Hàn Quốc: “Ông Kim Jong Un sẵn sàng cho thanh tra nhà máy hạt nhân”

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un sẵn sàng chấp nhận dỡ bỏ và để thanh sát viên quốc tế vào thanh tra một nhà máy hạt nhân hàng đầu của nước này - một cố vấn của Tổng thống Hàn Quốc cho hay. Đây được xem là một vấn đề mà ông Kim Jong Un có thể nhượng bộ trong cuộc gặp sắp tới với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Việt Nam.

Theo hãng tin Bloomberg, ông Moo Chung-in, cố vấn đặc biệt về đối ngoại và an ninh quốc gia của Tổng thống Moon Jae-in, ngày 15/2 nói rằng việc dỡ bỏ có kiểm chứng nhà máy hạt nhân Yongbyon là một thành tựu có thể đạt được tại thượng đỉnh Mỹ-Triều vào ngày 27-28/2 tại Hà Nội.

Ông Moon Chung-in nói theo ông được biết, ông Moon Jae-in đã có được sự đảm bảo này từ ông Kim Jong Un khi hai nhà lãnh đạo gặp tại Bình Nhưỡng hồi tháng 9 năm ngoái.

"Ông Kim Jong Un đã nói ‘vâng’ và sẽ chấp nhận sự kiểm chứng", ông Moon Chung-in tiết lộ trong cuộc trả lời phỏng vấn tại Seoul. "Tôi hy vọng rằng Tổng thống Trump có thể đi tới nhất trí rằng sự kiểm chứng đó sẽ là một phần trong việc dỡ bỏ vĩnh viễn các cơ sở hạt nhân ở Yongbyon".

Trong chuyến thăm Triều Tiên của Tổng thống Hàn Quốc hồi tháng 9, ông Kim Jong Un đã thể hiện sẵn sàng chấp nhận "dỡ bỏ vĩnh viễn" nhà máy hạt nhân Yongbyon, nhưng các tuyên bố công khai của ông chưa hề có cam kết về "kiểm chứng".

Nhà máy Yongbyong từng được xem là trung tâm trong chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Mỗi năm, nhà máy này có thể tạo ra lượng plutonium đủ cho một quả bom hạt nhân. Vai trò của nhà máy này đã giảm xuống kể từ khi Triều Tiên chuyển sang làm giàu uranium để làm nguyên liệu hạt nhân chính và thực hiện công việc này một cách bí mật - theo các chuyên gia về chống phổ biến vũ khí hạt nhân.

Trong cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên vào tháng 6, ông Trump và ông Kim Jong Un đã ký một thỏa thuận "tiến tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên". Nhưng từ đó đến nay, hai bên hầu như chưa đạt một bước tiến đáng kể nào trong vấn đề này.

Phát biểu tại Nhà Trắng hôm thứ Sáu, ông Trump nói: "Tôi không vội. Chúng tôi không muốn thử thách". Tổng thống Mỹ cũng bày tỏ hy vọng có được "sự may mắn tương tự" như trong cuộc gặp ông Kim Jong Un lần đầu tiên, nhấn mạnh việc Triều Tiên dừng thử vũ khí và thả các con tin người Mỹ.

Tháng trước, phái viên đặc biệt của Mỹ về vấn đề Triều Tiên Stephen Biegun nói rằng ông Kim Jong Un đã cam kết dỡ bỏ các cơ sở làm giàu hạt nhân "ngoài Yongbyon" trong các cuộc trao đổi với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và lãnh đạo Hàn Quốc. Tuy nhiên, phát biểu trước các nghị sỹ Hàn Quốc trong chuyến thăm tuần này, ông Biegun nói rằng Mỹ và Triều Tiên khó giải quyết các bất đồng còn tồn tại trước khi diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh vào cuối tháng.

Ông Moon Chung-in nói Mỹ nên đồng ý để các dự án kinh tế được triển khai giữa hai miền bán đảo Triều Tiên để đổi lấy việc thanh tra Yongbyon - điều mà đến nay Mỹ còn lưỡng lự. Bình Nhưỡng đã phản đối mạnh lệnh trừng phạt kinh tế của cộng đồng quốc tế đối với nước này, đồng thời kêu gọi nối lại các dự án chung với Hàn Quốc, bao gồm một khu công nghiệp và khu nghỉ dưỡng.

Ông Moon Chung-in, một người ủng hộ Hàn-Triều xích lại gần nhau, nói rằng thành công của cuộc gặp thượng đỉnh tại Hà Nội sẽ phụ thuộc vào hành động của Triều Tiên với chương trình vũ khí hạt nhân của nước này. Các phân tích ảnh vệ tinh và thông tin tình báo rò rỉ từ Mỹ cho thấy Triều Tiên vẫn sản xuất tên lửa và đầu đạn hạt nhân như thường.

"Nếu Triều Tiên tiếp tục sản xuất vật liệu hạt nhân sau cuộc gặp thượng đỉnh Hà Nội, thì tôi sẽ nói rằng đó là chỉ báo quan trọng nhất cho thấy sự thất bại của hội nghị", ông Moon Chung-in nói.