kinh tế suy thoái giảm 6%, trong khi số người dự đoán sẽ có cải thiện đối với doanh thu và đơn hàng tăng 7%.

Báo cáo đánh giá, thông qua một loạt các sáng kiến chiến lược nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, Việt Nam nổi lên như một điểm đến hàng đầu cho vốn đầu tư nước ngoài cũng như các doanh nghiệp trong nước.

Dựa trên phản hồi từ những người tham gia khảo sát cho thấy, việc đơn giản hóa quy định, các biện pháp phát triển bền vững, khuyến khích đầu tư và các chương trình phát triển lực lượng lao động đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cơ bản cho thành công kinh tế dài hạn.

Kết quả khảo sát cũng chỉ ra rằng nhìn chung, cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư châu Âu hài lòng với mức độ quan tâm của các nhà hoạch định chính sách đối với nhu cầu kinh doanh tại Việt Nam, với một phần ba số người được hỏi bày tỏ sự hài lòng đáng kể hoặc vừa phải.

“Phản hồi tích cực này là minh chứng cho cam kết bền vững của chính phủ đối với việc thúc đẩy môi trường kinh doanh thân thiện”, báo cáo ghi nhận.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp châu Âu kỳ vọng du lịch là một trong ba lĩnh vực hàng đầu sẵn sàng cho tăng trưởng trong quý 2/2023, với 38% người được hỏi cho rằng đây là ngành có tiềm năng tăng trưởng cao. Điều này có thể do sự bùng nổ khách du lịch và các cải cách thị thực du lịch sắp tới.

Ngoài ra, 21% người trả lời khảo sát xác định F&B và năng lượng tái tạo là những lĩnh vực mà họ mong đợi sẽ tăng trưởng trong cùng kỳ.

Trong mắt các lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu, Việt Nam vẫn được đánh giá là điểm đến thu hút mạnh mẽ dòng vốn nước ngoài (FDI), với hơn 3% các nhà lãnh đạo cho rằng Việt Nam là một trong ba trọng điểm đầu tư của họ trên toàn thế giới.

36% số người tham gia khảo sát xếp Việt Nam ở vị trí đầu tiên, trong top 3 hoặc trong top 5 điểm đến đầu tư hàng đầu của họ trên phạm vi toàn cầu.

GIAI ĐOẠN “CHỜ ĐỢI VÀ QUAN SÁT”

Mặc dù vậy, báo cáo cũng chỉ rõ, các doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam vẫn đang chật vật với các vấn đề như quy định thiếu minh bạch, hành chính chưa hiệu quả, khó khăn khi xin thị thực và giấy phép lao động. Có thể nhận thấy số người trả lời khảo sát chỉ ra những bất cập trong pháp luật về phòng, chống tham nhũng có xu hướng tăng.

Một rào cản khác mà lĩnh vực sản xuất phải đối mặt là thủ tục hải quan phức tạp, trong khi các công ty dịch vụ chịu thách thức lớn về thị thực và giấy phép lao động. Hơn thế, nhiều ngành công nghiệp, như giao thông vận tải, dược phẩm và năng lượng tái tạo cũng gặp cản trở do luật chống tham nhũng chưa hoàn thiện.

Những người tham gia khảo sát BCI khuyến nghị, cần cải thiện sự ổn định khung pháp lý, chế độ thuế và thuế quan để gia tăng sức hấp dẫn của Việt Nam với tư cách là một điểm đến đầu tư năng động. Những biện pháp này sẽ giúp giải quyết các mối bận tâm của doanh nghiệp nước ngoài và củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào triển vọng kinh tế đất nước.

Báo cáo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của các chương trình phát triển tài năng tại Việt Nam. Mặc dù đất nước có nguồn nhân lực dồi dào, nhưng chỉ một phần ba các nhà lãnh đạo được khảo sát bày tỏ sự hài lòng với tính khả dụng và chất lượng của khách hàng Việt Nam.

Vì thế, báo cáo cho rằng đầu tư vào các sáng kiến phát triển nhân tài là cách giúp Việt Nam nâng cao sức hấp dẫn của mình với tư cách là một điểm đến FDI, và xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường toàn cầu.

Chủ tịch EuroCham Gabor Fluit bình luận, mặc dù số điểm 48 có vẻ không ấn tượng, nhưng điều đáng khích lệ là tình hình không xấu thêm đi. Dù còn cách xa mức lý tưởng, nhưng điểm số không giảm là dấu hiệu của sự tiến bộ.

“Điều này khiến chúng tôi hy vọng rằng tình hình có thể được cải thiện với nhiều nỗ lực hơn. Như chúng ta đã chứng kiến từ trước đến nay, Chính phủ Việt Nam hành động nhanh chóng và quyết đoán trong thời kỳ khủng hoảng. Do đó, chúng tôi mong đợi các biện pháp hiệu quả hơn trong nửa cuối năm nay”, Tân Chủ tịch EuroCham lạc quan.

Lãnh đạo EuroCham cho rằng những cải cách sắp tới đối với thủ tục cấp phép lao động và thị thực du lịch có thể sẽ tác động trực tiếp đến tăng trưởng. Doanh nghiệp châu Âu rất mong đợi có thêm thông tin về những thay đổi được đề xuất này.

Tính thanh khoản cũng đã được cải thiện đáng kể trong những tháng gần đây, dấu hiệu rõ ràng từ Chính phủ về việc cải thiện khả năng tiếp cận tài chính sẽ thúc đẩy tinh thần cộng đồng doanh nghiệp.

“Chúng tôi cảm thấy tích cực về tương lai nền kinh tế Việt Nam. Chúng tôi mong muốn được tham gia các cuộc đối thoại hữu ích với Chính phủ Việt Nam. Chúng ta tích cực làm việc cùng nhau để vượt qua những thách thức và nắm bắt các cơ hội phía trước”, ông Gabor Fluit nói.

Giám đốc điều hành Decision Lab Thue Quist Thomasen cũng chia sẻ, có hai yếu tố cấu thành điểm số: tâm lý trong quý đầu tiên của năm 2022 và triển vọng tương lai. Trong khoảng thời gian này, điểm số quý đầu tiên ổn định, trong khi triển vọng tương lai tích cực hơn. Điều này chỉ ra rằng chúng ta đang ở một bước ngoặt. Đơn đặt hàng đang tăng lên, trong khi mức đầu tư và tuyển dụng vẫn tương đối thấp. Điều này cho thấy đây vẫn là giai đoạn “chờ đợi và quan sát” đối với nhiều công ty, nhưng những cải tiến có thể sắp xảy ra.

“Tuy triển vọng có cải thiện, điều quan trọng cần lưu ý là nền kinh tế vẫn mong manh và cần thận trọng. Việc theo dõi tình hình hiện tại để dự đoán bất kỳ thay đổi tiềm ẩn nào trên thị trường là cần thiết. Chủ động tiếp cận tình hình hiện tại có thể là cách tốt nhất để đảm bảo thành công trong tương lai”, ông Thue Quist Thomasen lưu ý.